| نوع_صوت =
| سبک = [[هارد راک]]، [[بلوز راک]]، [[سایکدلیک راک]]، [[اسید راک]]، [[فانک راک]]
| فعالیت = [[موسیقیدان]]، [[آهنگساز]]، [[تهیه کنندهتهیهکننده]]
| مدت = ۱۹۶۳ تا ۱۹۷۰
| ناشر = RSVP, Track, Barclay, Polydor, Reprise, Capitol, MCA
| سازهای_برجسته = [[فندر استرتوکستر]]
}}
'''جیمز مارشال هندریکس''' {{انگلیسی|James Marshall Hendrix}} (زاده ۲۷ نوامبر ۱۹۴۲ - درگذشت در ۱۸ سپتامبر ۱۹۷۰)<ref name="biog">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.jimihendrix.com/index.php|عنوان=Biography|ناشر=JimiHendrix.com|تاریخ بازدید=2007-12-05|کد زبان=en}}</ref> [[گیتاریست]]، آوازخوان، ترانهنویس آمریکایی بود. هندریکس تاثیرتأثیر زیادی بر روی خوانندههای سبک [[راک اند رول]] گذاشت.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.rockhall.com/hof/inductee.asp?id=130|عنوان=Jimi Hendrix in the Rock and Roll Hall of Fame|تاریخ بازدید=2008-10-15|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://blogcritics.org/archives/2004/01/03/004049.php|عنوان=Jimi Hendrix: The Most Influential Guitarist Of All Time? |تاریخ بازدید=2008-10-15 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref> او خودش به تنهایی نحوه نواختن گیتار را فرا گرفته بود و معمولاً یک [[فندر استرتوکستر]] مینواخت. از آنجا که هندریکس یک چپدست بود، گیتار را بهصورت وارونه مینواخت. او ابتدا در انگلستان، سپس در تمام دنیا، پس از اینکه در سال ۱۹۶۷ در [[فستیوال پاپ مونتری]] به نوازندگی پرداخت، به شهرت رسید.<ref name=pc53>{{Pop Chronicles|53|کد زبان=en}}</ref>
او در سال ۱۹۶۶، با ترانههای خلسهآوری چون [[آهای جو]] و [[گرد ارغوانی]] و همچنین یک اجرای زندهٔ افسانهای به مقام ستارهٔ راک دست یافت. کتاب [[اتاق پر از آینه]] به مناسبت سیوپنجمین سالگرد درگذشت او در سال ۱۹۷۰ منتشر شدهاست. راز مرگ او هنوز در هالهای از ابهام است؛ هیچگاه بهطور قطعی معلوم نشد دلیل آن خودکشی بوده یا برحسب اتفاق و بهدلیل تداخل تأثیر مصرف زیاد مشروبات الکلی (که پیشتر در یک مهمانی شبانه مصرف کردهبود) با تأثیر تعداد زیاد قرصهای خوابآور (که همان شب خوردهبود)، رخ دادهاست.
== سالهای اولیه ==
جیمی هندریکس در ۲۷ نوامبر ۱۹۴۲ در [[سیاتل، واشینگتن]] بدنیابه دنیا آمد. در هنگام تولد نام او را جانی آلن هندریکس گذاشتند. بعدها، وقتی که پدرش از ارتش برگشت، نام او را به جیمز مارشال هندریکس تغییر داد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.megaessays.com/viewpaper/13866.html|عنوان= Mega Essays - Jimi Hendrix|تاریخ بازدید=2008-10-15 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref> او در تنگدستی بزرگ شد و خیلی مورد توجه نبود. وقتی که نه ساله بود، والدینش از هم طلاق گرفتند و وقتی که ۱۶ ساله شد، مادرش درگذشت.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.rockhall.com/inductee/the-jimi-hendrix-experience|عنوان=Rockhall timelines|تاریخ بازدید=18-08-1955|کد زبان=en}}</ref> در سن ۱۴ سالگی بود که او اولین گیتارش را پیدا کرد. این گیتار، یک گیتار broomstick شکسته بود که تنها یک رشته داشت توسط یک نوجوان شکسته شده بود. اما او موفق شد چند ملودی را بر روی آن بنوازد.<ref>J. A. Hendrix, 1999, ''My Son Jimi'', p. 113.</ref><ref>{{یادکرد کتاب
|عنوان=Jimi Hendrix. Electric Gypsys
|نام خانوادگی=Shapiro
== ارتش ==
[[پرونده:Hendrix in Army.jpg|انگشتی|چپ|هندریکس در ارتش، سال ۱۹۶۱]]
