'''ویندوز سرور''' {{انگلیسی|'''Windows Server'''}} یک نام تجاری برای [[سیستمعامل]]های سرور منتشر شده توسط [[مایکروسافت|شرکت مایکروسافت]]. این ویندوز امکاناتی را برای مدیریت سرورها فراهم میکند و بر روی سرورها نصب میشود. این نام تجاری شامل همه سیستم عامل هایعاملهای ویندوز با نام تجاری “ویندوز سرور” میمیباشد باشد،، ولی سایر محصولات مایکروسافت را شامل نمی شود. اولین ویرایش ویندوز سرور منتشر شده با این نام تجاری، ویندوز سرور 2003 بود. با این وجود، اولین ویرایش سرور ویندوز، Windows NT 3.1 Server Advanced بود که بعد از آن Windows NT 3. 5 Server Windows NT 4 Server و ویندوز 2000 سرور ارائه شدند. ویندوز 2000 سرور اولین نسخه سرور بود که علاوه بر مشخصات رایج و پرکاربرد امروزی، شامل اکتیو دایرکتوری، DNS سرور ، DHCP سرور و Group Policy نیز بود.
== کانال خدمات بلند مدت ((Long Term Servicing Channel (LTSC) ==
نسخه هاینسخههای [[سیستمعامل|سیستم عامل]] ویندوز سرور ارائه شده با کانال خدمات بلند مدت (LTSC)، به مدت 10 سال توسط [[مایکروسافت]] پشتیبانی می شودمیشود که 5 سال آن پشتیبانی کامل و همه جانبه (mainstream) و 5 سال دیگر پشتیبانی تمدید شده (extended) میمیباشد باشد. این نسخه هانسخهها همچنین یک رابط کاربری گرافیکی برای دسکتاپ را و نیز ستاپ بدون رابط کاربری گرافیکی ارائه می دهند. مانند سرور کور (Core) و نانو سرور؛ (برای نسخه هایینسخههایی که از آنهاآنها پشتیبانی می کنندمیکنند.)
این کانال (LTSC) شامل سیستم هایسیستمهای عامل زیر میشود:
=== [[ویندوز سرور ۲۰۰۳|ویندوز سرور 2003]] (آوریل 2003) ===
ویندوز سرور 2003 ، نسخه تکمیل شده ویندوز 2000 سرور است و سازگاری و سایر ویژگی هایویژگیهای ویندوز XP را در خود دارد. برخلاف ویندوز 2000 سرور، در نصب پیش فرض ویندوز سرور 2003، به منظور کاهش سطح حمله (attack surface)، هیچ کدامهیچکدام از اجزای سرور فعال نیستند. ویندوز سرور 2003 دارای “حالت سازگاری” میمیباشد باشد،، که این قابلیت به نرم افزارهای قدیمی تر اجازه می دهدمیدهد که با پایداری بیشتری اجرا شوند و همچنین سازگاری آن با شبکه هایشبکههای دامین ویندوز NT 4.0 بیشتر است. ویندوز سرور 2003 دارای سازگاری بهتر با [[اکتیو دایرکتوری]] بوده و پشتیبانی توسعه بهتری ارائه می دهدمیدهد و این امر گذار از ویندوز NT 4.0 به ویندوز سرور 2003 و [[ویندوز اکسپی|ویندوز XP]] پرو را آسان می کندمیکند.
در ویندوز سرور 2003 تغییرات زیادی در بسیاری از خدمات ایجاد شد. از جمله آنهاآنها وب سرور IIS، که تقریباتقریباً برای افزایش امنیت و عملکرد بهتر دوباره بازنویسی شد، سیستم فایل توزیع شده(که در حال حاضر هاستینگ چندین روت DFS را بر روی یک سرور پشتیبانی می کندمیکند)، ترمینال سرور، اکتیو دایرکتوری، پرینت سرور و تعداد دیگری از خدمات می باشندمیباشند. همچنین ویندوز سرور 2003 اولین سیستم عاملی بود که توسط شرکت مایکروسافت، بعد از اعلام ابتکار محاسباتی قابل اطمینان (TwC) ، عرضه می شد و بنابراین تغیرات بسیاری در پیش فرض هایفرضهای امنیتی و سایر بخشها را شامل می شد.
