غز: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اوغوز'''، '''اگوز''' یا '''غوز''' کنفدراسیون یا مجموعه مردمان ترک است. [[سنگ‌نبشته اورخون]] که ترکان اولیه را توصیف می‌کند، احتمالاً به اغوز اشاره دارد.<ref>Oguz. (2012). In Encyclopædia Britannica. 'Oğuz, also spelled Oghuz, or Ghuzz, confederation of Turkic peoples whose homeland, until at least the 11th century ad, was the steppes of central Asia and Mongolia. The Orhon inscriptions, describing an early Turkic people, probably refer to the Oğuz. ' Retrieved from [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/425909/Oguz]</ref> اوغوز از اقوام ترک‌تبار و مسلمان است. همین‌طور در زمان سلطان سنجر قوت گرفتند. این لغت در نظم و نثر فارسی هم داخل شده و آن طایفهٔ ترکمانان اندترکمانان‌اند.<ref>[http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-ca1dfa7351fe4b0eacab60f7b706290d-fa.html غز در لغت‌نامه دهخدا]</ref>

اغوز در تاریخ به عنوان یکی از قبایل نه‌گانه توغوز اغوز، هست که با همدیگر کنفدراسیون ترک‌های شرقی یا تیو-کیو را تشکیل دادند و در کتیبه اورخون در ابتدای قرن هشتم میلادی، نامشان آمده‌است. در اواخر قرن هشتم میلادی آنهاآن‌ها از سمت مغولستان به سوی غرب به سمت ناحیه‌های فرای رودخانه ارتیش (Erteš)، دریای آرال، و حاشیه‌های [[سیردریا|دره سیردریا]] (اکنون در بخش جنوبی جمهوری قزاقستان است)، حرکت کردند تا وارد تاریخ دنیای اسلامی شوند. در ۲۰۵ هجری / ۸۲۰–۸۲۱ میلادی، توغوز اغوزها، میانه استان سیردریا در اشروسنه را غارت کردند و حکمران خراسان، [[عبدالله طاهر|عبدالله بن طاهر]] (۲۱۳–۲۳۰ هجری/ ۸۲۸–۸۴۵ میلادی) به سرزمین‌های غز یورش برد.<ref name="Bosworth" />

نماینده [[ابن فضلان|خلیفه، احمد بن فضلان]] که در تابستان ۳۰۹–۳۱۰ هجری/ ۹۲۲ میلادی از سرزمین خوارزم به رودخانه‌های اورال و امبه در مسیر پادشاهی بلغار در میانه ولگا حرکت می‌کرد، در مورد اغوزهایی در مسیر عبورش در سرزمینشان در دشت Üst Urt بین دریاهای آرال و کاسپین (خزر) دیده بود، شرحی نوشت.انها مردمانی بسیار جنگجو و در عین حال بسیا. فروتن و علاقه شدیدی به فرهنگ و یاد گیرییادگیری دارند،اوغوزها شدیدا مخالف خرافه پرستی هستند و دینهای مسیحی و اسلام را عامل فقر و بدبختی مردم میدانند و معتقد بودند که حاکمان از دین برای حکومت و چپاول مردم استفاده میکنندمی‌کنند. با این حال، بعضی از اغوزها، شروع به یکجانشینی کرده و یکی از شهرهایشان [[کازالینسک|بایکونور]] به معنی «شهر نو» در پائین رود سیردریا بود که پایتخت زمستانی حاکمان اغوز مشرک بود.<ref name="Bosworth" />

در نوشته‌های قرن هشتم اورخون هم از این قوم به نام تغز اوغوز (نُه اوغز) یاد شده‌است، بنابراین به نه قبیله اغوز، اویرات، آرلاد، جلایر، تاتار، قنقرات، قیات، کرائیت و مغول تقسیم می‌شدند. نخست این قبایل باج گزارباج‌گزار و فرمانبردار پادشاهان چین شمالی بودند. مودو چانیو (به چینی: 冒頓單于) معروف به اوغوز خان و بهادر بنیادگذار امپراتوری هون‌های آسیایی در سال ۲۰۹ پیش از میلاد چهارمین امپراتور شناخته شده بود و امپراتوری هیونگ نو را پس از اینکه پدر خود را در سال ۲۰۹ پیش از میلاد به قتل رساند بنیان نهاد. وی از سال ۲۰۹ تا ۱۷۴ پیش از میلاد فرمانروایی کرد