هندریکس که دو بار به خاطر سرقت ماشین دستگیر شده بود، میبایست بین رفتن به زندان به مدت دو سال یا وارد شدن به ارتش ایالات متحده یکی را انتخاب کند. هندریکس ارتش را انتخاب کرد و در ۳۱ می ۱۹۶۱ به [[فورت کمپل]] فرستاده شد. وقتی که در ارتش بود، افسران او گفتند که او اغلب در حین اجرای ماموریتمأموریت خوابش میبرد و یکی میبایست تمام وقت او را زیر نظر میداشت. او نمیتوانست بخوبیبه خوبی از اسلحه استفاده کند و یکی از افسرهای آنجا گفته است که «مغزش در حین انجام ماموریتمأموریت به خاطر فکر کردن در مورد گیتارش کار نمیکرد».<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.thesmokinggun.com/archive/0803051jimi7.html|عنوان= Dismissal form from The Smoking Gun (1962)|تاریخ بازدید=2008-10-15 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref> با این حال، دوران ارتش برای هندریکس بسیار مهم بود، چرا که در آنجا بود که با سربازی دیگر که نوازنده [[گیتار بیس]] بود و [[بیلی کوکس]] نام داشت آشنا شد. بعدها آن دو در گروه کوچکی به نام The King Kasuals با هم همکاری کردند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.bassplayer.com/article/billy-cox-jimi/July-2007/29666 |عنوان=Billy Cox is Jimi Hendrix Experienced!, Richard Johnston |نام=Richard |نام خانوادگی=Johnson|اثر=bassplayer.com |سال=2011 [last update] |تاریخ بازدید=2011-05-17|کد زبان=en}}</ref>
در ۳۱ مه ۱۹۶۲، فرماندهان هندریکس تشخیص دادند که بهتر است هندریکس ارتش را ترک کند، چرا که دردسرهای زیادی را به وجود آورده بود. هندریکس هم موافقت کرد و پس از تنها یک سال خدمت در ارتش، آنجا را ترک کرد.<ref>{{یادکرد وب
نواختن گیتاری که برای افراد راستدست ساخته شده بود، توسط هندریکس که یک چپدست بود، او را به شهرت رساند. اولین کنسرت موفق او با یک باند کوچک بدون نام در [[کنیسه]] بود. او بعدها وارد گروهی به نام The Velvetones شد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.jimihendrix.com/us/jimi|عنوان= Jimi Hendrix Official site|تاریخ بازدید=2011-05-04 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref>
هندریکس و کوکس پس از ترک کردن ارتش، به [[کلارکسویل]] [[تنسی]] رفتند و در انجا در گروهشان که The King Kasuals نام داشت، مشغول به نواختن شدند. آنهاآنها در [[بار (مکان)|بارهای]] کوچک نوازندگی میکردند، اما این کار پول زیادی برایشان به همراه نداشت. سرانجام، او و کوکس به [[نشویل]] رفتند. در نوامبر ۱۹۶۹، هندریکس به اولین اجرای استودیویی خود رفت. هنگامی که در نشویل بود، با بسیاری از گروههای موسیقی به عنوان نوازنده گیتار لید، ریتم و آوازخوان همکاری کرد. هرچند که این کار هم پول زیادی برای او به همراه نداشت، اما به او آموخت که گروههای موسیقی چطور کار میکنند و اداره میشوند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.bassplayer.com/article/billy-cox-jimi/jul-07/29666|عنوان= Billy Cox on Hendrix|تاریخ بازدید=2008-10-15 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref>
[[پرونده:Jimi Hendrix experience 1968.jpg|انگشتی|راست|گروه اکسپرینس در ۱۹۶۸]]
بعدها، هندریکس نشویل را ترک کرد و به [[نیویورک]] رفت. در ژانویه ۱۹۶۴، به [[هارلم]] رفت و در بارها و کلوبها مشغول نوازندگی شد. هندریکس همچنین اولین جایزه در یک کنسرت گیتار آماتور در تئاتر آپولو را هم دریافت کرد. در سال ۱۹۶۶، هندریکس گروه موسیقی خودش که Jimmy James and The Blues Flames نام داشت را بنیان نهاد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.bostream.nu/johanb/spirit/blfl.htm|عنوان= Randy California interview by Steven Roby|تاریخ بازدید=2008-10-15 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref> اعضای این باند افرادی بودند که آنهاآنها را در شهر ملاقات کرده بود. یکی از آنهاآنها پسر ۱۵ سالهای بود که رندی نام داشت.<ref>{{یادکرد کتاب |عنوان=Jimi Hendrix, Musician
|نویسنده=Keith Shadwick
|سال=2003
|صفحه=77
|زبان=en}}