در ادامه، در طی مراحل مختلف توسعه، نام محصول چندین بار تغییر کرد. زمانی که برای اولین بار در سال 2000 اعلام شد، به اسم ویستلر سرور شناخته میشد که در واقع اسم کد این محصول بود. برای مدت کوتاهی در میانه سال 2001 با نام ویندوز سرور 2002 و سپس ویندوز سرور دات نت (.NET) و ویندوز سرور دات نت 2003 شناخته شد. بعد از تصمیم مایکروسافت، مبنی بر تمرکز بر نام تجاری دات نت (.NET) در دات نت فریم ورک، این سیستم عامل سرانجام با نام ویندوز سرور 2003 عرضه شد.
=== ویندوز سرور 2003 R2 (دسامبر 2005) ===
ویندوز سرور 2003 R2 نام یک محصول مکمل از شرکت مایکروسافت است. این محصول شامل یک کپی از ویندوز سرور 2003 SP1 بر روی یک CD و دسته ای از ویژگی هاویژگیها با قابلیت نصب انتخابی (یادآور مایکروسافت پلاس) ، بر روی CD دیگر میمیباشد باشد. این محصول در تاریخ 6 دسامبر 2005، برای پلتفرم هایپلتفرمهای IA-32 و x64 ارائه شد ولی شامل پلتفرم IA-64 نمی شد. پس از این محصول، ویندوز سرور 2008 معرفی شد.
ویژگی هایویژگیهای جدید ویندوز سرور 2003 R2 شامل موارد زیر می باشندمیباشند:
* [[چارچوب داتنت|دات نت فریم ورک]] 2.0
* (Active Directory Federation Services (AD FS یک سرویس مبتنی بر استانداردها است که امکان اشتراک گذاری امن اطلاعات هویت بین شرکای تجاری قابل اعتماد (که به عنوان یک فدراسیون شناخته می شودمیشود) را در سراسر یک شبکه خارجی فراهم میکندمیکند.)
* کنسول مدیریت مایکروسافت ورژن 3.0 که شامل چندین ابزار یا snap-ins جدید میباشد از جمله:
** کنسول مدیریت پرینت، برای مدیریت پرینت سرور ها
** مدیریت منابع فایل سرور، برای مدیریت محدودیت هایمحدودیتهای موجود برای دیسک در فایل سرورها
** مدیریت فضای ذخیره سازی SAN (شبکه ذخیره سازی)ها، برای مدیریت (LUN (Logical unit number ها
* ورژن جدیدی از سیستم فایل توزیع شده که شامل تکنولوژی “فشرده سازی مقایسه ای از راه دور(Remote Differential Compression)” میمیباشد باشد.( فشرده سازی مقایسه ای از راه دور (RDC) یک الگوریتم همگام سازی سرویس گیرنده از سرور است که اجازه می دهدمیدهد محتویات دو فایل تنها با ایجاد ارتباط بین تفاوت هایتفاوتهای آنهاآنها همگام شود.)
* Microsoft Virtual Machine 2005، یک [[هایپروایزر]] (ناظر ماشین مجازی) و نسخه اولیه Hyper-V
* سرویس هایسرویسهای ویندوز برای UNIX.
=== [[ویندوز سرور ۲۰۰۸|ویندوز سرور 2008]] (فوریه 2008) ===
این ویندوز سرور در ابتدا با اسم کد “Longhorn” شناخته می شد و نام رسمی آن یعنی ویندوز سرور 2008، توسط [[بیل گیتس]] به عنوان رئیس مایکروسافت، در طی کنفرانس مهندسی سخت افزار ویندوز (WinHEC) در 16 می 2007 به آن داده شد.
