سی لحن باربد: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
املا |
گسترش |
||
خط ۳۸:
=== ریشهٔ نامها ===
* گنج بادآورد: به نقل از [[برهان قاطع]]، اشاره به گنجی دارد که [[خسرو پرویز]] در یکی از جنگهایش به چنگ آورد، زمانی که باد کشتیهایی که قیصر روم در آن پناه گرفته بود را به سمت سپاهیان خسرو پرویز راند.
* گنج گاو: به نقل از برهان قاطع، گنجی است که توسط بهرام گور کشف شد، به این شرح که یک دهقان در زمان آبیاری زمین به سوراخی رسید که همهٔ آبها به درونش میرفت و ندایی از درون آن بیرون میآمد و وقتی خبر به بهرام رسید دستور داد آن سوراخ را کندند و به عمارتی عالی رسیدند که در آن دو گاو زرین نیز بود.
* شادروان مروارید: نام اولیهاش شادًروان بود، چرا که در شادروان (به معنی ایوانِ سلطان) ساخته شده بود. روزی باربد آن را برای خسرو پرویز مینوازد که این چنان پادشاه را مسرور میکند که وی به باربد یک طبق مروارید هدیه میدهد و از آن زمان نام این لحن به شادروان مروارید تغییر میکند.
* تخت طاقدیس: اشاره به تختی چند طبقه دارد که از فریدون به خسرو پرویز رسیده بودهاست.
* ناقوسی و اورنگی: نام آن وجه تمثیلی دارد به این معنا که وقتی باربد این الحان را مینواخته اورنگ (تخت) پادشاه همچون ناقوس به جنبش در میآمدهاست.
* مشکدانه: نام یکی کنیزان [[شیرین (شخصیت تاریخی)|شیرین]] بودهاست.
* مهرگانی: برای بزرگداشت [[مهرگان]] ساخته شدهاست. [[منوچهری دامغانی]] از آن با نام مهرگانی بزرگ و کوچک یاد کرده که ممکن است ریشهٔ نام مقامهای [[بزرگ (مقام موسیقی)|بزرگ]] و [[کوچک (مقام موسیقی)|کوچک]] باشد.
* راه شبدیز: شبدیز نام اسب مورد علاقهٔ خسرو پرویز بودهاست. زمانی که این اسب پیر شد و نهایتاً درگذشت، از باربد خواستند که با ساز خود این خبر را به شاه برساند.
* کین سیاوش: در [[سوگ سیاوش]] سروده شدهاست.
* باغ شیرین: خسرو پرویز به شیرین وعده داده بوده که برای وی کاخی بسازد که در جویهای آن شراب روان باشد اما او این وعدهٔ خود را فراموش میکند. شیرین باربد را مأمور میکند که این وعدهٔ خسرو پرویز را به وی یادآوری کند و باربد با ساختن و اجرای این لحن وظیفهاش را انجام میدهد.
سطر ۵۶ ⟵ ۵۹:
== منابع ==
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=ثابتزاده|نام =منصوره|ژورنال = زبان و ادب فارسی | سال = ۱۳۹۱ | دوره = ۴ | شماره = ۱۲ | صفحات = ۲۷ تا ۴۲| عنوان = الحان باردی و اهمیت آن از منظر منظومه خسرو و شیرین نظامی و مقایسه آن با روایت منوچهری و برخی منابع | پیوند = http://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=219935 | تاریخ بازبینی = ۱۱ آوریل ۲۰۱۸}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی = صفوت| نام = داریوش | پیوند نویسنده = داریوش صفوت |عنوان=پژوهشی کوتاه دربارهٔ استادان موسیقی ایران و الحان موسیقی ایرانی|ناشر = وزارت فرهنگ و هنر | سال = ۱۳۵۰ | مکان = تهران | صفحات = ۱۰۱ صفحه |پینوشت =. (شماره کتابشناسی ملی: [http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/851403 ۴۶۰۱۹ّ])}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی =فخرالدینی |نام = فرهاد | پیوند نویسنده = | عنوان = تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران| ترجمه = | جلد = | سال = ۱۳۹۴| ناشر = نشر معین|مکان = تهران| شابک = 978-964-165-098-0| صفحه = | پیوند = | بازیابی =}}
|