قهستان: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
خنثیسازی ویرایش 23932040 توسط 5.125.15.169 (بحث) برچسب: خنثیسازی |
||
خط ۱:
[[پرونده:Iran provinces in Abbasid Caliphate.jpg|بندانگشتی|چپ|400px|موقعیت قهستان (جنوب [[خراسان]]) در نقشه ایران در عصر خلفای عباسی برگرفته از کتاب [[جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی]]]]
'''قُهِسْتان''' (کهستان) نام سرزمینی است که در مرکز فلات [[ایران]]، در جنوب [[خراسان]] واقع شده و منطقه کوهستانی گستردهایست که شهرهای [[فردوس]]، [[قاین]]، [[طبس]]، [[بیرجند]]، [[کاشمر]]، [[تربت حیدریه]]، [[خواف]]، [[گناباد]] و [[تایباد]] را در بر میگرفتهاست. این سرزمین به دلیل کوهستانی بودنش به نام قهستان یعنی کهستان (کوهستان) خوانده شدهاست.
مسافرانی که از جنوب ایران بهویژه از ناحیه مکران به شمال شرقی مسافرت میکردهاند، اولین رشتهکوه مهم و آبادی که با آن روبرو میشدهاند، رشته کوه غربی - شرقی کوهستان شمال [[فردوس]] بودهاست. این رشته کوه مرز بین جغرافیای گرمسیری (ناحیه جنوب ایران و طبس) و سردسیری است. به همین دلیل در دوره بعد از اسلام، همواره به نام ایالت کوهستان (قهستان) از آن نام برده شدهاست. در دورههای کهنتر، این ناحیه گاهی در قلمرو ولایت خراسان قرار داشتهاست. سابقه سکونت انسان در قهستان بیشتر از سه هزار سال است و این منطقه بهدلیل آب و هوای مناسب، زودتر و قبل از شمال خراسان دارای سکونت و شهریت بودهاست.
خط ۸:
در جغرافیای [[حافظ ابرو]] در سال ۸۳۰ هجری قمری، قهستان چنین بیان شدهاست:
«ولایت قهستان عریض و طویل است. دور آن قریب صد فرسخ زیادت باشد. شرقی آن ولایت [[خواف]] است و غربی آن بیابانی است. غرب آن [[استان فارس|فارس]] و [[کرمان]] و شمال آن اعمال [[نیشابور]] و [[سبزوار]] است. جنوب [[سجستان]] و [[کرماتن]]. قهستان مشتمل بر چند قصبه و ناحیت بزرگ است از جمله [[قاین]]، [[تون]] ([[فردوس]] امروزی) [[جنابذ]]([[گناباد]])، [[بیرجند]]، [[زیرکوه]] قاین، [[بجستان]]، [[نهارجان]]، [[طبس گیلکی]] (شهرستان طبس)، [[رقه]]، [[دهستان شاخن|شاخن]]، [[فشارود]]، [[مؤمن آباد]]، [[ترشیز]]، [[طبس مسینان]] و [[خوسف]]، قصبه بزرگ قهستان یکی [[قاین]] است».<ref name="Qayen">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.qayen.com/human/ghohstan.php| عنوان = قهستان| تاریخ بازدید = دی ۱۳۸۷| ناشر = وبگاه قاین | زبان = فارسی}}</ref>
[[تون]] ([[فردوس]] امروزی) و [[قائن]]، دو شهر بزرگ و مهم ایالت قهستان بودهاند و در سفرنامه [[مارکوپولو]]، قهستان را تحت عنوان «تونوکائن» نام بردهاست.<ref name="Qayen" />
[[ناصرخسرو]] در بازگشت از سفر دور و دراز خود، در شهر [[تون]] و شهر [[قاین]] اقامت نموده و از اهمیت این منطقه سخن گفتهاست.
در دوره [[صفویان|صفوی]]، با منصوب شدن [[اسماعیل خان خزیمه]] به حکومت قهستان، این ایالت به تدریج تقسیم شده و ولایت [[قاینات]] شکل گرفت. {{مدرک}}در این دوران [[قاین]] مرکز این ایالت بود. از اواخر دوره [[صفویان|صفوی]] و با استقرار خاندان خزیمه در [[بیرجند]] و تا به امروز این شهر مرکز ایالت قهستان و [[استان خراسان جنوبی]] کنونی گردید.<ref name="parssea.org" />
در لغتنامه دهخدا در سال ۱۳۴۵ در مورد قهستان چنین نوشته شدهاست:
خط ۴۴:
== جستارهای وابسته ==
*[[بیرجند]]
*[[قاین]]
*[[طبس]]
|