کدهای مبنای مورد استفاده در ساخت ویندوز سرور 2008 مشابه کدهای ویندوز ویستا می باشندمیباشند بنابراین معماری و عملکرد این دو ویندوز بسیار مشابه است. از آن جا که کدهای مبنای ویندوز سرور 2008 و [[ویندوز ویستا]] مشترک هستند، اکثر ویژگی هایویژگیهای تکنیکی، امنیتی، مدیریتی و اجرایی جدید در ویندوز ویستا در ویندوز سرور 2008 نیز وجود دارد. از جمله این ویژگی هایویژگیهای جدید می توانمیتوان از باز نویسیبازنویسی شبکه (IPv6 محلی، شبکه بی سیم محلی، بهبود سرعت و امنیت)، بهبود نصب گرافیکی، توسعه پذیری و بازیابی، تشخیص خطای بهبود یافته، مانیتورینگ، ابزار ثبت و گزارش رخدادها، ویژگی هایویژگیهای امنیتی جدید مانند BitLocker و ASLR) (Address space layout randomization، بهبود Windows Firewall با ساختار امنیتی پیش فرض، تکنولوژی هایتکنولوژیهای دات نت فریم ورک 3.0 مخصوص زیرساخت ارتباطی ویندوز ، Microsoft Message Queuing، Windows Workflow Foundation، هسته درونی، حافظه و بهبود در فایل سیستم، نام برد. پردازنده هاپردازندهها و حافظه هاحافظهها به شکل Plug & Play (یعنی بعد از اولین اتصال به کامپیوتر به طوربهطور خودکار شناسایی می شوندمیشوند) طراحی شده اندشدهاند و به این ترتیب امکان اتصال گرم (Hot-plugging) برای این وسایل فراهم میمیباشد باشد (اتصال گرم به این معناست که برای اتصال این وسایل به کامپیوتر نیاز به خاموش کردن کامپیوتر نیست). این موضوع به منابع سیستم اجازه میدهد که با استفاده از “پارتیشن بندی سخت افزاری داینامیک” (Dynamic Hardware Partitioning) به شکل داینامیک و پویا پارتیشن بندی شوند به نحوی که هر پارتیشن دارای حافظه، پردازنده و دستگاه هایدستگاههای هاست بریج ورودی/خروجی مختص به خود و مستقل از پارتیشن هایپارتیشنهای دیگر است.
=== ویندوز سرور 2008 R2 (جولای 2009) ===
ویندوز سرور 2008 R2 در 22 جولای 2009 به تولید کنندگان عرضه شد و در 22 اکتبر 2009 در دسترس عموم قرار گرفت. بر طبق نوشته وبلاگ ویندوز سرور، این ویندوز سرور در 14 سپتامبر 2009 برای فروش عرضه شد.
هسته ویندوز سرور 8200 R2 مشابه هسته ویندوز 7 (برای کلاینت ها)، میمیباشد باشد. این ویندوز سرور 2008 R2،اولین سیستم عاملی است که توسط مایکروسافت انحصارا 64 بیتی عرضه شده استشدهاست. ویژگی هایویژگیهای بهبود یافته در این ویندوز شامل قابلیت هایقابلیتهای جدید برای اکتیو دایرکتوری، ویژگی هایویژگیهای مدیریتی و مجازی سازی جدید، ورژن 7.5 سرویس هایسرویسهای اطلاعات اینترنت (IIS)، وب سرور و پشتیبانی از حداکثر 256 پردازنده منطقی می باشندمیباشند.
ویندوز سرور 2008 R2 دارای هفت ویرایش Foundation, Standard, Enterprise, Datacenter, Web, HPC Server, Itanium و ویندوز 2008 R2 نسخه Storage Server است.
=== [[ویندوز سرور ۲۰۱۲|ویندوز سرور 2012]] ( آگوست 2012) ===
ویندوز سرور 2012، با اسم کد “ویندوز سرور 8 “، ششمین نسخه از ویندوز سرور است. این ویندوز، نسخه سرور از ویندوز 8 بوده و در ادامه ویندوز سرور 2008 R2 عرضه شده استشدهاست. در طی توسعه این ویندوز سرور، دو نسخه پیش ارائه شد؛ نسخه پیش نمایش توسعه دهنده و دیگری نسخه بتا از این ویندوز سرور. این نرم افزار در تاریخ 4 سپتامبر 2012 بطور عمومی در دسترس مشتریان قرار گرفت.
