کمالالدین بنایی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز تمیزکاری |
گسترش |
||
خط ۳:
|نام_تصویر=
|عرض_تصویر=
|توضیح_تصویر=
|نام دیگر=کمالالدین شیرعلی هروی
|لقبها=بنایی، حالی
خط ۱۷:
|مدفن=
|کارهای برجسته=
|وبگاه=
|زمینه فعالیت=شعر فارسی
|تاریخ_تولد=سدهٔ ۹ [[خ.]]
خط ۲۷:
|Soure_id =
}}
'''کمالالدین شیرعلی بنایی حالی هروی''' با نام اصلی '''علی بن محمد معمار بنایی'''<ref>{{پک|میر علینقی|۱۳۷۸|ک=خوشنویس، شاعر، موسیقیدان و آهنگساز|ص=۱۲۰}}</ref> (
== اوایل زندگی در هرات ==
«کمالالدین شیرعلی» در سده نهم خورشیدی در [[هرات]] به دنیا آمد. نام پدر او بنا به گفته [[خواندمیر]]، «استاد محمد سبز معمار»
او از فرزانگان روزگار خود بود و به خاطر خوشفکری و نکتهسنجی به شعر روی آورد و در خوشنویسی و موسیقی نیز هنرمندی توانا بود. بنایی فردی شوخطبع و خوشبیان بود و این لطیفهگویی باعث رنجیدن برخی - مانند [[علیشیر نوایی]] - میشد. علیشیر نوایی
▲«کمالالدین شیرعلی» در سده نهم خورشیدی در [[هرات]] به دنیا آمد. نام پدر او بنا به گفته [[خواندمیر]]، «استاد محمد سبز معمار» بوده است و دلیل تخلص بنایی نیز به خاطر پیشه پدر بوده است. بنایی از ابتدای جوانی به فراگرفتن دانش سرگرم شد و به خاطر توانایی ذهنیاش به دانشهای عقلی و نقلی آگاهی یافت.
▲او از فرزانگان روزگار خود بود و به خاطر خوشفکری و نکتهسنجی به شعر روی آورد و در خوشنویسی و موسیقی نیز هنرمندی توانا بود. بنایی فردی شوخطبع و خوشبیان بود و این لطیفهگویی باعث رنجیدن برخی - مانند [[علیشیر نوایی]] - میشد. علیشیر نوایی درباره بنایی گفته است: «مولانا بنایی از اواسطالناس است و مولدش شهر هرات است و قابل است ... چون بیپیر بود و کار بسر خود کرد، فایدهای به او نرسید و از طعن مردم در هری (هرات) نتوانست بود. به عراق رفت و از آن دیار اخبارش به همین طور آمد. چون جوان است و مقبل و شکستگی غربت دید، امید است که به نفس او هم شکست رسیده باشد».
== رفتن از خراسان به فارس ==
بنایی به خاطر همین دشمنیها [[خراسان]] را رها کرد و به [[فارس (سرزمین)|فارس]] و [[عراق عجم]] رهسپار
{{شعر}}
{{ب|کز خراسان بخت بد بر رفتنم آمد دلیل|راست چون آدم که ابلیس اش برون کرد از جنان}}{{پایان شعر}}
بنایی در [[شیراز]] مرید شیخ [[شمسالدین محمد لاهیجی نوربخشی]] - پیشوای صوفیان [[نوربخشیه]] در فارس - شد و او را در اشعارش ستایش گفت. [[قاضی نوراللّه]] در اینباره قصیدهای با مطلع زیر از بنایی نقل
{{شعر}}
سطر ۵۵ ⟵ ۵۴:
== بازگشت به خراسان و رفتن به ماوراءالنهر ==
بنایی پس از این رخداد در تاریخ نامعلومی به [[هرات]] بازمیگردد. چون [[تذکرهنویس|تذکرهنویسان]] نوشتهاند که پس از بازگشت به هرات باز میان او و [[علیشیر نوایی]] اختلاف افتاد، پس این بازگشت باید پیش از سال [[۸۷۹]] [[خ.]] (۹۰۶ ق
== مرگ ==
بنایی بعداً به خدمت [[شیبک خان ازبک]] میشتابد و با او به [[خراسان]] میآید. اما در سال [[۸۸۹]] خ. (۹۱۶ ق
== دیوان ==
[[دیوان بنایی]] شمال دو [[دفتر]] است؛ یکی با تخلص «بنایی» که دارای [[قصیده
== جایگاه و سخن بنایی ==
بنایی را سخنشناسان پس از او «اشعر شعرای خراسان» دانستهاند. او از تواناترین شاعران عصر خود است که مانند استادان پیشین، شاعری را با آموختن مقدمات علوم و فنون گوناگون آغاز کرده بود و نبوغ فکری را با توانایی ذوق و قریحه همراه کرده بود. یکدستی سخن و کوشش در داشتن تعبیرها و تشبیههای مبتنی بر اطلاعات گوناگون علمی و ادبی او را مانند گویندگان نامدار سدههای پنجم و ششم میسازد.
با این همه، بنایی در شعر خود ضعفها و مسامحههایی زبانی دارد که به انحطاط [[زبان فارسی]] در عصر او بازمیگردد. او بیشتر قصیدهسرایی تواناست که البته غزلهای خوبی نیز
== نمونه اشعار ==
سطر ۷۸ ⟵ ۷۷:
{{پایان شعر}}
==
{{پانویس}}
== منابع ==
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی = میر علینقی| نام = سید علیرضا | عنوان = خوشنویس، شاعر، موسیقیدان و آهنگساز؛ علی بن محمد معمار بنایی | ژورنال = مقام موسیقی | سال = ۱۳۷۸ | شماره = ۴ | صفحه = {{چر}}۱۲۰–۱۲۳|نشانی = http://ensani.ir/file/download/article/20100908135733-خوشنویس،%20شاعر،%20موسیقیدان%20و%20آهنگساز.%20علی%20بن%20محمد%20معمار%20بنایی.pdf | تاریخ بازدید = ۱۰ اکتبر ۲۰۱۸ | توسط = [[پرتال جامع علوم انسانی]]}}
* [[ذبیحاللّه صفا|صفا، ذبیحاللّه،]] ''[[تاریخ ادبیات در ایران]]'' (۵ جلد)، انتشارات فردوس، ۱۳۶۷. (جلد ۴، صص ۳۹۳ تا ۴۱۱)
* ''تاریخ ادبیات ایران و جهان'' (۱و۲)، سال دوم و سوم آموزش متوسطه، رشتهٔ علوم انسانی، دفتر برنامهریزی و تألیف کتابهای درسی ایران، ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳.
سطر ۸۷ ⟵ ۸۹:
{{ترتیبپیشفرض:بنایی، کمالالدین}}
[[رده:اهالی هرات]]
[[رده:شاعران فارسیزبان اهل ایران]]
|