مک‌دانل داگلاس اف/ای-۱۸ هورنت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مک دانل داگلاس اف/ای-۱۸ هورنت''' {{انگلیسی|McDonnell Douglas F/A-18 Hornet}} جت [[جنگنده چندمنظوره]] [[سرعت فراصوت|فراصوت]] دوموتوره و تک سرنشینه‌ای است که در اواخر دهه ۱۹۷۰ بر اساس جنگنده آزمایشی [[وای‌اف-۱۷]] توسط شرکت [[مک‌دانل داگلاس]] و [[نورتروپ]] برای استفاده در [[نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا|نیروی دریایی]] و [[تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا|تفنگداران دریایی]] آمریکا طراحی شد. این هواپیما هم توانایی نبردهای هوایی و هم قابلیت حمله به اهداف سطحی را دارد و مهمترین ماموریت‌هاییمأموریت‌هایی که برای آن تعریف شده شامل [[دفاع هوایی]] از ناوگان‌های دریایی، اسکورت جنگنده‌های دیگر، سرکوب [[پدافند هوایی]] دشمن، حملات ضربتی و بمباران اهداف زمینی و دریایی، ماموریت‌هایمأموریت‌های [[برتری هوایی]]، [[هواپیمای رهگیر|رهگیری]] جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌ها و موشک‌های دشمن، [[پشتیبانی نزدیک هوایی]]، و [[هواپیمای شناسایی|شناسایی هوایی]] می‌شود. اف-۱۸ برای انجام مأموریت شبانه‌روزی در هر نوع شرایط آب‌وهوایی طراحی شده و قابلیت [[سوخت‌گیری در هوا]] و فرود و پرواز از [[ناو هواپیمابر|ناوهای هواپیمابر]] را دارد.

این [[جنگنده]] به سفارش نیروی دریایی آمریکا به عنوان جایگزینی برای جنگنده [[اف-۴ فانتوم]]، و [[هواپیمای تهاجمی|هواپیماهای تهاجمی]] ِ [[آ-۴ اسکای‌هاوک]] و [[آ-۷ کرسر]] و به عنوان مکملی برای جنگنده رهگیر [[اف-۱۴]] ساخته شد. اولین پرواز آزمایشی اف-۱۸ در سال ۱۹۷۸ انجام شد و از سال ۱۹۸۳ وارد فعالیت رسمی در نیروی دریایی آمریکا شد. در مجموع ۱۴۸۰ فروند از این هواپیما در مدل‌های آ، بی، سی و دی ساخته شده و به کشورهای کانادا، استرالیا، کویت، فنلاند، اسپانیا و سوئیس هم صادر شده استشده‌است. همه‌کارگی و توانایی انجام ماموریت‌هایمأموریت‌های متنوع و اعتمادپذیری بالا از امتیازات این جنگنده است اما به دلیل برد عملیاتی و ظرفیت حمل مهمات کم در مقایسه با جنگنده‌های دیگر مورد انتقاد قرار گرفته‌است. ابتدا نام [[اف-۱۸ هورنت]] (''Hornet'' به معنی [[زنبور سرخ]]) برای این جنگنده انتخاب شده بود اما پس از مدتی برای تأکید بر قابلیت‌های تهاجمی (حمله به اهداف سطحی) این هواپیما کد ''اف/ای'' (اف مخفف فایتر به معنی جنگنده و ای مخفف اتک به معنی تهاجمی) است برای نام‌گذاری این هواپیما انتخاب شد.

حداکثر سرعت اف-۱۸ در ارتفاع ۱۲۱۹۰ متری به ۱٫۸ ماخ معادل ۱۹۱۵ کیلومتر در ساعت می‌رسد. برد عملیاتی آن با دو موشک هوابه‌هوای کوتاه‌برد [[ایم-۹]] حدود ۲ هزار کیلومتر و شعاع عملیاتی آن در ماموریت‌هایمأموریت‌های هوا به هوا ۷۴۰ کیلومتر است. نیروی محرکه هواپیما را دو [[موتور توربوفن]] ساخت شرکت [[جنرال الکتریک]] تأمین می‌کنند. حداکثر ظرفیت حمل مهمات اف-۱۸ هم ۶۲۱۵ کیلوگرم است که می‌تواند شامل انواع موشک‌ها، راکت‌ها و بمب‌ها یا مخزن سوخت اضافی باشد.

نورثروپ و مک دانل‌داگلاس تصمیم گرفتند به طوربه‌طور مشترک، جنگندهٔ اف-۱۸ را برای [[ناوهای هواپیمابر]] ِ نیروی دریایی و جنگندهٔ ای-۱۸ را برای سپاه تفنگداران نیروی دریایی، تولید نمایند. اما این دو پروژه کمی بعد باهم ادغام شدند و نتیجه جنگندهٔ چندماموریتهٔ اف/ای-۱۸ از آب درآمد.

