سلول گیاهی: تفاوت میان نسخه‌ها

در سلول‌های گیاهی و جانوری حفره‌هایی به اندازه‌های مختلف وجود دارند که به آن‌ها واکوئل می‌گویند. در سلول‌های گیاهی جوان واکوئل‌ها کوچک و به تعداد بیشتر هستند. اما با رشد سلول، واکوئل‌های کوچک به هم پیوسته و به‌طور معمول یک یا چند واکوئل بزرگ پدید می‌آید که قسمت عمده حجم سلول را اشغال می‌کند. وجود چنین واکوئل‌های بزرگ و تمایز یافته‌ای از اختصاصات سلول‌های گیاهی است و در سلول‌های جانوری یافت نمی‌شود. در واکوئل‌ها شیره‌ای به نام شیره واکوئلی وجود دارد که شامل آب و مواد محلول در آن است. این مواد به وسیله بخش زنده سلول فراهم می‌آیند و ممکن است جزو مواد اندوخته‌ای یا مواد زاید سلول باشند. واکوئل‌ها به خاطر اندوختن بعضی مواد (مانند نمک‌های آلی، پروتئین‌ها، نمک‌های کانی، مواد رنگین و …) در خود، انبار سلول به‌شمار می‌آیند. اما کار اساسی واکوئل‌ها تنظیم آب داخل سلول است زیرا در تبادل آب میان سلول و محیط آن نقش بسیار مهمی بر عهده دارند. از دیگر اعمال شیره واکوئلی، هضم مواد زائد به وسیله آنزیم‌های موجود در آن می‌باشد. مزه ترش در بعضی از ارقام پرتقال و لیمو به علت وجود مقدار زیادی اسید سیتریک در واکوئل آن‌ها می‌باشد. در چنین شرایطی pH در این گونه واکوئل‌ها ممکن است پائین باشد و تا ۳ هم برسد. در حالیکه میزان [[پی اچ|pH]] در سیتوپلاسم این سلول‌ها بین ۵/۷–۷ می‌باشد. واکوئل همچنین به علت زیاد بودن غلظت شیره آن (پایین بودن پتانسیل آب)، آب را به داخل خود کشیده و باعث متورم شدن سلول می‌شود که این حالت را تورژسانس می‌گویند. در صورتی‌که آب از داخل سلول به واسطه فشار یا به وسیله نیروی [[اسمز|اسمزی]] سلول‌های مجاور به خارج رانده شود، حجم واکوئل کم می‌شود که به چنین حالتی در سلول پلاسمولیز می‌گویند.سلام