عیوقی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰) +مرتب (۱۴.۹ core): + رده:شاعران سده ۱۰ (میلادی) اهل ایران+رده:شاعران فارسی‌زبان |
ابرابزار |
||
خط ۱:
{{عنوان مورب}}
[[پرونده:Varka i Golshah.jpg|بندانگشتی|320px|ورقه و گلشاه، شیراز، مکتب سلجوقی، نیمهٔ اول سدهٔ هفتم قمری، کتابخانهٔ موزهٔ توپقاپی استانبول.]]
'''وَرْقه و گُلشاه''' منظومهٔ عاشقانه‌ای است به زبان فارسی با بیش از دو هزار بیت در [[بحر متقارب]].
این منظومه از نخستین منظومه‌های داستانی فارسی در سدهٔ چهارم و اوایل سدهٔ پنجم هجری است.<ref name="autogenerated1">موسوی، راضیه؛ صادقیان، محمدعلی، غلامرضایی، محمد، [http://dbase.irandoc.ac.ir/00639/00639126.htm ورقه و گلشاه عیوقی و مقایسه آن با لیلی و مجنون نظامی]{{پیوند مرده}} مجتمع علوم انسانی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد، مجتمع علوم انسانی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی.</ref>
== پانویس ==▼
[[عیوقی]] داستان ورقه و گلشاه را از داستان‌های عربی برگرفته‌بود و سرچشمهٔ آن را با سرچشمهٔ عربی داستان لیلی و مجنون نظامی یکی دانسته‌اند.<ref>Pellat, Ch. ; Bruijn, J.T.P. de; Flemming, B. ; Haywood, J.A. "[http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0608 Mad̲j̲nūn Laylā].» Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK LEIDEN. 04 December 2008</ref>
ورقه و گلشاه با داستان عاشقانه و کهن ''[[عروه و عفرا]]'' که در سدهٔ چهارم معروف بوده همانندی و نزدیکی دارد.<ref name="autogenerated2" /><ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/7069/108/text ورقه و گلشاه نویسنده:زهره حیدرپور مأخذ:رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شماره ۱۹، پاییز ۱۳۸۴، ص ۳۲-۳۵].</ref>
طبق نوشتهٔ خود عیوقی، داستان اثر بر اساس ''عروه و عفرا''ست.<ref>Dj. Khaleghi-Motlagh. [http://www.iranicaonline.org/articles/ayyuqi-a-poet «ʿAYYŪQĪ»]. In ''[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]''. December 15, 1987. Retrieved February 26, 2012.</ref>
منظومه ورقه و گلشاه عیوقی داستان دلدادگی عاشق و معشوق است و با زبانی ساده و بی‌پیرایه بیان شده، در حالی که در [[منظومه]] لیلی و مجنون نظامی با استعاره و کنایه و انواع آرایه‌های بدیعی بازگو شده‌است.<ref name="autogenerated1" />
ورقه و گلشاه از قدیمی‌ترین [[شعر|درپیوست‌های]] بزمی زبان فارسی است و نخستین بار [[احمد آتش]]، نسخه خطی آن را در [[کتابخانه استانبول]] یافت و زیر عنوان «یک مثنوی گم‌شده» معرفی کرد.<ref>مجله دانشکده ادبیات تهران، شماره چهارم، سال اول، دکتر احمد آتش.</ref>
==عیوقی==
عَیّوقی از شاعران پارسی‌گوی دربار سلطان [[محمود غزنوی]] بود. وی به‌خاطر سرودن منظومهٔ عشقی وَرْقه و گُلشاه معروف است ولی از چندوچون زندگی او آگاهی زیادی در دست نیست.<ref name="autogenerated2">[http://www.persian-language.org/Adabiat/Story.asp?ID=253 شورای گسترش زبان فارسی]،{{پیوند مرده}} بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.</ref>
او مثنوی دیگری در بحر [[رمل مسدس]] و قصایدی نیز داشته‌است.<ref>[http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-4221bfa00752430daeee7e6c3457b419-fa.html «عیوقی»]، ''[[لغت‌نامهٔ دهخدا]]''.</ref> عیوقی در بخشی از منظومه ورقه و گلشاه به ناکامی عشقی خود نیز اشاره‌ای دارد و از روزگار خود و «نامردمی» برخی افراد که مانع خوشبختی شده‌اند گلایه می‌کند.
با توجه به زبان متوسط و توصیفاتی که عیوقی در این داستان می‌کند (برای نمونه پخت‌وپز گلشاه برای ورقه در حالی که گلشاه زن شاه شام است) به نظر می‌آید که عیوقی از طبقه متوسط و پایین جامعه بوده‌است.<ref>محمدی، علی: داستان ورقه و گلشاه. در نشریهٔ «ادبیات داستانی». شماره ۳۵. ص۱۰۹</ref>
== منابع ==
== پیوند به بیرون ==
{{ویکی‌انبار-رده|Varka and Golshah}}
* [http://www.persian-language.org/literature-story-fulltext-253.html داستان ورقه و گلشاه]
* {{ایرانیکا|ayyuqi-a-poet|ʿAYYŪQĪ}}
{{منظومه‌های عاشقانه فارسی}}
{{ادبیات
[[رده:
[[رده:زوج‌های تخیلی]]
[[رده:شاعران سده ۱۰ (میلادی) اهل ایران]]▼
[[رده:شاعران فارسی‌زبان]]
[[رده:شعرهای فارسی]]
[[رده:کتاب‌های شعر]]
[[رده:منظومه‌های فارسی]]
[[رده:نویسندگان مرد اهل ایران]]
| |||