|
|leader=سیامند معینی و زیلان وژین
|foundation={{start date and age|2004}}
|ideology=کنفدرالیسم دموکراتی
|ideology=[[ملی‌گرایی کردی]]{{سخ}}[[کنفدرالیسم دموکراتیک]]{{سخ}}[[دموکراتیک سوسیالیسم]]{{سخ}}[[لیبرترین سوسیالیسم]]
|position=[[چپ‌گرا]]
|headquarters=
|country=ایران
}}
'''حزب حیات آزاد کردستان'''
'''حزب حیات آزاد کردستان''' (مخفف: Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê: پارتی ژیاندستان ایران]] است که علیه [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] مبارزه می‌کند.<ref name="Reuters2009">{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/idUSN04297671|title=U.S. brands anti-Iran Kurdish group terrorist|last=|first=|date=February 4, 2009|work=|accessdate=|agency=Reuters|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180127042250/https://www.reuters.com/article/idUSN04297671|archivedate=January 28, 2018}}</ref>
پژاک اغلب تحت‌تأثیر [[حزب کارگران کردستان]] (پ.ک. ک) در نظر گرفته می‌شود.<ref name=ReutersAug2011>[http://www.reuters.com/article/oukwd-uk-iran-iraq-kurds-idAFTRE77G31520110817?sp=true Iran says killed dozens in push on Kurdish rebels], Reuters (August 17, 2011).</ref><ref>Jane's intelligence digest: the global early-warning service, P1, Jane's Information Group, 2009</ref><ref>{{cite web |url=http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/contending-with-the-pkks-narco-terrorism |title=Contending with the PKK's Narco-Terrorism |last= Freedman |first=Benjamin |last2= Levitt |first2=Matthew |publisher=The Washington Institute for Near East Policy |date=December 8, 2009 |accessdate=2016-02-26 |quote=the Treasury Department also listed the Free Life Party of Kurdistan (PJAK), which is under the control of the Kongra-Gel}}</ref> در سال ۲۰۰۹، [[وزارت خزانه‌داری ایالات متحده]] پژاک را گروه تروریستی زیرمجموعه پکک در نظر گرفت.<ref name="Reuters2009"/><ref name=ToolAutoGenRef1>[https://www.treasury.gov/press-center/press-releases/Pages/tg14.aspx Treasury Designates Free Life Party of Kurdistan a Terrorist Organization] (press release), U.S. Department of the Treasury, (February 4, 2009).</ref> در حالی که هر دو گروه زیرمجموعه [[اتحاد جوامع کردستان]] (KCK: {{lang-ku|Koma Civakên Kurdistan}}) هستند.<ref name="kurdish-info.net">{{cite web|url=http://www.kurdish-info.net/modules.php?name=News&file=print&sid=4053|title=Kurdish Info - The PKK and PJAK fighters of Qendil<!-- Bot generated title -->|publisher=|accessdate=23 April 2017}}</ref><ref name="Kurdish rebels kill Turkey troops">{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6537751.stm | work=BBC News | title=Kurdish rebels kill Turkey troops | date=April 8, 2007 | accessdate=May 22, 2010}}</ref>
شاخه نظامی پژاک با نام واحد شرق کردستان دارای ۳٬۰۰۰ عضو از کشورهای [[ایران]]، [[ترکیه]]، [[عراق]]، [[سوریه]]، و [[مهاجران کرد]] است.<ref>[http://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php?CID=2617 The Washington Institute]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.thenational.ae/news/worldwide/middle-east/dreaming-and-fighting-the-kurdish-guerillas-who-say-to-be-free-you-must-accept-suffering|title=Dreaming and fighting, the Kurdish guerillas who say 'to be free you must رز بین [[ایران]]، [[عراق]] و [[ترکیه]] و منطقه قلعه رش در [[استان آذربایجان غربی]] و منطقه [[اورامانات]] از توابع [[استان کرمانشاه]] و ایوان و ایلام از توابع [[ایلام]] و [[مریوان]] و منطقه چهل چشمه از توابع [[استان کردستان]] و بخش شرقی [[کوهستان قندیل]] در [[کردستان عراق]] است<ref name="jahannews.com">{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.jahannews.com/vdcgwt9q7ak97n4.rpra.html
