تاریخ الهیات مسیحی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز ربات: ویرایش جزئی |
||
خط ۱:
{{تمیزکاری}}
== بخش اول: دوران پدران کلیسا تا سال ۵۰۰ میلادی ==
===== مقدمۀ بخش اول =====
{{اصلی|تاریخ الهیات مسیحی}}
خط ۱۲:
بسیاری از این تغییرات به‌تدریج طی چهارصد سال به‌وقوع پیوست. این تغییرات اگرچه در مجموع به نفع کلیسا، و بیانگر رشدِ به‌هنجار آن بود اما تأثیراتی منفی نیز به‌همراه داشت. امروزه بسیاری از صاحب‌نظران، اتحاد کلیسا با دولت، و دولتی شدن مذهب مسیحیت را موهبتی می‌دانند که چندان بی‌ضرر نیز نبوده. برخی نیز نسبت به الگوی خدمت و اَشکال پرستش که به‌زور جای عبادت آزادانه را گرفت، نظر چندان مساعدی ندارند.
در حیات کلیسای اولیه دو نقطۀ عطف می‌توان دید. نخستین نقطۀ عطف به سال ۷۰ بازمی‌گردد. تا این زمان شاگردان مسیح عمدتاً [[یهودی]]، و در مجموع گروهی بدعت‌کار تلقی می‌شدند که از [[یهودیت]] جدا شده بودند. «ناصری‌ها»
دومین نقطۀ عطف عمده، با ایمان آوردن امپراطور کنستانتین۷ به مسیح در سال ۳۱۲، پدید آمد. تا این زمان کلیسا اقلیتی مخالف محسوب می‌شد که هر از گاه آزار و جفا می‌دید. اما از این زمان به بعد شرایط به‌سرعت تغییر کرد. کنستانتین به آزار و جفای کلیسا خاتمه داد و پشتیبانی و مساعدت از کلیسا را آغاز کرد. از امپراطورانی که پس از او به حکومت رسیدند تنها یکی غیرمسیحی بود. بدین‌سان مسیحیت مذهب رسمی امپراطوری شد.
در آن زمان برخی، از پیوند کلیسا و حکومت با شور و شوق استقبال کردند (برای مثال یوسیبوس۸ اهل قیصریه) و حتی امروزه نیز بسیاری مدافع چنین پیوندی هستند. اما گروهی دیگر از همان ابتدا با تردید به این موضوع نگریستند و امروز نیز بسیاری چنین پیوندی را خطایی هولناک می‌دانند. این موضوع تبعات بسیاری در پی داشت. نخست اینکه پذیرش مسیحیت به‌عنوان مذهبِ رسمیِ امپراطوری باعث شد خیل عظیمی از مردم به‌شکلی سطحی از بت‌پرستی به مسیحیت بگروند. و این سبب نزول معیارهای اخلاقی و ورود برخی از اعمال بت‌پرستانه به درون مسیحیت شد. ثانیاً کلیسای تحت جفای شهیدان، پس از مدتی خودْ به کلیسایِ رسمیِ جفاگر تبدیل شد. فشار رسمی نخست بر گروه‌های مسیحی که از کلیسای اصلیِ «کاتولیک»
کلیسای اولیه، همچون امپراطوری روم به دو بخش شرقی-یونانی و غربی-لاتینی تقسیم شده بود. علاوه بر تفاوت زبانی میان این دو بخش، تفاوت‌های فرهنگی نیز وجود داشت. مسیحیت اولیه میان غیریهودیان، مسیحیتی یونانی بود، و عهدِجدید نیز به یونانی نوشته شده بود. حتی در غرب امپراطوری نیز کلیساهای اولیه یونانی‌زبان بودند و کلیسای روم نیز تا قرن سوم عمدتاً یونانی‌زبان باقی ماند. نخستین نشانه‌های مسیحیتِ لاتینی در شمال آفریقا به‌چشم می‌خورد و ترتولیانِ۲ آفریقایی (در پایان قرن دوم) نخستین نویسندۀ مهم مسیحیِ لاتینی‌زبان است. در قرون اولیه، اگرچه گاه بین کلیساهای یونانی‌زبان و لاتینی‌زبان تنش‌هایی به‌وجود می‌آمد، اما در مجموع این کلیساها هم‌زیستیِ مسالمت‌آمیزی داشتند. بعدها، پس از اضمحلال امپراطوری روم در قرن پنجم در غرب، این کلیساها از هم جدا، و بعدها به کلیسای ارتدکس شرق و کاتولیک رومی تبدیل شدند.
