هیرمند: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Safibot (بحث | مشارکت‌ها)
جز افزودن رده حوضه آبریز و تمیزکاری با استفاده از AWB
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
خط ۲:
[[پرونده:Helmandrivermap.png|بندانگشتی|300px|نقشه رود هیرمند و حوضه آبریز آن]]
'''هیرمند''' یا '''هلمند''' نام رودی است که از [[استان هلمند]] [[افغانستان]] روان شده و به [[دریاچه هامون]] که دریاچه‌ای مشترک بین افغانستان و [[ایران]] است می‌ریزد.
رود بزرگ هیرمند از رودهای پرآب افغانستان و [[آسیا]] به شماربه‌شمار می‌رود که سالانه میلیاردها متر مکعب آب در آن جریان می‌یابد و طول آن ۱۱۰۰ کیلومتر است و از این رو طولانی‌ترین رود واقع بین [[سند (رود)|سند]] و [[فرات]] به‌شمار می‌آید.
 
این رود از بلندیهای [[کوه بابا|کوه‌های بابا]] در ۴۰ کیلومتری غرب [[کابل]] از رشته کوه [[هندوکش]] در افغانستان سرچشمه می‌گیرد و پس از مسافت ۱۱۰۰ کیلومتر وارد دریاچه هامون که دریاچه‌ای مشترک بین افغانستان و ایران است می‌شود.
 
==مسیر==
هیرمند از جنوب باختری کابل پس از پیوستن به رودخانه دیگری به نام [[ارغنداب]] از جنوب باختری کابل گذشته و وارد [[دشت مارگو]] می‌شود. این رودخانه، در محل [[بند کمال‌خان]] واقع در خاک افغانستان تغییر مسیر داده و به شمال منحرف می‌گردد و در [[بند کهک]] واقع در ۳۶ کیلومتری جنوب خاوری [[زابل]] وارد دریاچه هامون می‌شود.
 
دریای‌هلمند که از شرق به غرب امتداد دارد با عبور از” کمال خان” به شمالغرب متمایل می‌گردد که حدود ۷۰ کیلومتر موازی به مرز افغانستان و ایران امتداد می‌یابد و بعد در پیلر- ۵۱ (پایه) حد وسط دریا، سرحد میان افغانستان و ایران را می‌سازد. این سرحد مشترک تا پیلر- ۵۴ به طول ۲۷ کیلومتر امتداد می‌یابد. به این صورت ایران در امتداد ۱۱۵۰کیلومتر دریای هلمند، فقط ۲۷ کیلومتر با ما شریک است.
 
در سرتاسر مرز افغانستان و ایران ۱۸۰ پیلر نصب است که ۹۰ پیلر آن را مکمهن از دهنهٔ ذوالفقار (از شمال به جنوب) تا نزدیکی‌های شیندندو التایی با ۹۰ پیلر دیگر از نقطهٔ صفری در رباط جعلی (ازجنوب به شمال) تا ختم کار مکمهن را مشخص نمود. در دونقطهٔ که دریای هلمند و دریای هریرود مرز مشترک ایران و افغانستان را می‌سازد،
 
دریای هلمند بعد از عبور از «شیلهٔ چرخ» در نزدیک [[سیاهدک]] و با سیرآب کردن ولسوالی‌های «کنک» و «چخانسور» به سوی هامون پوزک در جهیل سیستان سیر کرده در موقع توفانی سال که آب هلمند بالا می‌رود، هامون پوزک و هامون هلمند پرشده به هامون صابری می‌ریزند (در کنار مرکز ولسوالی چخانسور دریای خاشرود نیز به هامون پوزک می‌ریزد و در منطقهٔ شند معصوم خان دریای «خسپاس» که گاه سیل می‌کند نیز به هامون پوزک وصل می‌شود. هامون پوزک، هامون هلمند و هامون صابری در مجموع جهیل سیستان را می‌سازند). علاوه به آب اضافی هامون‌های پوزک و هلمند که به هامون صابری می‌ریزد، دریاهای «فراه رود» و «هاروت رود» نیز بالاخره به هامون صابری خالی می‌شوند. جهیل سیستان در مجموع ۷۵۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد که خط مرزی از وسط این جهیل عبور کرده که بخش بیشتر جهیل سیستان جزء خاک ایران است.
 
== واژه‌شناسی ==