عنصر شیمیایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
۹۲ عنصر در طبیعت به حالت طبیعی وحود داره نه ۹۴
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
Alireza.sarbazi (بحث | مشارکت‌ها)
ویرایش جزئی و به روز کردن تاریخچه
خط ۱:
[[پرونده:Periodic table fa.svg|بندانگشتی|500px|چپ|جدول تناوبی عناصر]]
''عنصر'' یا '''اِلِمان شیمیایی'''، در دانش [[شیمی]] به ماده‌ای گفته می‌شود که [[اتم]]‌های آن تعداد [[پروتون]]‌های برابر در [[هسته اتم|هسته‌ی]] خود داشته باشند.<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=http://goldbook.iupac.org/C01022.html|عنوان=chemical element|نام خانوادگی=Chemistry|نام=International Union of Pure and Applied|ناشر=IUPAC|شابک=0967855098|مکان=Research Triagle Park, NC|زبان=en|doi=10.1351/goldbook.c01022}}</ref> این عدد (تعداد پروتون‌ها) که با نماد Z نشان داده می‌شود، [[عدد اتمی]] آن عنصر نام دارد. همه اتم‌هایی که دارای تعداد پروتون‌های برابر (عدد اتمی برابر) باشند، ویژگی‌های شیمیایی یکسانی دارند. اما اتم‌های یک عنصر می‌توانند دارای تعداد متفاوتی [[نوترون]] باشند که [[ایزوتوپ]]‌های آن عنصر نامیده می‌شوند. گاهی نیز برای سادگی، به عنصر شیمیایی صرفاً عنصر گفته می‌شود. ویژگی‌های شیمیایی اتم‌های یک عنصر که توسط ساختار الکترونی آن‌ها تعیین می‌شود که آن نیز به تعداد پروتون‌های هسته آن اتم وابسته است.در بیان کلی مفهوم عنصر به ویژگی یک اتم گفته می شود که آن را از سایر ویژگی هایی که اتم های دیگر دارند متمایز می کند. منظور از ویژگی در حالت کلی به تعداد پروتن های یک اتم در هسته خود گفته می شود که ویژگی آن را شکل میدهد این همان ویژگی است که به طور مثال اتم مس را از طلا متمایز میکند.
عناصر شیمیایی می‌توانند در هنگام [[واکنش شیمیایی]] با یکدیگر ترکیب شده و تعداد بیشماری [[ترکیب شیمیایی|ماده شیمیایی]] بوجود آورند. مثلاً آب نتیجه واکنش عنصرهای [[هیدروژن]] و [[اکسیژن]] است. در این حالت، دو [[اتم]] هیدروژن و یک اتم اکسیژن به هم متصل می‌شوند و [[مولکول|مولکولی]] با [[فرمول شیمیایی]] H<sub>2</sub>O می‌سازند. همین دو عنصر در شرایط متفاوت می‌توانند مادهٔ دیگری را به نام [[هیدروژن پراکسید]] (آب اکسیژنه) بسازند که دارای مولکول‌های H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> است. به همین شکل، همه [[ترکیب شیمیایی|ترکیب‌های شیمیایی]] می‌توانند به عناصر سازنده خود [[تجزیه شیمیایی|تجزیه]] شوند. به عنوان مثال می‌توان آب را به کمک [[برق‌کافت]] به عناصر هیدروژن و اکسیژن تبدیل کرد.
خط ۸:
عناصر شیمیایی را نمی‌توان به کمک واکنش‌های شیمیایی معمولی به یکدیگر تبدیل کرد. تنها واکنشی که می‌توان با استفاده از آن تعداد پروتون‌های [[هسته اتم]]‌های یک عنصر را تغییر داد و یک عنصر را به عنصر دیگری تبدیل کرد، یک [[واکنش هسته‌ای]] است که آن را واکنش [[تبدیل هسته‌ای]] می‌نامند.
 
تا کنون ۱۱۸ عنصر، کشف یا ساخته شده‌اند. از این تعداد، ۹۲۹۴ عنصر در طبیعت یافت می‌شوند و بقیه به‌طور مصنوعی و به کمک واکنش‌های هسته‌ای در آزمایشگاه ساخته شده‌اند.<ref>{{Cite journal|date=1995-08-03|title=Environmental Assessment for the High Explosives Wastewater Treatment Facility, Los Alamos National Laboratory, Los Alamos, New Mexico|url=http://dx.doi.org/10.2172/119915}}</ref> از میان همه عناصر، ۸۰ عنصر دارای حداقل یک [[ایزوتوپ پایدار]] می‌باشند که به جز عنصر شماره ۴۳ ([[تکنسیم]]) و عنصر شماره ۶۱ ([[پرومتیم]]) همگی دارای عدد اتمی برابر یا پایین‌تر از ۸۲ هستند. به زبان دیگر در جدول تناوبی تنها عناصری که از عنصر ۸۳ ([[بیسموت]]) سبک‌تر بوده و دارای ایزوتوپ پایدار نمی‌باشند، تکنسیم و پرومتیم هستند. به جز ۸۰ عنصر مذکور بقیه [[ایزوتوپ پرتوزا]] (رادیو نوکلئید) بوده که در طول زمان و در پی [[واپاشی هسته‌ای|واپاشی هسته ای]] به عناصر دیگر تبدیل می شوند.
 
== تاریخچه ==
خط ۱۵۴:
* پدیده پراش که در طی آن هسته‌های عناصر یاد شده، محیط بین اختری را (به ویژه با عناصر لیتیم و بریلیم که به مقدار بسیار زیاد در تشعشع کیهانی یافت می‌شوند) پر نموده‌اند.
* [[گیراندازی نوترون|تسخیر نوترون]] که در آن، هسته این عناصر بر روی ستاره‌های در حال مرگ، به ویژه ابرنواخترها، تمام عناصر سنگین‌تر از آهن را به دو روش سریع (R) یا آرام (S) به وجود آوردند. هر چند به جز این دو روش، روش پروتون سریع (RP) و روش فروپاشی نوری (P) به خصوص برای تشکیل هسته اتم عناصر پر پروتون نظیر جیوه دخیل بوده‌اند.
[[هیدروژن]] فراوان‌ترین عنصر موجود در همه جهان است. پس از آن، هلیم، [[اکسیژن]] و [[کربن]]، بیشترین فراوانی را در جهان دارند.
 
=== فراوانی در زمین ===