===== پانوشت =====
۱ Gospels; ۲ New Testament; ۳ Scripture; ۴ Old Testament; ۵ Orthodoxy; ۶ Doctrine; ۷ Bishops;۸ Deacons; ۹ Presbyters; ۱۰ Nazarenes; ۱۱ Pharisees; ۱۲ Sadducees; ۱۳ Essenes; ۱۴ Jerusalem; ۱۵ Paul; ۱۶ Constantine; ۱۷ Eusebius of Caesarea
===== منبع =====
تاریخ تفکر مسیحی / اثر [http://www.lst.ac.uk/index.php?pageid=82 «پروفسور تونی لین»]، انتشارات ایلام ۲۰۰۸
تمامی مطالب مندرج در این بخش با مجوز و موافقت انتشارات ایلام (که دارای مجوز رسمی از سوی ناشر انگلیسی «بیکِرز» است) ثبت شده‌است. آقای پروفسور لین یکی از بزرگترین متفکرین در زمینۀ تحقیقات تاریخی/الهیاتیِ مسیحی هستند و رسماً از طرف دانشگاه آکسفورد به‌عنوان پرفسور در این رشته معرفی شده‌اند. مطالبی که در این بخش درج کرده‌ایم کاملاً منحصر به فرد است و برای اولین بار در وب منتشر می‌شود. هدف ما غنی‌سازی ویکی‌فارسی است.
===== فلسفۀ افلاطونی و فلسفۀ یونان =====▼
[[رده:مسیحیت]]▼
▲=====فلسفۀ افلاطونی و فلسفۀ یونان=====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%80_%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%80_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86 پدران اولیۀ کلیسا غیریهودی، یونانی، و رومی بودند ...]
===== پدران دوران رسولان =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86 پدران دورۀ رسولان، بعد از نویسندگان عهدِجدید ...]
===== ژوستین شهید =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF ژوستین از خانواده‌ای یونانی بود و در اوایل قرن دوم ...]
===== آیرنیوس =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B1%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B3 آیرنیوس یونانی بود و در خانواده‌ای مسیحی ...]
===== ترتولیان =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86 کوینیتوس ترتولیانوس در حدود سال ۱۶۰ در کارتاژ ...]
===== کلمنت اسکندریه =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%85%D9%86%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%87 تیتوس فلاویوس کلمنت در اواسط قرن دوم میلادی ...]
===== اوریجن =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AC%D9%86 اوریجن در حدود سال ۱۸۵ در خانواده‌ای مسیحی در اسکندریه ...]
===== سیپریان =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86 تاسیوس سیسیلیوس سیپریانوس در اوایل قرن سوم میلادی ...]
===== یوسیبوس قیصریه =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%B3_%D9%82%DB%8C%D8%B5%D8%B1%DB%8C%D9%87 یوسیبوس حوالی سال ۲۶۰ در فلسطین به دنیا آمد ...]
===== شورای نیقیه (۳۲۵ م.) =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D9%82%DB%8C%D9%87 شورای نیقیه در پاسخ به بدعت آریوس تشکیل شد ...]
===== آتاناسیوس =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3 آتاناسیوس در اواخر قرن سوم میلادی به دنیا آمد ...]
===== افرایم سوری =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C پدران کلیسا، همه یونانی و لاتینی‌زبان نبودند ...]
