عضدالدوله دیلمی: تفاوت میان نسخه‌ها

فناخسرو (پناه خسرو) در سال ۳۳۸ه ق / ۹۴۹ م پس از درگذشت عمویش [[عمادالدوله علی]]، هم به وصیت او، در حالی که سیزده سال سن داشت در [[شیراز]] به تخت نشست. در این هنگام پدرش [[رکن‌الدوله حسن]] هنوز زنده بود. رکن‌الدوله وارث لقب امیرالامرایی [[آل بویه]] گردید و فناخسرو عملاً تا مدتهامدت‌ها نایب و عامل پدرش بود. به گواهی سکه‌ای که تاریخ سال ۳۴۰ ه ق / ۲–۹۵۱ م را دارد.<ref>مجموعه سکه‌شناسی برلین</ref> به زودی فناخسرو لقب ''عضدالدوله'' را از خلیفه بغداد دریافت کرد. هر چند که به نظر می‌رسد که در ابتدا قصد آن بود که لقب ''تاج‌الدوله'' به فناخسرو داده شود، اما ظاهراً عموی فناخسرو یعنی [[معزالدوله احمد]]، امیر آل بویه در بغداد، لقب ''تاج‌الدوله'' (تاج حکومت) را برای برادرزاده اش زیادی دانسته و لاجرم خلیفه به لقب عضدالدوله (بازوی حکومت) اکتفا کرده استکرده‌است<ref>رسوم دارالخلافه، هلال الصابی</ref>

در سال ۳۶۶ ه ق / ۹۷۶ م [[رکن‌الدوله حسن]] درگذشت و با وجود مقاومتهایی از سوی دیگر امرای [[آل بویه]]، ابو شجاع عضدالدوله وارث لقب امیرالامرایی گردید. وی در سال ۳۶۷ ه ق / ۹۷۷ م عزالدوله فرزند معزالدوله را در خوزستان و سپس در سامرا شکست داد و به قتل آورد. سپس در رشته‌ای از جنگهاجنگ‌ها که تا سال ۳۶۹ ه ق / ۹۸۰ م به پایان رسیدند، چیرگی خود را بر [[بین‌النهرین]] و خراسان مسلم ساخت و پادشاه بی رقیببی‌رقیب امپراتوری آل بویه گردید که وسعت آن اکنون به مراتب از مرزهای دوران [[عمادالدوله علی]] فراتر رفته بود.

محدوده جغرافیایی امپراتوری آل بویه در زمان عضدالدوله از عمان تا [[دریای خزر]] و از کرمان تا سرحدات شمالی سوریه می‌رسید. عضدالدوله پس از فراغت از جنگها،جنگ‌ها، به بغداد نقل مکان کرد. هر چند که [[شیراز]] تختگاه اولیه عضدالدوله، همچنان موقعیت سنتی پایتخت آل بویه را برای خود حفظ کرد.

حضور سنگین عضدالدوله در بغداد موجب کشمکشهای زیادی میان وی و [[خلیفه عباسی]] گردید، اما در عمل عضدالدوله موفق شد قدرت خلیفه را به تشریفات مذهبی محدود کرده، شکلی اولیه از ''جدایی مذهب از حکومت'' را بوجود آورد. در سال ۳۶۷ ه ق / ۹۷۷ م پس از شکست عزالدوله، مراسم مفصلی در بغداد برگزار گردید که طی آن عضدالدوله از خلیفه تاج و علم و لقب ''تاج المله'' را دریافت کرد. تکلف و پیچیدگی مراسم [[تاج گذاری]] عضدالدوله یاد آورد سنتهای تاج گذاریتاج‌گذاری برخی پادشاهان [[سده‌های میانه]] در اروپا در حضور پاپ می‌باشد.

عضدالدوله شهر ساسانی ''[[گور (شهر باستانی)|گور]]'' را بازسازی کرد و نام آنراآن را به ''فیروز آباد'' تغییر داد.

عضدالدوله در بغداد نیز کاخ با شکوهی برآورد و طرح جاه طلبانه‌ای برای بازسازی بغداد فراهم کرد. برای این مقصود به مالکین خانه‌های بغداد وام داد و پته‌هایی که به آنهاآن‌ها داد شباهت عجیبی با اسکناس‌های امروزی دارند. عضدالدوله همچنین در بغداد بیمارستان بزرگی برآورد که «بیمارستان عضدی» نام گرفت. این بیمارستان در سال ۳۵۷ هجری (۹۷۸ میلادی) گشایش یافت و دارای داروخانه بزرگی نیز بوده استبوده‌است. او برای استخدام کارکنان لازم از بهترین پزشکان دعوت به کار کرد. به طوری کهبه‌طوری‌که مورخین می‌نویسند تعداد کارکنان این بیمارستان به حدود هشتاد تن می‌رسید.