ساروج: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز ←ردپای ساروج در کشورهای دیگر: اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه، replaced: ها ← ها (2)، های ← های با ویرایشگر خودکار فارسی |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز replaced: هم اکنون ← هماکنون (2)، آنها ← آنها (2) با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۱:
'''ساروج''' از ابتکارات معماران ایرانی در دوران بسیار کهن است. برای ساختن آن نخست [[خاک رس]] و [[آهک]] را به نسبت شش و چهار مخلوط میکنند و گلی سفت میسازند و دو روز آن را ورز میدهند. <ref name="ملات ساروج ، آشنایی و تعاریف">[https://omran.online/sarooj-mortar/ عمران آنلاین]</ref> بعد، قسمتی از خاکستر کورههای [[حمام]] را با مقداری مواد [[الیاف]]ی لوئی (تخم و پرزهای نوعی نی است) به آن اضافه میکنند و مخلوط تازه را با چوبهایی به قطر ده [[سانتیمتر]] میکوبند تا به خوبی باهم عجین شوند.<ref name="ReferenceA">محمدیان، کوخردی، محمد، “ «به یاد کوخرد» “، ج۲. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.</ref><ref>محمد، صدیق «تارخ فارس» صفحههای (۵۰–۵۱ ـ ۵۲–۵۳)، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی.</ref><ref name="ReferenceB">بیکدلی علیرضا، «افغانستان حایی برای دوست داشتن، یادداشتها و خاطرات».</ref>
ساروج [[ملات آهک]] آبی سنتی ایران است که به دو روش سرد و گرم تولید میشدهاست. در روش گرم، کلوخههای سنگ آهک [[رس|رسدار]] را میکوبیدند تا نرم شود سپس، خاک به دست آمده را با کاه و پهن و آب مخلوط میکردند. پس از آن، گل به دست آمده را روی زمین با ضخامت ۱۰ سانتیمتر پهن کرده و بعد از خشک شدن، قطعههای خشک شده را میپختند. نهایت، هنگامیکه قطعهها پخته شد
در روش سرد، ساروج از مخلوطکردن [[آهک شکفته]]، خاکستر، ماسه بادی، خاک رس و [[لوئی (گیاه)|لوئی]] یا مغز نی ساخته میشد. بنابر موارد کاربرد مختلف، ممکن بود افزودنیهای دیگری همچون موی بز یا گوساله یا انسان، سفیده تخممرغ، چربی گوساله و… به آن ترکیب افزوده شود).<ref>همان منبع.</ref>
خط ۱۷:
* کشور ایران - شهرتاریخی باستانی [[شوشتر]]
در دانشگاههای کشور عمان، به ساروج به عنوان یک [[ملات]] نگریسته میشود - در دانشگاه «سلطان قابوس»، در کشور عمان- و حتی مقالههایی نیز در این زمینه ارائه گردیدهاست. تا اوایل دهه هفتاد در خیلی از روستاهای ایران بخصوص در حاشیه زاگرس به عنوان ملات اصلی برای سنگ چینی خانهها و پلاستر داخل اتاقها استفاده می شد. در روستای سرمله ارغون دشتستان (استان بوشهر) خانههای ساروجی که در دهه هفتاد ساخته شده
در افغانستان
برای مثال در سال ۱۳۸۴ برای تعمیر و بازسازی باغ بابر در [[کابل]] هنگام ساخت حوضچه و آبنمای پلکانی از ساروج استفاده شدهاست. برای این منظور بر محیط دایرهای به قطر ۱۰ متر مربع چالهای به پهنای نیم متر و عمق نیم متر کنده و داخل آن مصالح لازم شامل خاکستر، آهک، ماسه ریز، خاک سرخ و آب ریخته و سپس چرخ سنگی (مشابه لاستیک خودرو در نظر بگیرید) که توسط چند نفر با طناب کشیده و داخل گودال نیم متری چرخانده میشد و یک نفر پس از عبور چرخ سنگی مصالح کوبیده شده را با بیل زیر و رو میکرد تا دوباره چرخ سنگی از روی آن بگذرد و به این ترتیب مدت زیادی ملات ورز داده میشد.
سپس ملات آماده در محل آن استفاده و روی آن [[گونی]] خیس میانداختند. استاد کاران افغان معتقد بودند این ملات از سیمان محکمتر است.
== پانویس ==
|