زمین کروی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش‌های مشکوک به خرابکاری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۳:
نظریهٔ '''زمین کروی''' یا گرد به زمان [[یونانیان باستان]] بازمی‌گردد. تمدن یونان در حدود سال ۹۰۰ [[قبل از میلاد]] ظهور یافت و در طول هزار سال بعد، کمک بزرگی به ستاره‌شناسی نمود.
 
ابتدا، در قرن ششم قبل از میلاد یونانیان دریافتند که زمین کروی است و اولین بار مجید ابدام دانشمند ایرانی کروی بودن زمین را اظهار داشت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وب‌گاه=شبکه ملی مدارس ایران (رشد)|نشانی=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=شکل+واقعی+زمین&SSOReturnPage=Check&Rand=0|عنوان=شکل واقعی زمین|بازبینی=2017-10-03}}</ref> آنهاآن‌ها برای اولین بار محیط زمین، اندازه ماه و فاصله میان آنهاآن‌ها را بدقت اندازه گرفتند. اگرچه به اشتباه معتقد بودند که زمین کره ثابتی است که جهان پیرامون آن می‌گردد ولی برخی از اندیشه‌ها و شیوه‌های رصدشان تا اواخر [[قرن هفدهم]] کاربرد داشت.
 
پیش از آن که یونانیان نظریه کروی بودن زمین را مطرح نمایند، اکثر مردم بر این باور بودند که [[نظریه زمین تخت|زمین مسطح]] است. برای مثال [[هندوئیسم|هندوها]] معتقد بودند که زمین مسطح و بر شانه ۴ فیل قرار دارد که به نوبه خود بر پشت چهار لاک‌پشت شناور در اقیانوسی بی‌کران ایستاده‌اند. مصریان باستان زمین را رب‌النوع کب می‌پنداشتند که به پهلو دراز کشیده و الهه نات، تجسم خورشید، بر روی آن خیمده است.
خط ۱۰:
 
== اندیشه‌های آریستارخوس ==
معدودی از متفکران یونانی، مخصوصاً [[آریستارخوس ساموسی|آریستارخوس]] (۲۵۰–۳۲۰ قبل از میلاد) اندیشه زمین مرکزی بودن دنیا را به زیر سؤال بردند. آریستارخوس به کمک هندسه از روی اندازه سایه زمین، ماه و خورشید در خلال [[ماه‌گرفتگی|خسوف]] و [[خورشیدگرفتگی|کسوف]]، اندازه نسبی آنهاآن‌ها را محاسبه کرد. اعداد و ارقامش کاملاً نادرست بودند، ولی از آنجا که دریافت خورشید از زمین بسیار بزرگتر است، اظهار داشت که طبیعتاً خورشید باید در مرکز جهان باشد. اکثر یونانیان این ایده را نپذیرفتند و اندیشه‌های آریستارخوس رد شدند. در عوض، المجسطی بطلمیوس تا ۱۵۰۰ سال بعد بر علم ستاره‌شناسی سیطره داشت.
 
[[پرونده:Aground Tauranga Pukehina 5 Oct 11 4.jpg|بندانگشتی|ارسطو همچنین دلیل می‌آورد که کشتیها در هر جهت که از ساحل دور شوند، ابتدا بدنه و سپس دکل آنهاآن‌ها ناپدید می‌شود و این نشانه‌ای از کروی بودن زمین است.]]
 
== اندیشه‌های ارسطو ==
در حدود سال ۳۵۰ پیش از میلاد ارسطو، دلیل قاطعی بر گرد بودن زمین ارائه کرد. موثرترین دلیل وی این بود که اگر کسی به طرف شمال یا به طرف جنوب مسافرت کند، در افق روبروی او ستارگان جدیدی ظاهر می‌شوند و در افق پشت سر او ستارگانی که قبلاً دیده می‌شدند، ناپدید می‌شوند. ارسطو همچنین دلیل می‌آورد که کشتیها در هر جهت که از ساحل دور شوند، ابتدا بدنه و سپس دکل آنهاآن‌ها ناپدید می‌شود و این نشانه‌ای از کروی بودن زمین است. همچنین مقطع سایه زمین بر ماه در هنگام خسوف، بدون در نظر گرفتن وضع ماه، همیشه به صورت یک دایره است. ارسطو می‌گوید همه این واقعیت‌ها فقط هنگامی می‌تواند درست باشد که زمین کروی باشد.
 
[[پرونده:Behaims Erdapfel.jpg|بندانگشتی|150px|اِردآپفِل (آلمانی: سیب‌زمینی) ساخته‌شده توسط مارتین بیهایم در ۱۴۹۲، قدیمی‌ترین مدل کروی برجامانده از زمین است.]]
خط ۲۵:
تا قرن هفدهم زمین به شکل کره کامل فرض می‌شد. این تصور از ۲۰۰۰ سال پیش تا آن زمان بر افکار تسلط داشت؛ ولی [[اسحاق نیوتن]] با توجه به چرخش زمین به دور خودش (حرکت وضعی زمین)، نتیجه متفاوتی بدست آورد. اسحاق نیوتن به متفاوت بودن سرعت سطح زمین در عرضهای جغرافیایی مختلف پی برد. او با قوانین خود نشان داد که هرچه چرخش سریعتر باشد، اثر [[گریز از مرکز]] بیشتر است، یعنی گرایش مواد به دور شدن از مرکز دوران بیشتر می‌شود.
 
از آنجا که سرعت در قطبها صفر است، پس اثر گریز از مرکز در قطبها تا استوا پیوسته افزایش می‌یابد. این بدان معناست که زمین در اطراف کمربند استوایی خود با شدت بیشتر رانده می‌شود. زمین مانند یک نارنگی در استوا برآمده و در قطبها فرورفته استفرورفته‌است. اسحاق نیوتن حتی فرورفتگی قطبها را حساب کرد و نتیجه گرفت که می‌بایستی در حدود ۱٫۲۳۰ تمام قطر زمین باشد. این عدد به عدد واقعی نزدیک است.
 
=== تفاوتهاتفاوت‌ها ===
اندازه گیریهایاندازه‌گیری‌های دقیق نشان می‌دهد که قطر استوایی زمین ۴۳ کیلومتر از قطر قطبی آن بیشتر است. در واقع، قطر استوایی زمین ۱۲۷۵۶ کیلومتر و قطر قطبی آن ۱۲۷۱۳ کیلومتر است.
 
== جستارهای وابسته ==