گاه‌شماری در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:گاهشماری‌های ویژه |
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها) جز replaced: بعنوان ← به عنوان (3)، آنها ← آنها ، مهمترین ← مهمترین با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۶:
== تاریخچه گاه‌شماری ایران ==
{{اصلی|تاریخچه تقویم ایرانی}}
گاه‌شماری ایرانی تقویم خورشیدی برگرفته از [[تقویم بابلی]] بوده که خود متأثر از [[تقویم مصری]] بوده‌است. این تقویم در زمان هخامنشیان بومی شده و در زمان ساسانیان متأثر از [[تقویم ژولینی]] بود. از زمان ورود اسلام به ایران [[تقویم هجری قمری]] تا مشروطیت تقویم رسمی گردید و تقویم خورشیدی (از جمله [[گاه‌شماری خراجی|خراجی]] و [[گاه‌شماری یزدگردی|یزدگردی]]) نیز برای امور زراعی-مالی کاربرد داشت. در سال ۴۷۱ قمری [[تقویم جلالی|تقویم خورشیدی جلالی]] تدوین گردید اما چندان رواج نیافت. تقویم جلالی به سال ۱۲۶۴ خورشیدی با تغییراتی در قالب [[گاه‌شماری هجری خورشیدی برجی]] مجدداً رایج شد و در سال ۱۲۸۹ خورشیدی در زمان مشروطیت تقویم مالی ایران شد. بر همین اساس در آغاز سال ۱۳۰۴ خورشیدی با تغییراتی در محاسبات و عناوین ماه‌ها
=== گاه‌شماری در ایران باستان ===
خط ۱۴:
=== گاه‌شماری هجری قمری ===
{{اصلی|گاه‌شماری هجری قمری}}
تقویم هجری قمری در تاریخ ایران پس از اسلام تاکنون کاربرد دارد و تا پیش از مشروطیت
=== گاه‌شماری جلالی ===
خط ۲۴:
=== گاه‌شماری هجری خورشیدی برجی ===
{{اصلی|گاه‌شماری هجری خورشیدی}}
گاه‌شماری هجری خورشیدی را نخستین بار [[عبدالغفار نجم‌الدوله]] با توجه به [[تقویم جلالی]] استخراج کرد. نجم‌الدوله برای اولین بار عبارت ۱۲۶۴ هجری شمسی را در حاشیه تقویم سال ۸۰۷ جلالی مطابق ۳–۱۳۰۲ هجری قمری ذکر کرد و از آن تاریخ به بعد، نظام گاه‌شماری را در ایران رایج کرد که برای اولین بار اساس آن شمسی و مبدأ آن هجرت پیامبر اسلام از مکّه به مدینه باشد. ماه‌های آن براساس اسامی عربی برج‌های دوازده‌گانه فلکی (حمل، ثور، جوزا… حوت) و طول
این تقویم در دوره دوم مجلس شورای ملی ایران در ۲۱ صفر ۱۳۲۹ هجری قمری، برابر با ۲ اسفند (حوت) ۱۲۸۹ هجری شمسی، به عنوان مقیاس رسمی زمان محاسبات مالی کشور پذیرفته شد.<ref>[http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalBase/Solarbase.asp تقویم هجری شمسی] - مرکز تقویم</ref><ref>[http://khabaronline.ir/news-50371.aspx همه‌چیز در مورد تقویم هجری شمسی] خبر آنلاین</ref> دستکم تا ۲۵ سال پیش از آن، تقویم‌هایی بر اساس گاه‌شماری هجری شمسی در ایران استخراج و چاپ می‌شد. ۱۵ سال بعد در پنجمین دوره مجلس شورای ملی قانون گاه‌شماری هجری شمسی به تصویب رسید.<ref>[http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalHistory/CalHistory4-3-1.asp گاه‌شماری در ایران از قرن نهم هجری قمری تاکنون] مرکز تقویم</ref>
خط ۳۴:
'''گاه‌شماری رسمی ایران'''، گاه‌شماری خورشیدی است که محاسبات، طول و سرآغازش بر اساس [[گاه‌شماری جلالی]] و مبدأ آن سال [[هجرت پیامبر اسلام]] (برابر با [[۶۲۲ (میلادی)|۶۲۲]] [[گاه‌شماری میلادی|میلادی قدیم]]) می‌باشد. نام ماه‌های گاه‌شماری رسمی، بر اساس [[گاه‌شماری اوستایی نو]] انجام گرفته‌است.
گاه‌شماری رسمی ایران در [[۱۱ فروردین]] [[۱۳۰۴]] ([[۱۹۲۵ (میلادی)|۱۹۲۵ میلادی]]) در [[مجلس شورای ملی]]
این گاه‌شماری پس از رسمیت یافتن در ایران، در [[افغانستان]] بطور رسمی و در منطقه [[کردستان]] به صورت غیررسمی بکار برده شد و می‌شود.
| |||