===== سریل اورشلیمی =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C در مورد زندگی سیریل اطلاع چندانی در دست نیست...]
===== پدران کاپادوکیایی =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C باسیل قیصریه، دوستش گریگور نازیانزوسی و برادر]
===== شورای قسطنطنیه =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D8%B3%D8%B7%D9%86%D8%B7%D9%86%DB%8C%D9%87 در سال ۳۷۹ تئودوسیوس که از اهالی روم غربی بود ...]
===== آمبروز =====
=====یوحنای زرین‌دهان=====
===== جِروم =====
=====آگوستین=====
===== سیریل اسکندریه =====
=====شورای افسس (۴۳۱ م.)=====
===== تئودورت سایروسی =====
=====لئوی کبیر=====
===== شورای کلسدون (۴۵۱ م.) =====
=====اعتقادنامۀ رسولان=====
== بخش دوم: سنت کلیساهای شرق از سال ۵۰۰ میلادی به بعد ==
===== مقدمۀ بخش دوم =====
===== دیونیسیوس آریوپاغی =====
=====شورای قسطنطنیه (۵۵۳ م.)=====
===== ماکسیموس معترف ۱۰۵ =====
=====شورای قسطنطنیه (۶۸۰-۶۸۱ م.)=====
===== یوحنای دمشقی =====
=====شورای نیقیه (۷۸۸ م.)=====
===== شمعون، عالم الهی جدید =====
=====گرگوریوس پالاماس=====
===== اعتراف‌نامه دوسی تئوس (۱۶۷۲ م.) =====
=====ولادیمیر لوْسکی=====
== بخش سوم: جهان غرب در قرون وسطی ۵۰۰-۱۵۰۰ میلادی ==
===== مقدمۀ بخش سوم =====
=====اعتقادنامۀ آتاناسیوس=====
===== بوئتیوس =====
=====شورای اورانژ (۵۲۹ م.)=====
===== بندیکت =====
=====گرگوریوس کبیر=====
===== جان اسکوتوس اریجنا =====
=====آنسلم=====
===== پیتر آبلار =====
=====برناردو کلروو=====
===== پیتر لومبارد =====
=====یوآکیم فیوره=====
===== شورای چهارم لاتران (۱۲۱۵ م.) =====
=====فرانسیس آسیزی=====
===== بوناونتوره =====
=====توماس آکویناس=====
===== جان دانس اسکوتوس =====
=====ویلیام آکامی=====
===== توماس برادواردین =====
=====جان تائلر=====
===== کاترین سینایی =====
=====جان ویکلیف=====
===== جان هوس =====
=====شورای فلورانس (۱۴۸۳-۱۴۸۵ م.)=====
===== توماس آکمپیس =====
=====گابریل بی‌اِل ال=====
== بخش چهارم:جنبش اصلاح دینی و واکنش در برابر آن ۱۵۰۰-۱۸۰۰ میلادی ==
===== مقدمۀ بخش چهارم =====
=====دسی‌دریوس اِراسموس =====
===== سنت لوتری/مارتین لوتر =====
=====فیلیپ ملانکتون =====
===== اعتراف‌نامۀ آوگسبورگ (۱۵۳۰ م.) =====
=====اعتقادنامۀ وفاق (۱۵۷۷ م.) =====
===== فیلیپ جاکوب اسپنر =====
=====سنت الهیات اصلاح‌شده (اولریش زوینگلی)=====
===== مارتین بوسر =====
=====جان کالوین =====
===== هنریک بولینگر =====
=====رسالۀ اصول دین هیدلبرگ (۱۵۶۳ م.)=====
===== جاکوب آرمینیوس =====
=====شورای دورت (۱۶۱۸-۱۶۱۹ م.) =====
===== جاناتان ادواردز =====
=====آناباپتیست‌ها (اعتراف‌نامۀ اشلیت‌هیم)=====
===== منو سیمونز =====