</ref> هندریکس کنسرتهای بسیاری را در نیویورک اجرا کرد و در کافهای به نام Café Wha?{{چر}} ترانههای بسیاری را نواخت.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://cafewha.com/about/history|عنوان= Café Wha? website|تاریخ بازدید=2011-05-04 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref> در ۱۹۶۶، هندریکس با دوستدختر [[کیث ریچاردز]]، گیتاریست گروه [[رولینگ استونز]] که [[لیندا کیث]] نام داشت، آشنا شد. لیندا کیث از نوازندگی او خوشش آمد و او را به چاز چاندلر، مدیر گروه [[انیملز (گروه موسیقی)|انیملز]] معرفی کرد. چندلر به هندریکس گفت که یک نسخه راک از ترانه ''آهای جو'' بنویسد و وقتی که او این کار را انجام داد، چندلر او را به اندن بود تا قراردادی با او امضا کند. هندریک گروه جدیدی به نام [[جیمی هندریکس اکسپرینس]] تاسیستأسیس کرد<ref name=pc53/> که نام این گروه توسط منیجر مالی آنها، Mike Jeffery انتخاب شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Lawrence|نام=Sharon|عنوان=Jimi Hendrix: The Intimate Story of a Betrayed Musical Legend|مکان=New York, N.Y.|ناشر=Harper|ویرایش=2006|سال=2005|شابک=006056301X|ref=harv| زبان=en}}</ref>
گروه جیمی هندریکس اکسپرینس اولین آلبوم استودیویی خود را در سال ۱۹۶۷ عرضه کرد که [[آیا مواد کشیدهاید]] نام داشت. وقتی که این آلبوم تهیه شد، هندریکس به سراسر انگلستان و برخی از نواحی اروپا سفر کرد. در ۴ ژوئیه ۱۹۶۷، گروه The Jimi Hendrix Experience آخرین کنسرت خود را در لندن و قبل از عزیمت به آمریکا اجرا کرد. در آمریکا، افراد مشهور زیادی از جمله [[پل مککارتنی]]، [[جورج هریسون]]، [[اریک کلپتون]]، [[جک بروس]] و [[برایان اپستین]] برای دیدن نواختن هندریکس آمدند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.8notes.com/biographies/hendrix.asp|عنوان= Hendrix's biography|تاریخ بازدید=2008-10-15 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref>
آلبوم اول آنهاآنها در مکان دوم در جداول انگلستان قرار گرفت. در سال ۲۰۰۱، [[ویاچوان]] آلبوم [[آیا مواد کشیدهاید]] را در جایگاه پنجم فهرست برترین آلبومهای تمام دورانها قرار داد. مجله [[رولینگ استون]] هم این آلبوم را در جایگاه ۱۵ در فهرست ۵۰۰ آلبوم برتر همه دورانها در سال ۲۰۰۳ قرار داد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.albumvote.co.uk/reviews.aspx?album=826|عنوان= Album review of ''Are You Experienced|تاریخ بازدید=2008-10-15 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}''</ref>
دومین آلبوم هندریکس در همان سال ۱۹۶۷ منتشر شد و Axis: Bold as Love نام داشت. این آلبوم ترانههای مشهوری را در خود دارد که معروفترین آنهاآنها ترانه Little Wing است. نسخههای دیگری از این ترانه توسط موسیقیدانان دیگر هم اجرا شده استشدهاست. آلبوم در جداول ایالات متحده مقام سوم و در جداول بریتانیا مقام پنجم را کسب کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.jimihendrix.com/us/music/axis-bold-love-cddvd-deluxe-vinyl-editions|عنوان=Jimi Hendrix official site - Axis: Bold As Love CD|تاریخ بازدید=2011-05-04|کد زبان=en}}</ref>
سومین آلبوم هندریکس [[بانوکده الکتریکی]] {{انگلیسی|Electric LadyLand}} نام داشت که یک آلبوم دو دیسکه بود و در سال ۱۹۶۸ منتشر شد. آلبوم در ایالات متحده جایگاه اول و در بریتانیا جایچاه پنج را از آن خود کرد. در سال ۲۰۰۳، VH1 آن را در جایگاه ۷۲ در فهرست بهترین آلبومهای همه دورانها قرار داد و رولینگ استون هم آن را در یک فهرست مشابه در جایگاه ۵۴ قرار داد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.billboard.com/bbcom/bio/index.jsp?pid=69498|عنوان= Hendrix's biography|تاریخ بازدید=2008-10-15 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref>
== وودستاک ==
[[پرونده:Woodstock redmond stage.JPG|انگشتی|چپ|جمعیت در وودستاک]]
