پاسارگاد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۲۷:
پاسارگاد در دشتی بلند به بلندای ۱۹۰۰ متر از سطح دریا، در حصار کوهستان جای گرفته‌است. در سده هفتم قمری اتابکی از [[سلغریان]] پارس درنزدیک آرامگاه کورش بزرگ مسجدی ساخت که در آن از سنگ کاخ‌ها استفاده شده‌بود. به مناسبت [[جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران]] در سال ۱۹۷۱ این سنگ‌ها دوباره به جاهای اصلی خود بازگردانده شدند. کاخ محل سکونت بی تردید نشان از تأثیر و نقش معماری یونانی دارد. گویا هنگامی که کورش در سال ۵۴۵ پیش از میلاد [[سارد]] (پایتخت لیدی، شهری در غرب ترکیهٔ امروزی) را به تصرف درآورد به شدت تحت تأثیر بناهای مرمرین شاهان [[لیدی]] قرار گرفته‌است. چه بسا او همان زمان شماری از استادان اهل لیدی را در پاسارگاد به کار گماشته‌است. در کاخ تناسب جذاب سنگ‌های مرمر تیره و روشن، مخصوصاً در پایه‌ها، جلب نظر می‌کند. این سنگ‌ها از پیرامون [[سیوند]] آورده شده‌است.<ref>داریوش و ایرانیان نوشته والتر هینتس، ترجمه پرویز رجبی</ref>
'''[[دشت پاسارگاد]]''' در قسمت شمالی استان فارس و میان رشته کوه‌های زاگرس در فاصله١٣٠ کیلومتری شمال شیراز واقع شده‌است.
میانگین ارتفاع دشت از سطح دریا ۱۸۵۰ متر است که وسعتی حدود ۱۹۰ کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد. اقلیم آن کوهستانی با تابستانهای معتدل و زمستانهای نسبتاً سرد است. قدمت منطقه پاسارگاد بر اساس پژوهش‌های باستان‌شناسی به دوره '''میانی پارینه سنگی''' می‌رسد. اما شاخص‌ترین دوره فرهنگی دشت پاسارگاد، دوره هخامنشی است. بر اساس مدارک و شواهد موجود نام پاسارگاد برای نخستین بار در دوره هخامنشی مطرح می‌شود که از لحاظ مکانی به دشتی اطلاق می‌شود که کوروش بزرگ به عنوان مرکز فرماندهی خود برگزید و در آن اقدام به ساخت بناها و کاخهایی نمود. مجموعه تاریخی- فرهنگی پاسارگاد شامل آرامگاه کوروش بزرگ، کاخ‌های دروازه، بارعام، اختصاصی و بنای برج سنگی([[آتشکده]])، دژ ([[تل تخت]])، [[باغ شاهی]]، پل و [[محوطه مقدس (پاسارگاد)|محوطه مقدس]] است. در دوره اسلامی به علت عظمت سنگ‌های بکار رفته در این مجموعه‌های این مکان، بناهایش را به سلیمان نبی نسبت داده‌اند و خود پاسارگاد هم بنامبه نام مشهد ام‌النبی یا مشهد مادر سلیمان معروف گشت. این مجموعه ارزشمند در ۱۶ تیرماه ۱۳۸۳ به عنوان پنجمین اثر ایران در فهرست آثار جهانی (یونسکو) به ثبت رسید.<ref name="ReferenceA">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= |نام= |کتاب=اطلاعات میراث فرهنگی پاسارگاد | ناشر= |سال=}}</ref>
 
== نام پاسارگاد ==
خط ۱۷۳:
# ساختاری خشتی، آجری و سنگی؛ مربوط به اواخر دورهٔ [[ساسانیان|ساسانی]].
 
