سترون (استریل): تفاوت میان نسخه‌ها

'''سِترون کردن'''{{نشانه|۱}} یا استریل کردن (cetron){{انگلیسی|sterilization}} فرایندی است که میکروارگانیسمها و عوامل انتقال دهنده آنهاآن‌ها از جمله [[قارچ]]، [[باکتری]]٬[[هاگ|هاگ باکتری]] و [[ویروس]] را از سطح اجسام از بین می‌برد. فراینداستریل کردن بسته به جنس تجهیزات نیازمند به استریلیزاسیون شامل روشهایروش‌های گرمایی‌خشک([[فوور]])، گرمایی‌مرطوب([[اتوکلاو]])، شیمیایی، رادیواکتیو([[اشعه گاما|پرتوگاما]]) و فیلتراسیون می‌شوند.<ref>[http://www.sterile.ir/ سایت مؤسسه تحقیقات استریل جم]</ref><ref>[http://www.who.int/reproductive-health/publications/MSM_98_4/MSM_98_4_glossary.en.html WHO Glossary]</ref><ref>[http://www.ph.ucla.edu/epi/bioter/anthapha_def_a.html UCLA Dept. Epidemiology: Definitions]</ref><ref>ویکی‌پدیا انگلیسی:[//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Sterilization_(microbiology)&oldid=455810238 sterilization] بازیابی ۱۶ اوت ۲۰۱۱</ref>

== روشهایروش‌های استریلیزاسیون ==

# ''روش شیمیایی'' به وسیله مواد ضدعفونی کنندهضدعفونی‌کننده مانند [[آب اکسیژنه]] و انجام واکنشهای شیمیایی (مانند رادیکالهای آزاد) برای سترون کردن بهره می‌بریم.

۳. ''پاستوریزه‌کردن'': برای از بین میکروارگانیسم‌ها بیماری زابیماری‌زا در فراورده‌هایی که ماهیتشان نباید تغییر کند.

برای استریل کردن اشیایی که ضد عفونی آنهاآن‌ها با حرارت مشکل یا غیرممکن است معمولاً از [[مواد شیمیایی]] استفاده می‌شود. تعداد بیشماری از مواد شیمیایی در غلظتهای مناسب قادر به کشتن یا متوقف کردن میکروارگانیسم می‌باشند.

عواملی که در مؤثر بودن مواد ضد عفونی کنندهعفونی‌کننده دخالت دارند عبارتند از:

# غلظت ماده ضد عفونی کنندهعفونی‌کننده

# مدت زمانی که ماده ضد عفونی کنندهعفونی‌کننده در برابر باکتری یا اشیای آلوده قرار می‌گیرد.

# ساختمان شیمیایی ماده ضد عفونی کنندهعفونی‌کننده

ٌ* دترجنت‌ها: انواع شوینده و پاک کنندهپاک‌کننده با مکانیسم تخریب غشای سلولی. کلرید بنزوالکونیوم از دترجنتهای کاتیونیک است که در آنتی سپتیک‌های پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

* یونهای فلزات سنگین مانند ترکیبات جیوه مثل [[مرکورکروم]] با غلظتهای پایین با مکانیسم اتصال و حذف گروه‌های سولفیدریل آنزیمها، کوآنزیمها و پروتئینهاپروتئین‌ها را تخریب می‌کند.

* [[عوامل الکیله کنندهالکیله‌کننده]] مانند [[فرمالدئید]] (محلول آبی ۳۷ درصد فرمالین) با مکانیسم جایگزینی [[گروه آلکیل]] با هیدروژن آزاد در مولکول‌های پروتئین آنهاآن‌ها را دناتوره کرده یا گروه‌های فونکسیونل موجود در پروتئین را غیرفعال می‌کنند.

# نوع استفاده از ضدعفونی کنندهضدعفونی‌کننده (antiseptic) باید متناسب با شرایط، زمان و نوع وسیله باشد.

# خصوصیات ضدعفونی کنندهضدعفونی‌کننده مورد استفاده: غلظت - دما - Ph - نوع میکروارگانیسم و …

== ویژگی ماده ضدعفونی کنندهضدعفونی‌کننده ایدئال ==

غشای فیلترهایی که در باکتریولوژی مورد استفاده قرار می‌گیرند از جنس پلاستیک یا [[سلولز]] بوده که در آن سوراخهای بسیار ریزی در حدود mµ۴۵/۰ تعبیه شده‌است. وجود سوراخهای بسیار ریز مانع عبور باکتریها از فیلتر می‌گردد ولی [[مایکوپلاسما]] و ویروسها از آن عبور می‌کنند و این عمل تضمین کنندهتضمین‌کننده استریلیزاسیون نمی‌باشد. محلولهایی از قبیل سرم خون و مواد قندی به این روش استریل می‌شوند. انواع فیلترها شامل: Procelain – Chamberland- Berkefield – Seitz – Sintered glass

وسایل پارچه‌ای: پارچه را می‌توان در داخل بیکس قرار داد یا آنهاآن‌ها را در یک پارچه دو لایه (شان) پیچیده و برای استریل نمودن به اتوکلاو فرستاد. دقت شود که بسته زیاد محکم نبا شد تا فشار بخار آب بتواند به درون آن نفوذ کند وازو از تست اتوکلاو نیز باید استفاده نمود.

وسایل پلاستیکی: اشیای پلاستیکی را که نمی‌توان جوشاند باید در محلول ضد عفونی قرار داد بدین صورت که پس از شستن درب آنهاآن‌ها را با دقت بسته و سپس آنهاآن‌ها را در محلول دتول ۴۰ × ۱ قرار می‌دهند (دتول ۴۰ × ۱ یعنی (۳۹ قسمت آب یک قسمت دتول) و بسته به نوع عفونت زمان آن را کم و زیاد می‌کنند مثلاً برای یک بیمار عفونی که از کیف آب گرم استفاده نموده بهتر است کیف را بمدت ۴ ساعت در دتول ۴۰) قرار دهند. پس از گذشت مدت زمان لازم کیف را از داخل محلول ضد عفونی خارج نموده و آنراآن را با آب و صابون شسته و خشک می‌کنند.

وسایل لعابی :چون در فور خراب می‌شود بهتر است از اتو کلاو استفاده شود. (ابتدا آب سرد و سپس آب گرم) در ضمن اگر گرفتگی داشت آن را با استیله رفع می‌کنند. (در داخل سوزنها سیمهای بسیار نازکی بنامبه نام استیله وجود دارد که قبل از مصرف برداشته می‌شود. برای بازکردن مجرای سوزن هم از آن استفاده می‌شود) سوزنها را می‌توان بو سیله اتوکلاو نیز استریل نمود.<ref>http://www.mums.ac.ir/ch_tayebad/fa/sterilization2</ref>