مندائیان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۳۷:
 
منداییان در کناره‌های رودخانه‌های دجله، فرات و کارون زندگی می‌کنند.<ref>صابئین ایران‌زمین، عکس: عباس تحویلدار، متن: مسعود فروزنده، آلن برونه، تهران: نشر کلید: ۱۳۷۹، شابک: ۹۷۸۹۶۴۹۰۶۴۵۵۰، ص۸</ref>
جمعیت آن‌ها را ۷۰ هزار نفر در عراق و ۲۵ هزار نفر در ایران برآورد می‌کنند.<ref name="ReferenceB">همان.</ref> قریب ۷۵۰۰۰ نفر تا سال ۲۰۰۲ در عراق زندگی می‌کردند که پس از جنگ میان آمریکا و عراق بیشتر آنهاآن‌ها به اردن و سوریه و نیز کشورهای غربی کوچ کردند.{{مدرک}}
اصلی‌ترین رکن دینی آن‌ها غسل تعمید در روزهای یک‌شنبه در آب روان است.<ref name="ReferenceB" />
بالاترین ردهٔ روحانیان در میان آن‌ها «گنجور» و پس از آن «تَرمیده» است.<ref name="ReferenceB" />
خط ۴۷:
 
== دین ==
آنها به خدا و قیامت اعتقاد دارند. برای خود زبان و خط دارند. اهل نماز و روزه هستند. آنهاآن‌ها روزانه پنج بار نماز می‌خوانند و دارای کتاب هستند و در قرآن نیز نه تنها به اهل کتاب بودن یحیی اشاره شده بلکه در سه آیه نام صابئین هم‌تراز پیروان ادیان آسمانی قرار گرفته‌است، مانند سوره حج آیهٔ هفده. نام کتاب منداییان «گنزا رباً» یا «گنج آسمانی» ست که به زبان مندایی از تیره سامی و شاخه آرامی شرقی نگاشته شده‌است. در دین منداییان یا همان صابئین مغتسله که در خوزستان به صبی معروف هستند پنداره‌هایی همانند آنچه در [[جهان‌بینی زرتشت]] به چشم می‌خورد وجود دارد، مانند [[اصالت نور]] و پاکی آن در برابر تاریکی گمراه کنندهگمراه‌کننده.{{مدرک}} آیین مندایی نزدیک‌ترین دین زنده جهان به [[آیین مانوی]] است.
 
=== اساطیر مندایی<ref>اسماعیل ابوالقاسم‌پور. اسطورهٔ آفرینش در آیین مانی. ص ۲۱</ref> ===
خط ۵۶:
 
== آداب و سنن ==
صابئین مندایی روزانه پنج بار نماز بجایبه جای می‌آورند. در دین آنهاآن‌ها آب روان و جاری قداست و پاکی ویژه‌ای دارد و برای بسیاری از فرایض از آب روان استفاده می‌گردد. ازین رو غالباً صابئین در کنار رودخانه‌های پرآب زندگی می‌کنند. شغل اصلی آنهاآن‌ها زرگری و طلافروشی و نقره کاری ست. در زمان ازدواج برای محرم شدن عروس و داماد باید در آب رفته و غسل کنند. غسل سنت پیغمبرشان یحیی‌ست که او خود به [[یحیای معمدان]] یا باپتیست معروف بوده‌است.
 
کتاب صابئین بنام گنزاربا یا صحف آدم است که توسط ملکا هیبل زیوا (جبرائیل رسول) بر اولین پیامبر صابئین یعنی آدم نازل شد و ادیان الهی دیگر بعد از دین صابئین به وجود آمدند. در کتاب مقدس صابئین آمده‌است:
خط ۷۶:
 
=== صابئین در ایران ===
مندایی‌های ایران شماری از [[اقلیت‌های مذهبی در ایران|اقلیت‌های مذهبی ایران]] هستند که با جمعیتی بین هفت الی بیست هزار نفر در [[استان خوزستان]] بویژهبه ویژه شهر [[اهواز]] سکونت دارند.<ref>پروژه جاشوا [http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=13483&rog3=IR Mandaean of Iran] انگلیسی. بازدید در ۳۱ ژوئن</ref>
 