ساختار اول (سنگی) به روش بنایی خشک و با استفاده از قالبهای بزرگ سنگی و یک شیوهٔ اتصالی بنامبه نام آناتیروسیس (Anathyrosis)، که تمدنهای [[آسیای صغیر]] در سدهٔ ششم میلادی با آن آشنا بودند، بنا شده‌است. نقشهٔ عمومی سکو یک متوازی‌الأضلاع با ابعاد تقریبی ۹۸×۷۹ متر و با تورفتگیهایی در کناره‌های شمالی و جنوبی، است. ارتفاع اصلی آن تقریباً ۱۵ متر بوده‌است. اولین مرحله از ساخت بنا توسط [[کوروش بزرگ]] انجام گرفته و با مرگ وی در سال ۵۳۰ قبل از میلاد متوقف شد. مرحلهٔ دوم در دوران [[داریوش بزرگ]] با استفاده از آجرهای خشتی (گلی) ساخته شد (۴۸۶ تا ۵۲۲ قبل از میلاد).
 
=== سنگ‌نگاره انسان بالدار ===
خط ۱۹۴:
 
== آب‌نماهای باغ شاهی ==
[[باغ شاهی پاسارگاد]] جلوه گاه یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های ایرانی است. این باغ که با نام [[پردیس کوروش]] معروف است به عنوان الگوی اولیه باغ سازیباغ‌سازی ایرانی به‌شمار می‌آید. باغ پر از درختان گوناگون، گل‌های رنگارنگ و پرندگان بوده که کوروش آن را با سلیقه و نظر خود به صورت پردیسی بی‌همتا درآورده بود. این باغ با سیستم گردش آب در جوی‌های سنگی که به آب‌نما معروف است آبیاری می‌شده‌است. آب‌نماها جدای از آبیاری پردیس، جنبه تزئینی و زیبایی بخشی باغ را نیز به خوبی انجام می‌داده‌است. دو سوی باغ دو کوشک طراحی و اجرا شده که از آن‌ها جهت استراحت و تماشای فضای دل‌انگیز باغ استفاده می‌شده‌است. همه کاخها درون پردیس قرار داشته‌اند، به گونه‌ای که هر کاخ دارای فضایی سرسبز و آرام بخش پیرامون خود بوده‌است. باغ شاهی آب مورد نیاز خود را از طریق انشعاب‌هایی که از رودخانه پلوار جدا می‌شده تأمین می‌کرده‌است. آب‌نماها از دو قسمت تشکیل شده‌است:
# جوی‌های عبور آب
# حوضچه‌ها
خط ۲۳۱:
{{اصلی|تنگه بلاغی}}
[[پرونده:Rah-e Shahi.jpg|بندانگشتی|''راه شاهی'' در تنگه بلاغی]]
حد فاصل دشت پاسارگاد و دشت سعادت‌شهر، دره‌ای سرسبز و زیبا وجود دارد که بنامبه نام [[تنگ بلاغی]] معروف است، این دره زیبا دارای یک رودخانه دائمی است که از روستای [[قصر یعقوب]] در شهرستان خرمبید سرچشمه گرفته و پس از گذر پاسارگاد، تنگ بلاغی، دشت سعادت‌شهر و جلگه مرودشت به رودخانه کر می‌پیوندد.
وجود رودخانه باعث شده که این دره زیبا از قدیم ایام مورد توجه انسان‌ها قرار گیرد. بر اساس اولین مطالعات باستان‌شناسی صورت گرفته در این تنگه آثار متعددی از دوره پارینه سنگی میانی تا دوره اسلامی شناسایی شد.
پس از مشخص شدن اهمیت تنگ بلاغی از دیدگاه باستان‌شناسی، تیمی متشکل از باستان شناسان بنیاد پژوهشی پارسه – پاسارگاد دوباره تنگ بلاغی را مورد بررسی مجدد جهت مشخص کردن محوطه‌های مهم و با ارزش جهت کاوش توسط تیم‌های ایرانی – خارجی نمودند و در این راستا چندین محوطه معرفی و کاوش شدند.