یانوش بویایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
D'ohBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات افزودن: zh:鲍耶·亚诺什
Tanhabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: جراحی پلاستیک و زیباسازی
خط ۲:
نام وی بصورت ''یانوش بولیای'' و ''یوهان بویویی'' هم ثبت شده است.
 
== زندگی ==
[[تصویرپرونده:Bolyai-arckép.JPG|thumb|left|220px|تصویری هنری از یانوش بویویی، اثر آتیلا زیگموند.]]
وی متولد ۲۴ آذر ۱۱۸۱ خورشیدی برابر با ۱۵ دسامبر ۱۸۰۲ میلادی در شهر کولوژوار، [[ترانسیلوانیا]]، [[مجارستان]] که هم اکنون در محدودهٔ کلوژ در کشور [[رومانی]]) قرار دارد، است. پدر او [[فورکوش بویویی]] ریاضیدان و دوست دوران دانشجویی [[کارل فریدریش گاوس|گاوس]] در [[دانشگاه گوتینگن]] است.
یانوش در مدرسهٔ مهندسی امپراتوری در [[وین|وین]] تحصیل کرد.
وی به تاریخ ۷ بهمن ۱۲۳۸ خورشیدی برابر با ۲۷ ژانویه ۱۸۶۰ میلادی در شهر ماروش واشارهی، [[مجارستان]] (اکنون ترگومورش در کشور [[رومانی]]) درگذشت.
 
= آثار و مطالعات =
یانوش بدون اطلاع از کار [[نیکلای ایوانویچ لباچفسکی|لباچفسکی]]، دو سال بعد از آن که وی مقالهٔ دوران‌ساز خود را در زمینهٔ [[هندسه‌ نااقلیدسی|هندسهٔ نااقلیدسی]] به زبان [[روسی|روسی]] منتشر کرد، در ضمیمهٔ ۲۶ صفحه‌ای کتاب تنتامن که توسط پدرش فورکوش بویویی نوشته شده بود مطالبی دربارهٔ هندسهٔ نااقلیدسی نوشت و پدرش برای دوست قدیمی‌اش [[کارل فریدریش گاوس|گاوس]] نسخه‌یی از کتاب را فرستاد اما گاوس در پاسخ نوشت قبلا خودش از سال‌ها پیش روی این موضوع کار می‌کرده است. هر چند پاسخ گاوس نسبت به کار بویویی ستایش‌گرانه بود اما یانوش که تندخو بود و یازده بار دوئل کرده بود و پیروز شده بود از این که گاوس ادعا کرده بود قبل از او به این نتایج رسیده است آنقدر ناراحت شد که دیگر هرگز در این زمینه کار نکرد و حتا پژوهش‌های‌اش را هم منتشر نکرد.
به هر حال نام یانوش بویویی به عنوان یکی از بنیان‌گذاران شاخه‌یی از هندسهٔ نااقلیدسی که [[هندسه‌ هذلولوی|هندسهٔ هذلولوی]] یا هندسه‌ [[لباچفسکی|هندسهٔ لباچفسکی]] نامیده می‌شود در تاریخ ثبت شده است.
اودر بارهٔ هندسه‌یی که بدون [[اصل توازی]] و صرفاً بر اساس چهار اصل اول اقلیدس اثبات می‌شوند نیز مطالعه کرد و آن را ''هندسهٔ مطلق'' نام نهاد. اما این نام معنای گم‌راه کننده‌یی داشت به همین دلیل امروزه ترجیح می‌دهند به این [[هندسه]]، [[هندسه نتاری]] بگویند.
 
= منابع =
*{{یادکرد
|فصل=
خط ۲۸:
|شابک=}}
 
*{{یادکرد|فصل=|کتاب=[[هندسه‌های اقلیدسی و نااقلیدسی (کتاب)|هندسه‌های اقلیدسی و نااقلیدسی]]
|نویسنده = گرینبرگ، ماروین جی|ترجمه=[[محمد هادی شفیعیها|م.ه. شفیعیها]]|ناشر =[[مرکز نشر دانشگاهی]]|چاپ= دوم|شهر= [[تهران]]|ویرایش= ویراستهٔ [[احمد بیرشک]]، حمید کاظمی، همایون معین|صفحه= |سال= ۱۳۶۳|شابک=}}
 
<!--رده‌ها-->
<!--سایر زبان‌ها-->
 
[[رده:ریاضی‌دانان اهل مجارستان|بویویی، یانوش]]
 
 
<!--سایر زبان‌ها-->
 
[[bg:Янош Бояй]]