این اقلیت مذهبی که معتقد به دین مندایی هستند بیشتر به مشاغل طلافروشی و میناکاری مبادرت می‌ورزند.<ref>نعیمه کریمیان [http://www.tarikhema.ir/news/مینا-کاری-در-اهواز-هنر-صابئین-مندایینو/29761.html میناکاری در اهواز-هنر صابئین مندایی]. فارسی. بازدید در ۳۱ ژوئن ۲۰۱۱</ref> دین مندایی از [[دین‌های ایرانی]] با گرایش [[گنوسی]] است که پیامبران [[بنی‌اسرائیل]]ی دارد. پیغمبر اصلی مندائیان ایران [[یحیی|یحیای تعمیددهنده]] می‌باشد. پیشتر جمعیت مندایی‌ها که به [[صابئین]] نیز معروف بودند در خوزستان بیشتر بود و [[حمدالله مستوفی]] در [[نزهت القلوب]] اشاره می‌کند که: خوزستان سرزمینی‌ست که درو قوم صابیان بسیارند.<ref>لغت‌نامه دهخدا [http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-c244d1ab687341958368085386218f61-fa.html صابئین]. فارسی. بازدید در ۳۱ ژوئن ۲۰۱۱</ref> از آنجا که آداب و رسوم دینی مندایی‌ها با غسل در آب روان پیوند دارد این افراد در نزدیکی رودخانه‌های پرآب زندگی می‌کنند. در سال‌های اخیر روند مهاجرت مندایی‌های ایران به خارج از کشور گسترش چشمگیری داشته‌است. اگرچه صابئین در ایران [[اهل کتاب]] شناخته شده‌اند<ref>سایت آفتاب [http://www.aftabir.com/articles/view/religion/religion/c7c1194521115_mandai_p1.php/اطلاعاتی-پیرامون-آیین-صابئین-مندایی-و-آداب اطلاعاتی پیرامون صابئین مندایی و رسوم دینی آن‌ها] فارسی. بازدید در ۳۱ ژوئن ۲۰۱۱</ref> اما به دلیل کمی جمعیت و ناشناخته بودن ذکری از آن‌ها در ادیان رسمی ایران نیست. مندائی‌ها را در خوزستان ''صبی'' می‌نامند که تحریفی از واژه [[صابئین|صابئی]] است.<ref>لغت‌نامه دهخدا «[http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-ba7ed09500eb48f39ab24d19cf32d94c-fa.html سرواژه صبی]». فارسی. بازدید در ۳۱ ژوئن ۲۰۱۱</ref>
 
مرکزیت این گروه مذهبی در شهر [[اهواز]] است. [[سید علی خامنه‌ای]] رهبر جمهوری اسلامی، آنهاآن‌ها را از [[اهل کتاب]] دانسته‌است.<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/312221/صابئين-قوم-و-دين-فراموش-شده "صابئین" قوم و دین فراموش شده]</ref>
 
یکی از رهبران این دین{{چه کسی؟}} در ملاقات با [[سید علی خامنه‌ای]] خواستار حضور یک نماینده از صابئین در [[مجلس شورای اسلامی]] شد که رهبر ایران این مسئله را منوط به حد نصاب رسیدن افراد این [[دین]] به عدد ۱۵۰۰۰۰ نفر دانست چرا که قانوناً به ازای هر ۱۵۰۰۰۰ نفر یک نماینده در [[مجلس]] می‌تواند حضور داشته باشد.{{مدرک}}صابئین در حمایت اردوان اشکانی به خاطر آزار رومیان یا یهودیان از مسکن اولیه‌شان که حدود پالستین (فلسطین امروزی) بوده به مرزهای ایران آورده شدند و برخی در اطراف تیسفون (در عراق کنونی) و برخی در نواحی کرخه و کارون و در شهرهای پارسیان مسکن داده شدند. اینان در شوشتر و دزفول ساکن بودند. در زمان قاجار برخی (از چه گروهی بودند نا مشخص است) مبادرت به آزار اینان داشتند که امیرکبیر به نجات اینان همت گماشت. امروزه اینان در سوسنگرد، دزفول، اهواز و آبادان زندگی می‌کنند و بصورتبه صورت سنتی بیشتر مذهب خود را پنهان می‌دارند. آیین ایشان پیوستگی خاصی با آب دارد. برای نمونه مراسم ازدواج ایشان در کنارآب کارون برگزار می‌شود. نزد خوزستانیان قدیم ایشان به امانتداری و صداقت ضرب‌المثل بوده‌اند. زبان ایشان ترکیبی از پارسی پهلوی (خوزستانی) و زبان عهد عتیق خودشان است که به هیچ‌یک از زبانهایزبان‌های امروزه دنیا شبیه نیست. ایشان الفبایی مخصوص به خود دارند که برخی از نوشتارهای خود را به ان می‌نویسند. کار اینان بیشتر حکاکی ظروف طلا و نقره بوده‌است و امروزه نیز بسیاری به زرگری مشغولند. معمولاً ایشان (بویژه مسن ترها) با ریشی بلند و مرتب، سبیلی بلند که روی ریش می‌آید و نیز عمامه کوچک سفید قابل شناختن هستند.
 
== جستارهای وابسته ==
خط ۹۷:
* [http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1074105 گزارش تصویری/ مراسم عبادی رشامه مندائیان]
* [http://www.asriran.com/fa/news/312221/صابئين-قوم-و-دين-فراموش-شده «صابئین» قوم و دین فراموش شده]
* [http://www.infors.ir/مفهوم‌شناسی-تطبیقی-حنفاء-صابئین-2118.html مفهوم شناسیمفهوم‌شناسی تطبیقی حنفاء و صابئین در قرآن]
 
{{مندایی}}