هندریکس در ۱۸ آگوست ۱۹۶۹ برای اجرا به وودستاک رفت. در آن سال، وودستاک ۱۸٫۰۰۰ دلار درآمد داشت و تبدیل به یکی از مشهورترین کنسرتهای دنیا شد. هندریکس قرار بود در صبح روز یکشنبه ه اجرا بپردازد، اما تا صبح روز دوشنبه هنوز به آنجا نرسیده بود که مایه تاسف ۵۰۰٫۰۰۰ نفری بود که برای دیدن او به آنجا رفته بودند. حدود ۱۸۰٫۰۰۰ نفر از آنهاآنها کنسرت را ترک کرده و برای اتمام آن منتظر نماندند. آنهاآنها تنها میخواستند هندریکس را بهشخصه ببینند. سپس هندریکس به اجرای یک کنسرت دوساعته پرداخت که آن را یک کنسرت «افتضاح» توصیف کردهاند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.warr.org/hendrix.html|عنوان= Wilson&Alroy's reviews on Jimi Hendrix|تاریخ بازدید=2008-10-15 |قالب= |اثر= |کد زبان=en}}</ref> گروه موسیقی بزرگ هندریکس بهاندازه کافی تمرین نکرده بود و نمیتوانستند خود را با گیتارنوازی سریع هندریکس هماهنگ کنند. هندریکس در آن کنسرت سرود [[پرچم پرستاره]] را اجرا کرد. اجرای هندریکس با دیستروشنهای سنگین گیتار و جیغ و داد همراه بود که باعث شد مردم فکر کنند هندریکس یک ضدآمریکایی است و در حال مسخره کردن سرود ملی کشور آنهاست. هندریکس در مصاحبهای گفت که «قصد او از این اجرا سیاسی نبوده است»<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.monstersandcritics.com/people/Jimi-Hendrix/biography/|عنوان=Monsters and critics - Hendrix biography|تاریخ بازدید=2011-05-04|کد زبان=en}}</ref> و تنها قصد داشته نسخه دیگری از این سرود را اجرا کند.
== مرگ ==
در ۱۸ سپتامبر ۱۹۷۰، هندریکس را در زیرزمین هتل سمرقند {{انگلیسی|Samarkand}} در لندن به صورت مرده پیدا کردند. او پس از مصرف زیاد الکل و همینطور خوردن تعداد زیادی قرص خواب مرده بود. او استفراغ کرده بود و بر اثر همان استفراغ هم خفه شده بود چون هشیاری نداشت.
گمانهزنیهای زیادی درباره مرگ هندریکس مطرح شده استشدهاست. دوستدختر او، وقتی که او مرده بود همراه او بوده استبودهاست و گفته است که وقتی او را در پشت آمبولانس گذاشته زنده بوده استبودهاست. اما کارکنان بیمارستان گزارش کردهاند که قبل از اینکه آمبولانس او را برساند مرده بوده استبودهاست.<ref>Cross, C., 2005, ''Room Full Of Mirrors'', p. 334.</ref> برخی از مردم گفتهاند که هندریکس زنده بوده استبودهاست اما امدادگران سر او را به خوبی نگه نداشته بودند تا بر اثر بیهوشی بر روی استفراغ خود خفه نشود.<ref>Companion Booklet to ''The Essential Jimi Hendrix Volumes One And Two'', 1989, Reprise Records (page 7)</ref> یک شعر غمناک در آپارتمان هندریکس یافت شد که توسط او نوشته شده بود و این گمانهزنی را مطرح کرد که او خودکشی کرده استکردهاست.<ref>Cross, C., 2005, ''Room Full Of Mirrors'', p. 335.</ref> محتملترین نظریه این است که او در حال مستی تعداد زیادی قرص خواب خورده بوده و نمیتوانسته بیدار شود و استفراغ کرده و در نتیجه آن خفه شده استشدهاست. گمانهزنی دیگری که اخیراً مطرح شده استشدهاست این است که او توسط مدیر برنامه خود به قتل رسیده باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.foxnews.com/entertainment/2009/07/20/doctor-jimi-hendrix-murdered/|عنوان=Fox News - Doctor: Jimi Hendrix May Have Been Murdered|تاریخ بازدید=2011-05-04|کد زبان=en}}</ref>
=== دفن ===
=== مواد مخدر ===
هندریکس به طوربهطور گستردهای از داروهای روانگردان مانند [[الاسدی]] استفاده میکرد. او [[ماریجوانا]] میکشید و الکل مصرف میکرد. او در حال مستی، عصبانی و پرخاشگر میشد.<ref name=drugs/> با این حال هیچکس نمیداند که هندریکس هروئین مصرف میکرده یا نه. در کالبدشکافی او، اثری از هروئین یافت نشد و جای سوزن هم در بدن او یافت نشد.<ref name=drugs>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.guitarmasterclass.net/wiki/index.php/Jimi_Hendrix|عنوان=Guitarmasterclass - Jimi Hendrix biography|تاریخ بازدید=2011-05-04|کد زبان=en}}</ref>
== جستارهای وابسته ==
|