به منظور حفظ قابلیتهای چندماموریته، در قلب جنگندهٔ اف-۱۸ یک [[رادار]] پرقدرت چندحالتهٔ ساخت هیوز قرار داده شد که هم در ماموریتهایمأموریت‌های هوا به هوا و هم در ماموریتهایمأموریت‌های هوا به زمین، مؤثر و کارا بود. جنگندهٔ جدید، مجهز به سیستم‌های پیچیدة الکترونیکی، نمایشگرهای تلویزیونی، موتورهای قدرتمند، توانایی حمل انواع جنگ‌افزار و قابلیت [[آئرودینامیک]]ی خاصی بود که اجازه می‌داد جنگنده بتواند با زاویهٔ حملهٔ بالاتری پرواز نماید. در نهایت، جنگندهٔ اف-۱۸ با قابلیت مانورپذیری خوب و توانایی بسیار مؤثر در انجام عملیاتهایعملیات‌های متفاوت، فراتر از آن چیزی شد که مورد انتظار بود

برای اف/ای-۱۸ انبوهی از ماموریتهایمأموریت‌های گوناگون تعریف شده‌است: تصرف آسمان و ایجاد [[برتری هوایی]]، اسکورت جنگنده‌های دیگر، سرکوب دفاع هوایی دشمن، عملیات‌های جاسوسی و اکتشافی، هدایت عملیات هوایی، پشتیبانی دور و نزدیک هوایی و قابلیت عملیات در شب.

قدرت بالای این جنگنده که توان خوبی در خارج شدن از مهلکه را به آن می‌دهد مورد تأیید اغلب خلبانان هورنت است. علاوه بر این، اف/ای-۱۸ اولین جنگندهٔ نیروی دریایی است که سیستم‌های دیجیتالی را یکپارچه کرده است؛کرده‌است؛ (MUX) مدار انتقال اطلاعاتی است که تعدادی ورودی را به تعداد کمتری خروجی ترکیب می‌کند. حسن این نوع طراحی این است که زمینهٔ ارتقاء مداوم را به شکل آسان‌تری فراهم می‌سازد.

در طی ۱۵ سال عملیات و تجربه، اف/ای-۱۸ ثابت کرده‌است که بهترین جنگندهٔ تاکتیکی برای ناوهای هواپیمابر است. اف/ای-۱۸ دارای شاخصه‌های نظامی مورد علاقهٔ فرماندهان نیروی دریایی ایالات متحده‌است. اف/ای-۱۸ اغلب ماموریتهایمأموریت‌های خود را در یوگسلاوی و عراق با موفقیت به انجام رسانده‌است و تنها نقصان این جنگنده، کمبود سوخت جهت مداومت پروازی بیشتر است.

در این مدل، عمده مشخصات و ریزه‌کاری‌های جنگندهٔ وای‌اف-۱۷ حفظ شده‌است، با این حال از دل این هواپیما، جنگندهٔ جدید اف-۱۸ سربرآورده است؛ جنگنده‌ای یک نفره، با قابلیت تهاجمی که انبوهی از تکنولوژی‌های جدید و سیستم‌های دیجیتالی کامپیوتری در آن به کار رفته‌است. در کابین این جنگنده، از یک جفت سیستم لولهٔ اشعهٔ کاتد به عنوان نمایشگر اطلاعات استفاده شده‌است و سیستم کنترل بر پایهٔ ارزیابی دستور خلبان، کنترل پرواز را شبیه‌سازی می‌کند. سیستم‌های تعبیه شده در این جنگنده هم برای دو ماموریت‌هایمأموریت‌های هوابه‌هوا و هم ماموریت‌هایمأموریت‌های زمینی - ضد کشتی در نظر گرفته شده‌اند.

این جنگنده‌ها به دلیل قابلیتهایشان (قابلیت انجام ماموریتهایمأموریت‌های متنوع و میزان آمادگی بالا)، به سرعت نقش اصلی را در ماموریتهایمأموریت‌های نظامی برعهده گرفتند. قابلیت اطمینان و سهولت تعمیر و نگهداری، از مواردی بودند که به هنگام طراحی این جنگنده، مورد توجه قرار گرفتند. برای مثال اف/ای-۱۸ها، برای آزمایش از اطمینان سیستم‌ها، سه بار و هر بار ساعتهاساعت‌ها پرواز کردند در حالی که نیمی از زمان مورد نیاز برای تعمیر اساسی‌شان گذشته بود. هورنت، بارها در میدان نبرد واقعی مورد آزمایش قرار گرفت.

