قیام ۳۰ تیر: تفاوت میان نسخه‌ها

دکتر مصدق برای جلوگیری از کارشکنی‌های [[ارتش شاهنشاهی ایران|ارتش]] و دربار، درخواست انتقال وزارت جنگ به دولت را از [[محمدرضا پهلوی|شاه]] نمود. مصدق استدلال نمود که طبق [[قانون اساسی مشروطه|قانون اساسی]] وزیران در برابر مجلس شورای ملی مسوولیت مشترک دارند و تعیین [[وزیر جنگ]] هم باید بر عهده او (نخست‌وزیر) باشد نه شاه، تا نخست‌وزیر بتواند مستقیماً بر اعمال وزیر نظارت کند. پس از سه روز مذاکره، شاه درخواست مصدق را نپذیرفت و دکتر مصدق در [[۲۵ تیر|۲۵ تیرماه]] ۱۳۳۱ از نخست‌وزیری استعفا داد.<ref name="asriran" /> مجلس، [[احمد قوام|احمد قوام (قوام‌السلطنه)]] را به نخست‌وزیری انتخاب و محمدرضاشاه فرمان نخست‌وزیری را به نام قوام صادر کرد و او با صدور بیانیهٔ تهدیدآمیزی با عنوان «کشتی‌بان را سیاستی دیگر آمد» نخست‌وزیری خود را اعلام نمود.

کاشانی علیرغمعلی‌رغم تحریک به قیام مردم و کشته شدن تعدادی، هیچگاه نه کفن پوش شد و نه شخصاً در اعتراضات شرکت کرد.

[[شهربانی|شهربانی کل کشور]] شمار کشته‌شدگان درگیریهای ۳۰ تیر در تهران را ۲۱ تن اعلام کرد حال آن که در اسنادی دیگر شمار کشته‌ها تا ۶۳ تن هم اعلام شده‌است.<ref name="asriran" /> با این همه، از کشته‌شدگان [[۳۰ تیر]] آمار دقیقی در دست نیست. بیشتر آنان در [[ابن بابویه (گورستان)|گورستان ابن بابویه]] تهران به خاک سپرده شدند. دکتر مصدق نیز وصیت کرده بود که در کنار آنان به خاک سپرده شود ولی با مخالفت محمدرضاشاه این کار انجام نشد.<ref name="asriran" /> بعد از قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱ و با بازیابی قدرت از سوی دولت مصدق، مجلس شورای ملی عنوان [[شهید راه وطن]] را برای کشته‌شدگان تصویب کرد و برای آنها در گورستان ابن بابویه تهران محوطه ویژه را در نظر گرفت که هم اکنون در این محوطه ۲۵ آرامگاه وجود دارد.