بنه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۲۵:
 
== ویژگی‌ها ==
ارتفاعش تا ۷ یا ۹ متر نیز رسیده‌است در بعضی از مناطق کوهستانی مانند [[کردستان ایران]] به میوه آن «قزوان» می‌گویند که برای خوشبو کردن دوغ و [[روغن حیوانی]] و همچنین در درست کردن ترشی استفاده می‌کنند. درخت بنه منبع تولید شیره [[سقز (فرآورده گیاهی)|سقز]] است. سقز که در [[زبان لری|لُری]] آن را ''بریژه'' و در گویش کردی منطقه بانه به آن (بنِشت) گفته می‌شود صمغی به رنگ سبز خیلی روشن، غلیظ و بسیار چسبنده‌است که استفاده دارویی فراوان داشته و به عنوان یک ملین قوی در درمان یبوست و درمان ناراحتی‌های گوارشی استفاده می‌شود. ۲۵ درصد از شیره سقز حاوی روغن پرارزش و صنعتی تربانتین است که کاربردهای فراوانی در صنعت دارد. علاوه بر این از شیره سقز در تهیه آدامس، عطر، خوشبوکننده‌ها، حشره کش‌ها و در [[صنعت داروسازی]] در تهیه نرم‌کننده‌ها و ضد عفونی کننده‌هاعفونی‌کننده‌ها استفاده می‌شود. علاوه بر این در صنعت پلاستیک سازی، تهیه واکس کفش و چرم و صنعت چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعلت نبود صنایع تبدیلی مناسب، اکثر سقز تولیدی در ایران به خارج از کشور صادر گردیده و به عنوان مواد پایه بسیاری از صنایع یادشده بکار برده می‌شود. اگر چه آمار دقیقی از تعداد درختان بنه در بانه موجود نیست اما تعداد آنهاآن‌ها بین ۱۰ تا ۲۰ هزار اصله تخمین زده شده‌است. به طوربه‌طور متوسط از هر درخت ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ گرم سقز بدست می‌آید که در شرایط مناسب و سالهای پرباران این مقدار بیشتر هم می‌شود. در [[بانه]] درخت بنه اغلب بصورتبه صورت توده‌های مخلوط با درختان بلوط در روستاهای کانی سور، سیاحومه، دارینه، باشوان، بنه ژاژ، همزلان، ویسک، رشکی، خجک و … مشاهده می‌شود.
 
== ثبت ملی ==
خط ۳۸:
[[میوه]] این درخت هم‌زمان با رسیدن [[خرما]] «زامردان» میوه‌اش می‌رسد و قابل مصرف است. نوع نارس این میوه که به صورت خام و بدون نیاز به شکستن پوسته (قبل از سخت‌شدن پوسته) خورده می‌شود،'''بنه‌چه''' یا به گویش محلی در منطقه [[سروستان]] '''بنه‌شه''' خوانده می‌شود. به گویش محلی درمنطقه [[نی ریز]] نیز به '''بنه شک''' خوانده می‌شود میوه درخت '''بنـِه''' ریز و مُدَوَر «گِرد» و کروی و به رنگ سبز تیره‌است، و به نام '''برکُو''' معروف است. البته نوع دیگر نیز هست که کمی ریزتر است و به نام «کِهُن» معروف است. مغز میوه بنه به پسته شبیه ولی بسیار کوچک‌تر است. میوه‌اش ترش مزه و برنگ سبز تیره‌است.
 
در هرمزگان و حوالیِ بندرعباس آنراآن را «کَسودَنگ» Kasoudang و در بوشهر «کُلخُونگ» Kolkhong می‌نامند.
در ایلام آنراآن را وه ناوشک و در کردستان قهزوان می‌نامند.
 
در کشورِ ترکیه آنراآن را «مِلَنجیک» Melengic می‌نامند - به صورتِ تجاری بسته‌بندی شده، به فروش می‌رسد و به کشورهایِ دیگر صادر می‌شود.
 
در مناطقی از ایران مغز میوه بنه رسیده را در پس از آسیاب یا له کردن در آب جوش ریخته و غذایی به نام آب‌بنه با آن درست می‌کنند. در استان کرمان به این غذا «قاتق بنه» گفته می‌شود. این غذا یکی از غذاهای قدیمی و محبوب در سیستان و بلوچستان است که به آن خورشت بنه یا «گُنه هتوک» (به زبان بلوچی) گفته میشودمی‌شود. بنه از حبوبات بسیار گرم محسوب می‌شود و به خاطر روغنی بودن، این دانه [[چربی]] و البته [[انرژی]] بسیاری در خود دارد.
 
== نگارخانه ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/بنه»