بر خلاف نسخه هاینسخههای پیشین خود، ویندوز سرور 2012 کامپیوترهای مبتنی بر Itanium را پشتیبانی نمی کندنمیکند و دارای چهار ویرایش میمیباشد باشد. برخی ویژگی هاویژگیها در ویندوز سرور 2012 وجود دارند که در ویندوز سرور 2008 R2 موجود نبودند و همچنین برخی از ویژگی هایویژگیهای آن نیز نسبت به ویندوز سرور 2008 R2 بهبود یافته اند(بخصوص در رابطه با رایانش ابری). از جمله این ویژگی ها میویژگیها توانمیتوان نسخه به روز رسانی شده Hyper-V، نقش مدیریت IP آدرس (IPAM)، نسخه جدید Task Manager ویندوز و ReFS که یک فایل سیستم جدید است، را نام برد.
ویندوز سرور 2012، به رغم داشتن رابط کاربری مشابه با [[ویندوز ۸|ویندوز 8]] ، که مبتنی بر Metro و بسیار بحث برانگیز بوده، نظرات مثبتی را به سمت خود جلب نمود.
=== ویندوز سرور 2012 R2 (اکتبر 2013) ===
ویندوز سرور 2102 R2 در ادامه ویندوز سرور 2012 و همزمان با ویندوز 8.1 در 18 اکتبر 2013 ارائه شد. این ویندوز برای اولین بار در 3 ژوئن 2013 در کنفرانس TechEd آمریکای شمالی رونمایی شد. بر طبق برگه اطلاعات ویندوز سرور 2012 R2 (منتشر شده در تاریخ 31 می 2013)، چهار ویرایش از این سیستم عامل وجود دارد: Foundation, Essentials, Standard و Datacenter. همانطور که در مورد ویندوز سرور 2012 صادق است، ویرایش هایویرایشهای Datacenter و Standard از لحاظ مشخصات شبیه هستند و فقط از نظر لایسنس ( بخصوص لایسنس مربوط به نمونه هاینمونههای مجازی) متفاوت می باشندمیباشند. ویژگی هایویژگیهای ویرایش Essentials ، با در نظر گرفتن یک سری محدودیت ها، مشابه با Datacenter و Standard میمیباشد باشد.
به روز رسانی ویندوز سرور 2012 R2 در آوریل سال 2014 ارائه شد که مجموعه ای از به روز رسانی هایرسانیهای امنیتی و به روز رسانی هایرسانیهای بسیار مهم را شامل می شد.
=== ویندوز سرور 2016 ( سپتامبر 2016) ===
ویندوز سرور 2016 یک سیستم عامل سرور میمیباشد باشد که به عنوان عضوی از خانواده ویندوزهای NT سیستم هایسیستمهای عامل، توسط مایکروسافت و بطور همزمان با ویندوز 10، توسعه داده شد. اولین نسخه پیش نمایش آن (Technical Preview)، بطور همزمان با اولین پیش نمایش تکنیکال سیستم سنتر، در 1 اکتبر 2014 در دسترس قرار گرفت. ویندوز سرور 2016، در 26 سپتامبر 2016 در کنفرانس Ignite مایکروسافت ارائه شد و در تاریخ 12 اکتبر 2016 در دسترس عموم قرار گرفت.بیشتر بخوانید.
اسکرین شات محیط کاربری ویندوز سرور 2016
=== ویندوز سرور 2019 ===
ویندوز سرور 2019 در 20 مارچ 2018 به طوربهطور رسمی اعلام شد و اولین پیش نمایش ویندوز اینسایدر در همان تاریخ ارائه شد. ویندوز سرور 2019 در حوالی سه ماهه سوم یا چهارم 2018 ارائه خواهد شد.
