[[پرونده:Imperial Coat of Arms of Iran.svg|بندانگشتی|[[نشان خانوادگی]] [[دودمان پهلوی]] که دو شیر در کنار و یک نماد [[شیر و خورشید]] در میان دارد.]]
شیر در ایران،اندیشه مردمان ایران باستان نماد شهریاری و دلاوری است. در آثار هنری کنار پادشاهان ایستاده و تندیسش بر گور دلیرمردان می‌نشیند. سریر ایزدبانوان بر دوشش و تخت شاهان بر پنجه‌اش استوارند. شیر بر در نیایشگاه‌ها به نگاهبانی می‌ایستد و نقشش کنده‌شده بر سنگ، چون نیرویی محافظ به گردن آویخته می‌شود. شیر از گذشته‌هایمهم‌ترین دوربن‌مایه‌ها نمادیدر [[آیین مهر]] و نماد رده چهارم این دین است. شیر آسمانی، نشان تابستان است و سرشتی آتشین باستانیدارد. در اخترشناسی، [[فرهنگبرج ایرانیاسد|برج شیر]] بوده‌استخانه خورشید است و این دو چنان در هم می‌آمیزند که نقش آن[[شیر و خورشید]] به نماد شاهنشاهی ایران بدل می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= طاهری|نشانی= https://jfava.ut.ac.ir/article_28523.html|نام= صدرالدین|کتاب= ، کهن‌الگوی شیر در ایران، میان‌رودان و مصر باستان | ناشر= نشریه هنرهای زیبا| سال=۱۳۹۱، شماره ۴۹، ص ۸۳}}</ref> نقش شیر را می‌توان در گورهایی باستانی چون [[شیرهای سنگی|شیر سنگی]]<ref>{{یادکرد|تاریخ بازبینی=18 May 2012|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/lion-tombstones|عنوان=LION TOMBSTONES |ناشر=[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/68UgvlGQR | تاریخ بایگانی = 17 June 2012|زبان=en}}</ref> و قالیچه‌های معروف به «قبای شیری»<ref>{{یادکرد |تاریخ بازبینی=18 May 2012|عنوان=LION RUGS |ناشر=Encyclopædia Iranica|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/lion-rugs| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/68UgwgM9i | تاریخ بایگانی = 17 June 2012|زبان=en}}</ref> مشاهده کرد. تصویر شیر در کنده‌کاری‌های [[تخت جمشید]] و کاخ [[داریوش بزرگ]] چندین بار به کار رفته؛ از جمله این تصاویر می‌توان به صحنه شکار گاو ماده توسط شیر در پلکان شرقی بنا اشاره کرد. در این نگاره شیری که نماد خورشید است با حمله بر گاو سرما و زمستان، به تعقیب آن می‌پردازد و این هنگام اعتدال بهاری و نوروز است.<ref>{{یادکرد | تاریخ بازبینی=۲۱ مه ۲۰۱۲| عنوان=خاستگاه کیهانی نگاره‌های یورش شیر به گاو | نشانی=http://ghiasabadi.com/shir_gav.html | نویسنده=[[رضا مرادی غیاث‌آبادی]]| پیوند بایگانی =http://www.webcitation.org/68Ik8HvFc | تاریخ بایگانی =۹ ژوئن ۲۰۱۲}}</ref>
[[پرونده:Cowardly lion2.jpg|بندانگشتی|چپ|نقاشی شیر در رمان [[جادوگر شهر از (رمان)|جادوگر شهر اُز]]]]
شیر در ادبیات ایران نیز نقشی بزرگ دارد و [[فردوسی]] در [[شاهنامه]] بارها به آن اشاره می‌کند و رشادت و بزرگی پهلوانان را با توانایی‌های شیر می‌سنجد. دیگر شاعران ایرانی نیز پادشاهی شیر را ستوده‌اند و از آن به قدرت و خردورزی یاد کرده‌اند:<ref>{{یادکرد|تاریخ بازبینی=۲۱ مه ۲۰۱۲|عنوان=شیر |ناشر=واژه‌نامه دهخدا |نشانی=http://www.vajehyab.com/dehkhoda/شیر| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/68UgxHPPH | تاریخ بایگانی = ۱۷ ژوئن ۲۰۱۲}}</ref>