=====اصلاح دینی در جهان انگلیسی‌زبان (ویلیام تیندل)=====
===== توماس کرانمر =====
=====جان ناکْس =====
===== سی و نه اصل =====
=====ریچارد هوکر =====
===== ویلیام پرکینز =====
=====اعتقادنامه وست‌مینستر =====
===== جان اُوِن =====
=====ریچارد باکستر =====
===== اعتراف‌نامۀ دوم لندن (۱۶۷۷ م.) =====
=====جان بانیان =====
===== جان و چارلز وسلی =====
=====واکنش کلیسای کاتولیک/گاسپارو کُنتاریانی =====
===== ایگناتیوس لویولا =====
=====شورای ترنت (۱۵۴۵-۱۵۶۳ م.)=====
===== ترزای آویلایی =====
=====یوحنای صلیب =====
===== رابرت بلارمین =====
=====بلز پاسکال=====
== بخش پنجم:تفکر مسیحی در دوران معاصر از ۱۸۰۰ میلادی تا عصر حاضر ==
===== مقدمۀ بخش پنجم =====
=====لیبرال‌ها/فردریک شلایرماخر=====
===== آلبرخت ریچل =====
=====آدولف فون هارناک=====
===== رادولف بولتمان =====
=====پل تیِلیخ=====
===== جان هایک =====
=====انجیلی‌ها/چارلز فینی=====
===== بنیامین وارفیلد =====
=====گریت برکوور=====
===== راست‌دینی نوین/جان استات =====
=====همایش لوزان (۱۹۷۴ م.)=====
===== نئو-ارتدوکسی/سورن کِرکِگارد =====
=====پیتر فورسایت=====
===== کارل بارت =====
=====گوستاو آلِن=====
===== اعلامیۀ بارمن (۱۹۳۴ م.) =====
=====دیتریش بون‌هافر=====
===== رینهولد نیبور =====
=====یورگن مولتمان=====
===== ولفهارت پانن‌برگ =====
======تحولات اخیر/الهیات پویش=====
===== کوزوک کویاما =====
=====جان مبیتی=====
===== جورج لیندبِک =====
=====تحولات اخیر در کلیسای کاتولیک/جان هنری نیومان=====
===== فرمان (Ineffabilis Deus) (۱۸۵۴ م.) =====
=====شورای اول واتیکان (۱۸۶۹-۱۸۷۰ م.)=====
===== فرمان (Munificentissimus Deus) (۱۹۵۰ م.) =====
=====شورای دوم واتیکان (۱۹۶۲-۱۹۶۵ م.)=====
===== کارل رانر =====
=====هانس کونگ=====
===== گستاو گوتییرِز =====
=====ایمانی عالم‌گیر/شورای جهانی کلیساها=====
===== واژه‌نامۀ (فارسی-انگلیسی) =====
[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%80_%28%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%29 واژه‌نامۀ الهیاتی مسیحی]
===== منبع =====
تاریخ تفکر مسیحی / اثر [http://www.lst.ac.uk/index.php?pageid=82 «پروفسور تونی لین»]، انتشارات ایلام ۲۰۰۸
تمامی مطالب مندرج در این بخش با مجوز و موافقت انتشارات ایلام (که دارای مجوز رسمی از سوی ناشر انگلیسی «بیکِرز» است) ثبت شده‌است. آقای پروفسور لین یکی از بزرگترین متفکرین در زمینۀ تحقیقات تاریخی/الهیاتیِ مسیحی هستند و رسماً از طرف دانشگاه آکسفورد به‌عنوان پرفسور در این رشته معرفی شده‌اند. مطالبی که در این بخش درج کرده‌ایم کاملاً منحصر به فرد است و برای اولین بار در وب منتشر می‌شود. هدف ما غنی‌سازی ویکی‌فارسی است.
▲[[رده:مسیحیت]]
[[en:History of Christian theology]]
| |||