== کانال نیمه سالانه (SAC) ==
نسخه هاینسخههای سیستم عامل ویندوز سرور که با SAC عرضه میشوند،میشوند، به مدت 18 ماه توسط مایکروسافت پشتیبانی میشوندمیشوند. هدف مایکروسافت در SAC ، عرضه دو نسخه از ویندوز سرور در هر سال میمیباشد باشد. این نسخه هانسخهها رابط کاربری گرافیکی محیط هایمحیطهای دسکتاپ را شامل نمی شوندنمیشوند. در طی مراحل نصب این نسخه ها، تنظیمات مربوط به سرور کور و نانو سرور عرضه می شودمیشود.
سیستم هایسیستمهای عامل کانال SAC، به عنوان بخشی از خدمات اشتراکی (subscription) در دسترس هستند.از جمله این خدمات اشتراک ویژوال استودیو،Azure Marketplace,، تضمین نرم افزار(تضمین نرم افزار (SwA) سطح اطمینانی است که “نرم افزار خالی از هرگونه آسیب پذیری است، چه آسیب پذیری هایی که به صورت عمدی در نرم افزار طراحی شده باشد، چه به طور تصادفی در هر زمان در طول عمر نرم افزار وارد آن شود، و این که نرم افزار به شیوه ای مورد نظر عمل می کند”) و سایر خدمات می باشندمیباشند.
این کانال شامل سیستم هایسیستمهای عامل زیر میباشد:
* ویندوز سرور، نسخه 1709 (سپتامبر 2017) این نسخه برای کاربران Microsoft Software Assurance با لایسنس ویندوز سرور 2016 فعال ، ارائه شد.
* ویندوز سرور، نسخه 1809
ویرایش هایویرایشهای خاص ویندوز سرور دارای اسمی اختصاصی هستند. به عنوان مثال، همه نسخه هاینسخههای ویندوز سرور تا به امروز دارای ویرایش Windows Storage Server بوده اندبودهاند. از زمان پیدایش ویندوز سرور 2012، مایکروسافت ویرایش هایویرایشهای کارآمد تری نظیر Standard و Datacenter را ارائه داد و بنابراین Windows Storage Server متوقف شد. مواردی نظیر ویندوز HPC سرور وWindows Home Server مثال هایمثالهای دیگری از این دست هستند.
[[مایکروسافت]] همچنین محصولات سرور دیگری نظیر ویندوز سرور Essentials (قبلا با عنوان Windows Small Business Server شناخته می شد)، ویندوز سرور Essential Business (که ادامه پیدا نکرد) و مجموعه ای از نرم افزارها، که شامل سیستم عامل ویندوز سرور محدود شده می شد، را تولید نموده است.
کاربران ویندوز سرور ممکن است از خدمات در محل و یا [[رایانش ابری]] (cloud computing) استفاده کنند که هرکدام دارای مزایایی هستند.
با اختصاص بخشی از امور مدیریتی و امور مربوط به نگه داری سرور در وضعیت خوب و مناسب، به یک سرویس رایانش ابری نظیر وب سرویس آمازون و یا مایکروسافت آژور، کاربران می توانند در ازای پرداخت مبلغی ماهانه بر اساس میزان استفاده، از هزینه هایهزینههای بسیار زیاد و ثابت امتناع کنند. علاوه بر این، زیر ساخت هاساختها قابل اطمینان تر می شوندمیشوند و تغییر میزان فضای آنهاآنها در صورت لزوم راحت تر است. با این وجود، در بعضی موارد خاص خرید و راه اندازی یک سرور خانگی، زمانی که با هزینه کم مزایای بهتری می توانمیتوان دریافت نمود، ممکن است انتخاب به صرفه تری باشد. در کاربردهای دیگری نظیر استفاده از ویندوز سرور به منظور مدیریت کامپیوترهای مشتریان در مراکز ارائه خدمات کامپیوتری، اجرای یک سرور فیزیکی نیاز است.
== منابع ==
|