اف/ای-۱۸ها نقش مهمی را در جریان حمله به لیبی در سال ۱۹۸۶ ایفا کردند. آنهاآن‌ها از روی عرشهٔ ناو هواپیمابر [[یواس‌اس کورال‌سی]] به پرواز درآمدند و پدافند هوایی لیبی را با پرتاب [[موشک ضد رادار|موشکهای ضد رادار]] سرعت بالای [[ای‌جی‌ام-۸۸ هارم|هارم]] نابود ساختند به طوری کهبه‌طوری‌که هنگام بمباران [[بنغازی]]، پدافند هوایی لیبی، برای جلوگیری از انتشار امواج رادار و بمباران توسط دشمن کاملاً خاموش شده و از کار افتاده بود.

دو سال بعد، مدلهایمدل‌های سی و دی به قابلیت عملیات در شب مجهز شدند. ضمناً اجزاء جدیدی نیز اضافه شدند: غلاف ناوبری حرارت‌یاب،<ref>([url=http://www.thales-optronics.com/dos/products/air/details/navflir.shtml]NAVFLIR[/url])</ref> تعبیهٔ جایگاهی برای [[نمایشگر سربالا]]، عینک ویژهٔ دید در شب، چراغ‌های مخصوص درون آلات دقیق جهت عدم تداخل با عینک دید در شب، یک نقشهٔ دیجیتالی از منطقهٔ نبرد به همراه نمایشگر رنگی مخصوص آن.

جنگندهٔ چندماموریتهٔ اف/ای-۱۸ اف/ئی موسوم به «[[سوپر هورنت]]» در واقع مدلی ارتقاء یافته و بزرگتر شده از جنگنده‌های مدل سی و دی می‌باشد که پیشتر قابلیت عملیات در شب به آنهاآن‌ها افزوده شده بود. سوپرهورنت‌ها که تقریباً هم‌اندازهٔ [[اف-۱۵]]های نیروی هوایی هستند، فرماندهی گروه عملیات رزمی هواپیماهای ناونشین را فراهم خواهد آورد زیرا دارای برد پروازی بیشتر و قابلیت حمل مهماتی است که قبلاً توسط هواپیماهای تهاجمی بازنشستهٔ [[ای-۶ اینترودر]] حمل می‌شد.

سوپر هورنت‌ها نسبت به هورنت‌ها حدود ۱۳۰ سانتی‌متر طول بیشتر، ۲۵٪ مساحت بال بیشتر و قابلیت حمل ۳۳٪ بیشتر سوخت در مخازن داخلی هستند که این سوخت اضافه تا ۴۱٪ برد عملیاتی و تا ۵۰٪ استقامت پروازی آنهاآن‌ها را افزایش می‌دهد.

در تمام طول مدت خدمت این جنگنده‌ها، هرساله سیستم‌های تسلیحاتی، سنسورهای مربوطه و غیره ارتقاء می‌یابند. آخرین سری از جنگنده‌های اف/ای-۱۸ سی و دی که ارتقاء یافتند به سیستم‌هایی چون عملیات در شب، سیستم افزایش دقت در هدف‌گیری، تکنولوژی کاهش دیده شدن توسط رادار دشمن و غیره مجهز شدند. این در حالی است که هیچ‌کدام از این سیستم‌ها تا سال ۱۹۹۱ بر روی مدلهایمدل‌های ای و بی وجود نداشتند و سطح سیستم‌های [[اویونیک]]، الکتریک و مقدورات پروازی برای ارتقاء محدودیت داشتند.

F/A-۱۸ در مدلهایمدل‌های A, B، C و D سالهاسال‌ها برای نیروی دریایی ایالات متحده و هشت کشور خارجی خدمت کرد. این کشورها عبارتند از: استرالیا، کانادا، فنلاند، کویت، مالزی، اسپانیا، سوئیس و تایلند.

اگرچه چشم‌اندازی برای تولید آتی مدلهایمدل‌های C و D دیده نمی‌شود، ولی این جنگنده‌ها سالهاسال‌ها به منظور پرکردن خلاء جنگنده‌های ناونشین در نیروی دریایی ایالات متحده تا ورود به خدمت جنگنده‌های بزرگتر، دورپروازتر و باقابلیت‌تر مدلهایمدل‌های E و F در خدمت باقی خواهند ماند.

مدل جدیدی که توسط شرکت مک‌دانل‌داگلاس پیشنهاد داده شده‌است با بال و دم بزرگتر، بدنهٔ کشیده‌تر، موتورهای جدیدتر، کابین دیجیتالی بسیار پیشرفته‌تر، که احتمالاً جایگزین مدلهایمدل‌های E و F خواهد شد.

== سابقهٔ عملیاتهایعملیات‌های انجام شده ==