انسلم: تفاوت میان نسخه‌ها

قرن یازدهم میلادی دوره‌ای است که اکثر متفکرین غرب مشغول بررسی عقلانی اعتقادات بودند. عده‌ای [[عقل]] را ارجح بر [[ایمان]] می‌پنداشتند و عده‌ای ایمان را ارجح بر عقل. در این دوران '''آنسلم''' از رابطهٔ عقل و ایمان سخن به‌میان‌می‌آورد. '''آنسلم''' از سویی در پی ادراک [[خداوند]] و [[هستی]] به وسیلهٔ ایمان بود و از سوی دیگر به فکر سنجش [[منطق]]ی و [[دیالکتیک]]ی اندیشه‌هایش افتاده‌بود.<ref name="autogenerated3"/> با وجود این که آنسلم گاهی هدف خود را یافتن حقایق بدون رجوع به [[کتاب مقدس]] می‌دانست، اما در بسیاری از رسالاتش ایمان و حجیت [[متون مقدس]] را برتر از استدلال عقلی عنوان کرده‌است.<ref>تاریخ فلسفه قرون وسطی و رنسانس، دکتر محمد ایلخانی، صفحه۱۹۹</ref> این بدان معناست که اگر عقل استنتاجی بدیهی کند که با [[کتاب مقدس]] سازگار باشد، عقل به خودی خود دربارهٔ آن موضوع حجت است. اما اگر عقل حکمی را بدیهی بداند که کتاب مقدس آن را نمی‌پذیرد، در این صورت استدلال عقلی حقیقت نبوده و حجت کتاب مقدس خواهدبود.

 

 

از نظر '''آنسلم''' بالاترین مرحلهٔ ایمان رؤیت سعادتمندانهٔ خداوند است و راه مابین ایمان ابتدایی تا این رؤیت سعادتمندانه را باید به واسطهٔ عقل طی‌کرد. به عبارت دیگر سعادت واقعی زمانی به دست می‌آید که در ایمان تفحص عقلانی صورت‌گیرد.<ref name=autogenerated1/> این مسئله مصداق سخن اشعیا نبی است که می گوید: «اگر ایمان نیاوری، نخواهی‌فهمید.»<ref>کتاب مقدس، عهد عتیق، اشعیا، باب۷:۹

}}

 

 

آنسلم دو نوع برهان ارائه کرد: ''برهان پیش از [[تجربه]]'' و ''برهان پس از تجربه''. برهان پیش از تجربه بر اساس مشاهده عالم شکل گرفته و روندی از معلول به علت دارد و در نهایت طالب اثبات [[علت العلل]] است. این برهان بر مبنای [[ذهن]] انسان و مفهوم منعکس شدهٔ خداوند در این ذهن استوار است. هدف این نوع برهان در حقیقت این است که از مفهوم خداوند در ذهن وجود عینی او اثبات شود.<ref>تاریخ فلسفه، جلد دوم، فردریک کاپلستون، صفحات۲۰۵و۲۰۶</ref><ref>تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس، دکتر محمد ایلخانی، صفحه۲۰۱</ref>

 

 

'''برهان اول''': بر مبنای ''بهره مندی'' در فلسفه [[افلاطون]] است. این برهان می گوید هر چه نسبی است از یک مطلق بهره مند است. درک مفهوم نسبی بدون ادراک مفهوم مطلق غیرممکن است.

 

 

 

اما مهمترین برهان اثبات وجود خدای '''آنسلم''' [[برهان وجودی]] است. این برهان که در رساله [[پروسلوگیون (گفتگو با غیر)]] مطرح می‌شود از مفهوم وجود خدا در ذهن شروع می‌شود و به اثبات وجود خدا در عین خاتمه می یابد.<ref>پروسلوگیون، آنسلم قدیس، ترجمه افسانه نجاتی</ref>

 

=== نظریه خلقت ===

 

مخلوقات پیش از [[خلقت]]، به صورت [[مثل]] و صور، در خداوند وجود داشتند. این مثل به عنوان علل موجودات، هم ذات خداوندند و در نتیجه مخلوق نیستند. قبل از خلقت موجودات فقط ذات خداوند وجود داشت. در حقیقت این گفته دال بر آن است که آنسلم معتقد به قدمت خداوند و حدوث عالم است. از نظر آنسلم خداوند مخلوقات را به وسیله [[لوگوس|کلمه]] خلق کرد. خداوند گفت و با سخنش مخلوقات را خلق کرد.<ref>کتاب مقدس، عهد جدید، انجیل یوحنا۱:۱</ref>

 

 

=== اخلاق ===

'''آنسلم''' در ''رساله در باب اختیار''، از [[اراده آزاد]] انسان سخن می گوید. او با اشاره و ارجاع به کتاب مقدس بیان می دارد که انسان به تصویر و شکل خداوند خلق شده و در نتیجه توانایی انجام افعال [[خیر]] و [[شر]] را دارد. از نظر '''آنسلم قدیس''' انسان قبل از [[گناه نخستین]] مانند فرشتگان آزاد بود. البته [[آزادی]] در ذهن آنسلم با آن چه ما آزادی می نامیم تفاوت بنیادین دارد. آزادی برای انسان از نظر آنسلم یعنی خواستن آنچه انسان باید آن را انجام دهد و برایش مناسب است. بنابراین تعریف، در نظر '''آنسلم''' اراده و آزادی در ارتباط مستقیم با یکدیگرند. اما پس از ارتکاب گناه نخستین انسان با سوءاستفاده از اراده خود توانایی سودجستن از آزادی را از دست داد. اما چون انسان با اراده خود گناه نخستین را مرکتب شده باید از همین اراده برای رهایی از بار سنگین گناه نیز استفاده کند.

 

 

 

== آثار ==

آنسلم قدیس یازده رساله (یا گفتگو) نگاشته است که در دو گروه رسالات فلسفی و رسالات الهیاتی قابل تقسیم بندی است:<ref>پروسولوگیون، آنسلم قدیس، ترجمه افسانه نجاتی، صفحه۱۱</ref>

==== رسالات فلسفی ====

 

 

'''در باب کارشناسی دستور زبان و ادبیات''': این تنها رساله آنسلم قدیس است که هیچ مبنای مذهبی ندارد.

 

=== رسالات الهیاتی ===

 

== در باب فیضان روح القدس ==

سیصد و هفتاد و چهار ''نامه''

 

 

 

 

== پانویس ==