یونجه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''یونجه'''([[ترکی]])، (کابلی:رشقه، هراتی:سبست) یا '''اسپست ''' (medicago sativa به معنی علف [[ماد|مادها]]) اولین بار توسط [[ماد|مادها]] برای تأمین غذای اسب هایشان اهلی گردید. یونجه اصولاً مبدأ کویری دارد ودرو در حال حاضر در تمام مناطق معتدل و شبه قاره کشت می‌گردد.

یونجه گیاهی است چند ساله یا دائمی که ریشه ایی راست و مستقیم دارد و به ریشه اولیه یونجه معروف است به موازات پیدایش ریشه اولیه، قسمت هیپوکوتیل در زیر سطح خاک قرار می‌گیرد و با طویل شدن زیر لپه باعث جوانه زدن و خارج شدن از سطح خاک می‌شود. یونجه جوانه زده در این موقع نسبت به آب بیش از اندازه، کمبود آب، شوری خاک یا سله بستن سطح خاک حساسیت خاصی نشان می‌دهد. چنانچه در این موقع سطح خاک سله ببندد، زیر لپه یونجه که به صورت قوسی در زیر سطح خاک قرار گرفته‌است نمی‌تواند به سهولت سطح خاک را بشکافد واز آن خارج شود چنانچه زیر لپه یونجه بتواند از سطح خاک خارج گردد در این موقع یونجه جوانه زده فقط دارای دو لپه یا کوتیلدون است که به صورت برگ‌های متورم به نظر می‌آیند. این برگ اولیه ساده و معمولاً قلبی شکل است و شباهتی با برگ‌های اصلی یونجه ندارد. بعد از گذشت مدتی، نخستین برگ مرکب سه برگچه‌ای یونجه به وجود می‌آید که به تدریج با ادامه رشد و نمو، سایر برگهایبرگ‌های مرکب نیز تشکیل می‌شود. گیاه یونجه علاوه بر ریشه راست و مستقیم اولیه، ریشه‌های جانبی نیز دارد که از سلول‌های حاشیه استوانه مرکزی ریشه اصلی سرچشمه می‌گیرندعامل موفقیت یونجه در مقاومت به کلیه عوامل نامساعد و همچنین استفاده از مواد غذایی تحت‌الارض، برخورداری از یک سیستم ریشه قوی می‌باشد.<ref>یونجه، هادی کریمی مرکز نشر دانشگاهی، تهران ۱۳۶۹</ref> ارتفاع آن تا یک متر می‌رسد برگهایبرگ‌های آن دارای سه برگچه می‌باشد برگچه‌های نوک تیز، سبز رنگ و بیضی شکل است. گلهایگل‌های یونجه بشکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آن می‌باشد.

=== اثر علف کش‌ها بررویبر روی سایر علف‌های هرز یونجه ===

* یونجه از نظر اینکه دارای بسیاری از مواد معدنی می‌باشد شیره آن برای بچه‌هایی که در حال رشد هستند و اسخوان بندی محکمی ندارند بسیار مفید است. حتی امروزه پودر این گیاه را در داروخانه‌ها می‌فروشند. برای تهیه شیره یونجه باید مقدر ۳۰۰ گرم یونجه را در یک لیتر آب ریخت و آنراآن را جوشانید تا مقدر آب آن به نصف تقلیل یابد سپس آنراآن را صاف کرده و مقدر کمی عسل به آن اضافه کنید که بصورتبه صورت شربت داراید. مقدر مصرف برای اطفال ۲۰۰ گرم در روز است و برای اطفال شیرخوار حدود ۵۰ گرم می‌باشد که می‌توان به شیر آن‌ها اضافه نمود. اشخاص بزرگسال هم برای بالا بردن انرژی می‌توانند از این شیره استفاده کنند.

* یونجه را بصورتبه صورت تازه یا جوانه آن‌ها رابا سالاد میل کنید. جوانه یونجه را بصورتبه صورت بسته‌بندی شده می‌توانید از سوپر مارکتها خریدری کنید.

* یونجه تازه در بسیاری از کشورها مانند چین و روسیه و آمریکا به مقدر زیاد بجایبه جای اسفناج مصرف می‌شود.

* یونجه را در داروخانه‌ها و فروشگاههای گیاهان دارویی یا برخی از داروخانه‌ها بصورتبه صورت پودر، کپسول و قرص بفروش می‌رسانند. مقدرمصرف آن سه قرص در روز است.

* تخم یونجه قاعده آور است و برای این منظور تخم یونجه را بصورتبه صورت دم کرده مصرف کنید.

* برای درمان رعشه تخم یونجه را در روغن زیتون بریزید و مدت یک هفته جلوی آفتاب بگذارید سپس آنراآن را صاف کنید و روزی چند قاشق از آنراآن را بخورید و همچنین روی اعضایی که رعشه دارند بمالید.

* یونجه حاوی مقدرزیادی ویتامین است. کوبیده آن زخم را به سرعت الیتام داده و از خونریزیخون‌ریزی جلوگیری می‌کند.