| عنوان =دور تازه عملیات سپاه برای انهدام کامل گروه پژاک آغاز شد
| نویسنده = وبگاه خبرگزاری جهان نیوز
| نشانی نویسنده = http://www.jahannews.com
}}</ref>
این گروه توسط کشورهای [[ایران]]،<ref name="IT">{{cite news|url=http://televisionwashington.com/floater_article1.aspx?lang=en&t=1&id=17022 |title=Kurdish prisoner executed in Iran |newspaper=WashingtonTV |date=2010-01-30 |last=Narina |first=E |archiveurl=http://www.webcitation.org/6M8Y4vuKU?url=http://news.kodoom.com/en/iran-politics/kurdish-prisoner-executed-in-iran/story/670742/ |archivedate=2013-12-25 |accessdate=2013-12-25 |deadurl=yes |df=}}</ref> [[ترکیه]]،<ref name="TT">{{cite news|url=http://www.hurriyetdailynews.com/default.aspx?pageid=438&n=turkey-iran-step-up-fights-on-pkk-pjak-2011-07-26|title=Turkey, Iran step up fights on PKK, PJAK|date=26 July 2011|publisher=Hürriyet Daily News|accessdate=18 March 2014}}</ref> و [[ایالات متحده آمریکا]] تروریست شناسایی شده‌است.<ref name="US-brands">{{cite news |title=U.S. brands anti-Iran Kurdish group terrorist |url=http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSN04297671 |work= |publisher=[[Reuters]] |date=February 4, 2009 |accessdate=February 9, 2009}}</ref>
== پیشینه ==
گروه پژاک در ۴ آوریل ۲۰۰۳ سالروز تولد [[عبدالله اوجلان]] رهبر گروه [[حزب کارگران کردستان]] (پکک) تأسیس شد.<ref name="jahannews.com"/>
[[ایدئولوژی]] پژاک و پکک [[آپوگرایی]] (Apoism) است.<ref>PEJAK: PKK’s “[http://www.turksam.org/en/a210.html Search For A New Mission In The Region], January 2008 Global Terrorism</ref>
برخی از احزاب کرد مثل [[حزب دموکرات کردستان ایران]] و [[کومله]] رابطهٔ حسنه‌ای با پژاک ندارند.
== رهبری ==
; حاجی‌احمدی
پژاک در سال [[۲۰۰۴]] اولین [[کنگره]] خود را برگزار نمود. رئیس این حزب (در سال [[۲۰۰۴ (میلادی)|۲۰۰۴]]) [[عبدالرحمان حاجی‌احمدی]] نام دارد.
پژاک تاکنون چندین انشعاب درونی داشته‌است. منابع [[شمال عراق]] گزارش می‌کنند که [[عبدالرحمان حاجی‌احمدی|حاجی‌احمدی]]، تنها اسماً رئیس پژاک است و هیچ کاری بدون اجازهٔ [[پکک]] انجام نمی‌دهد.<ref name="رادیو زمانه">[http://zamaaneh.com/special/2008/07/post_605.html رادیو زمانه]، دسامبر ۲۰۰۸.</ref>
[[عبدالرحمان حاجی‌احمدی|حاجی‌احمدی]]، به [[ایالات متحده]] سفر داشته و در آن‌جا تماس‌هایی برقرار کرده‌است. او می‌گوید: «هدف ما یکی است. ما در مورد [[براندازی]] حکومت صحبت نمی‌کنیم، ولی خواهان [[تغییر دموکراتیک]] در [[ایران]]یم. در این سطح حاضریم با [[آمریکا]]یی‌ها همکاری کنیم.».<ref name="رادیو زمانه"/>
و روز آزاد شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دست‌گیری عبدالرحمان حاجی‌احمدی، رهبر پژاک|نشانی=http://www.fararu.com/vdcirva5.t1arp2bcct.html|تاریخ=۱۶ اسفند ۱۳۸۸|ناشر=وبسایت خبری-تحلیل فرارو}}</ref>
; رهبری مشترک
در اوایل سال ۲۰۱۴ در رای‌گیری که در کنگره چهارم پژاک برگزار شد حاجی احمدی سرانجام پس از ۱۰ سال از رهبری پژاک برکنار شد و به جای رهبری واحد، سیستم رهبری مشترک در پژاک ایجاد شد.<ref>[http://farsi.alarabiya.net/fa/iran/2014/05/02/تغییر-سیستم-رهبری-حزب-حیات-آزاد-کردستان-پژاک-در-چهارمین-کنگره-.html برکناری رهبر حزب حیات آزاد کردستان «پژاک» پس از 10 سال]</ref>
