'''زبان شاهسونی''' در حقیقت لهجه ایلهجه‌ای از [[زبان ترکی آذربایجانی]] است. تفاوت [[زبان ترکی آذربایجانی]] معیار و لهجه شاهسونی در نحوه تلفظ و کتابت برخی کلمات، اصطلاحات و افعال است.
زبان ترکی شاهسونی یکی از [[زبان هایزبان‌های ترکی]] است. این زبان از شاخه ی اغوز از زبان هایزبان‌های آلتائیک است. این زبان شباهت هایشباهت‌های به ترکی همدانی، ترکی آذربایجانی، [[ترکی قشقائی]]، ترکی افشار و حتی [[ترکی استانبولی]] دارد که متکلمین آنهاآن‌ها میتوانند به راحتی زبان ترکی شاهسونی را متوجه شوند. زبان ترکی شاهسونی اشتراکات بسیار زیادی با ترکمانی (ترکی ترکمانان عراق) دارد علی‌الخصوص در شناسه هاشناسه‌ها که یکی از لهجه هایلهجه‌های ترکمانی همان شناسه هایشناسه‌های ترکی شاهسونی را داراست.
زبان ترکی شاهسونی دارای دو لهجه است، لهجه ی ایلی و لهجه ی روستایی. لازم به تذکر است که ایلات شاهسون دارای چندین ایل است و همه ایل هاایل‌ها به این دو لهجه سخن نمی‌گویند و برخی از ایل هاایل‌ها مثل ایل مغانلو و ایل اینانلو، به ترکی آذربایجانی سخن میگویند.
زبان ترکی شاهسونی دارای ویژگی هایویژگی‌های خاصی است. یکی از این [[ویژگی ها]] تغییر حروفی که کنار هم قرار میگیرند است. یعنی بعضی از حروف اگر کنار هم قرار بگیرند تغییر میکنندمی‌کنند. مثل: اگر بعد از e حرفی بی صدا باشد و بعد از آن حرف بی صدا حرف صداداری جز ı (ای کوتاه) باشد، e تبدیل به i می‌شود و به همین شکل برای حروف صدادار دیگر هم داریم که هر یک به یک حرف صدادار دیگر تبدیل میشودمی‌شود. یا یک نوع دیگر که اگر بین کلمه بعد از n ، l بیاید، l تبدیل به n خواهد شد. این تبدیل هاتبدیل‌ها بسیار زیاد در ترکی شاهسونی وجود دارند. نوعی دیگر هم درهم شدن دو جزء زبانی است. مثلاً nə iş gürerey تبدیل به nəşgürerey میشودمی‌شود. این نوع تبدیل سماعی است و میزان استفاده از این نوع تبدیلات تسلط متلکم به زبان ترکی شاهسونی را نشان میدهدمی‌دهد.