به گفته مقامات، گروه پژاک در حملات مختلف به نیروهای امنیتی در خاک جمهوری اسلامی ایران دست داشته‌است، یکی از این حملات در شهرستان [[مریوان]] صورت گرفته‌است که به گفته فرمانداری شهرستان مریوان این عملیات ساعت ۷ بامداد روز ۱۳ فروردین ماه سال ۹۰ صورت گرفت که طی آن افراد مسلح به پاسگاه مرزی واقع در روستای سیانا و نزدیکی روستای کانی کبود حمله کردند. در نتیجه حمله پژاک در مریوان بامداد روز شنبه، یک پرسنل کادر و سه سرباز وظیفه کشته و دو سرباز وظیفه دیگر نیز زخمی شدند. گروه پژاک این حمله را پاسخ به [[اعدام]] یکی از اعضای خود عنوان کرده‌است.<ref>[http://www.bbc.com/persian/iran/2015/08/150813_l45_pjak_iran_soldiers?ocid=wspersian.content-promo.email.newsletters..newsletter شاخه نظامی پژاک: ١٢ نیروی سپاه را در واکنش به اعدام سیروان نژاوی کشتیم]</ref>
روابط عمومی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] روز ۱۲ شهریور ۱۳۹۰ پس از یک ماه آتش‌بس یک طرفه اعلام کرد که به دلیل فعالیت‌های نظامی این گروه که مانع از توسعهٔ شهرهای مرزی ایران است حملات خود را از سر گرفته‌است. یکی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علت آتش‌بس یکطرفهٔ سپاه علیه مواضع پژاک را درخواست دولت [[اقلیم کردستان عراق]] و به خاطر ماه رمضان اعلام کرد.<ref name="ReferenceA"/>
به همین منظور پس از مهلت یک‌ماهه در ماه [[رمضان]] به پژاک برای عقب‌نشینی از مناطق مرزی شمال غرب ایران، به دلیل عدم رعایت این مهلت، نیروهای زمینی سپاه عملیات جدیدی را آغاز کردند.
این حملات که تقریباً از ابتدای پاییز سال ۹۰ شروع شد، توپ باران قسمتهای زیادی از مناطق [[کردنشین]] مرزی شامل خاک [[عراق]] را دربرگرفت. حملاتی که از سوی وزیر خارجه عراق «بی هدف» خوانده شد و در نتیجه آن مرگ چندین نفر از جمله کودکی ۱۲ساله و ویرانی روستاها و آوارگی چندصد نفر را بدنبال داشت<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.radiozamaneh.com/news/iran/2011/07/28/5759
| عنوان =هوشیار زیباری: ایران بمب‌باران مناطق کردنشین را متوقف کند
| نویسنده = وبگاه خبرگزاری رادیوزمانه
| نشانی نویسنده = http://www.radiozamaneh.com
}}</ref>. صلیب سرخ از ارسال کمک به آوارگان خبر داد. البته خبرگزاری‌های ایران با رد حمله توپخانه‌ای ایران به خاک عراق، این اظهارات زیباری را «عجیب» خواندند. دیوید رانس، سخنگوی سفارت آمریکا در بغداداعلام کرد «ما ناظر این وضعیت هستیم. عراق دارای حاکمیت ارضی است. از همسایگان این کشور از جمله جمهوری اسلامی می‌خواهیم که به حاکمیت ارضی عراق احترام بگذارند».<ref name="radiozamaneh.com">{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.radiozamaneh.com/news/iran/2011/07/29/5801
| عنوان =کشته شدن یک کودک ۱۲ ساله در ادامه گلوله‌باران مناطق مرزی کردستان عراق
| نویسنده = وبگاه خبرگزاری رادیوزمانه
| نشانی نویسنده = http://www.radiozamaneh.com
}}</ref>
همچنین کریس باور، سرکنسول [[بریتانیا]] در [[اربیل]] [[کردستان عراق]] در نشستی خبری ضمن ابراز نگران کشوری کشور دیگر را گلوله‌باران کند و وضعیت منطقه را به‌هم بریزد.<ref name="radiozamaneh.com"/>
در واکنش به تداوم این گلوله‌باران منطقه گردهمایی اعتراضی در شهر [[سلیمانیه]] علیه حملات توپخانه‌ای ایران با حضور صدها نفر برگزار گردید<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.radiozamaneh.com/news/iran/2011/07/24/5670
| عنوان =گردهمایی اعتراضی در شهر سلیمانیه علیه حملات توپخانه‌ای ایران
| نویسنده = وبگاه خبرگزاری رادیوزمانه
| نشانی نویسنده = http://www.radiozamaneh.com
}}</ref>.
== تجارت مواد مخدر ==
در سال ۲۰۰۹ میلادی، پژوهشگرانی از [[مؤسسه واشینگتن برای سیاست خاور نزدیک]] اعلام کردند که پژاک و پ ک ک با انجام قاچاق سازمان یافته موادمخدر امنیت بین‌المللی را به خطر انداخته‌اند.<ref>{{cite web |url=http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/contending-with-the-pkks-narco-terrorism |title=Contending with the PKK's Narco-Terrorism |last= Freedman |first=Benjamin |last2= Levitt |first2=Matthew |publisher=The Washington Institute for Near East Policy |date=December 8, 2009 |accessdate=2016-02-26 |quote=The PKK, along with the Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC), is one of only a few organizations worldwide designated by the U.S. government as both a terrorist organization and a significant foreign narcotics trafficker.}}</ref><ref name="V. The PKKS Role in International Drug Trafficking">{{cite web | title=MFA | website=V. The PKK'S Role in International Drug Trafficking | url=http://fas.org/irp/world/para/docs/studies5.htm | accessdate=2016-02-26}}</ref>[[عرفان قانعی فرد]] در ۱۳۹۰ در مقاله‌ای<ref name="bultannews.com 2016">{{cite web | title=نقدی بر فرقه تروریستی پ ک ک و پژاک | website=bultannews.com | date=2016-02-26 | url=http://www.bultannews.com/fa/news/48475/نقدی-بر-فرقه-تروریستی-پ-ک-ک-و-پژاک | language=fa | accessdate=2016-02-26}}</ref> نوشت که ''" مواد مخدر منبع عمده مالی سپاه پاسداران است… یکی از مهم‌ترین مناطق حوزه پخش مواد برای سپاه پاسداران اروپا می‌باشد که ۸۰ در صد پخش را در آن بر عهده دارد. پ ک ک به یکی از اربابان واقعی مواد مخدر تبدیل شد که در میان هلال طلایی (از پاکستان، افغانستان، ایران و ترکیه) تا اروپا رقیبی ندارد…۸۰ درصد مواد مخدر مصرفی در آلمان توسط اعضای سپاه پاسداران (پ ک ک )و(پژاک)تامین می‌گردد "''.
== ادعای همکاری با آمریکا ==
فرماندهان حزب‌های ایرانی کرد می‌گویند پژاک مذاکرات مستقیم و غیر مستقیمی با مسئولان [[آمریکا]]یی داشته‌است.<ref>[http://www.radiofarda.com/Article/2007/10/23/f4_Kurds_rebels_Iran.html رادیو فردا]، بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.</ref>
[[دولت ایران]] نیز این گروه را تحت حمایت [[آمریکا]] می‌داند.<ref>[http://www.radiofarda.com/Article/2007/09/07/o2_iran_accuses_us.html رادیو فردا]، دسامبر ۲۰۰۸.</ref> در حالی که آمریکا آن را گروهی تروریست و تحریم شده در نظر می‌گیرد.<ref name="Reuters2009"/><ref name=ToolAutoGenRef1/>
سایت خبری آمریکایی «نیوزمکس» در اوت ۲۰۰۷ مصاحبه‌ای با [[رحمان حاج احمدی]] انجام می‌دهد. حاج احمدی کدامه می‌دهد: با کمک آمریکا اقوام کرد را در شورشی که می‌تواند به کل ایران گسترش یابد هدایت می‌کنیم.
در سال ۲۰۰۴ و درست یک سال پس از اشغال نظامی عراق توسط آمریکا، روزنامه [[واشینگتن پست]] و خبرگزاری آمریکایی رویترز گزارش‌هایی منتشر کردند که بر طبق آن نیروهای سازمان تازه تأسیس پژاک را در حالی که سلاح‌های آمریکایی در دست داشتند، در اطراف پایگاه نظامی ایالات متحده در سلیمانیه عراق رویت کردند.<ref name="ReferenceA">{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.jahannews.com/vdcgwt9q7ak97n4.rpra.html
| عنوان =دور تازه عملیات سپاه برای انهدام کامل گروهک پژاک آغاز شد
| نویسنده = وبگاه خبرگزاری جهان نیوز
| نشانی نویسنده = http://www.jahannews.com
}}</ref>
== حمله سایبری به سایت پژاک ==
وبسایت پژاک در تاریخ ۶ آذرماه ۱۳۹۰ بدست [[ارتش سایبری ایران]] [[هک]] و از دسترس خارج شد.<ref>{{یادکرد خبر |نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/206533/سایت-گروهک-پژاک-هک-شد |عنوان=سایت گروهک پژاک هک شد | ناشر=خبرگزاری تابناک |تاریخ =۶ آذرماه ۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی=۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>
== پیوند به بیرون ==
* ژیار گل: [http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110905_u04_pjak.shtml در جستجوی پژاک؛ سفری به دامنه کوه‌های زاگرس] (بی‌بی‌سی فارسی)
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{سازمان‌های کرد}}
{{فهرست احزاب ایرانی}}
{{بمب‌گذاری‌ها در ایران}}
{{گروه‌های سیاسی ایران با خط مشی مسلحانه}}
[[رده:پژاک]]
[[رده:تجزیه‌طلبی در ایران]]
| 