ایدئولوژی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ایدئولوژی''' یا '''مرام'''<ref>''مرام'' و ''ایدئولوژی'' —هر دو— از واژه‌های مصوب [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]] به جای ''ideology'' در انگلیسی و در حوزهٔ [[علوم سیاسی]] هستند. {{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.persianacademy.ir/UserFiles/File/Mosavvab/01_Latin_(A_Z).rar |عنوان=فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان: ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵، بخش لاتین | ناشر =فرهنگستان زبان و ادب فارسی |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۱|صفحه=۱۱۲}}</ref> {{انگلیسی|Ideology}} مجموعۀ سامانمند باورها و اندیشه‌های ثابت سیاسی و اجتماعی‌ای از جمله سیستم‌های فکری، فلسفی و مذهب که فرد، گروه یا جامعه دارد و در تعیین خط‌مشی، عمل یا موضع‌گیری معتقدان به آن‌ها در مسائل سیاسی-اجتماعی موثرمؤثر است.

ایدئولوژی مفهومی بسیار بحث‌انگیز و فرّار در [[علوم اجتماعی]] است. می‌توان گفت ایدئولوژی به مجموعه‌ای از باورها و ایده‌ها گفته می‌شود که به عنوان مرجعِ توجیهِ اعمال، رفتار و انتظاراتِ افراد عمل می‌کند. به طوربه‌طور دقیق‌تر، می‌توان برداشت‌های موجود از ایدئولوژی را در چهار دسته گنجانید:<ref name="payne">{{یادکرد|فصل= مدخل ایدئولوژی، از [[گریگوری الیوت]]|کتاب=فرهنگ اندیشه انتقادی، از روشنگری تا پسامدرنیته|نویسنده = ویراسته [[مایکل پین]]|ترجمه=پیام یزدانجو|ناشر =نشر مرکز|چاپ= چاپ نخست|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش=|صفحه= |سال=|شابک =964-305-700-3}}.</ref>

[[تئون ون‌دایک]] زبانشناس انتقادی برجسته هلندی تحقیقات زیادی راجع به مفهوم ایدئولوژی داشته‌است. وی معتقد است که ایدئولوزی بعنوانبه عنوان نظامی از باورها تعاریف گوناگونی را داشته‌است اما آنچه در تمامی این تعاریف مشترک است این است که ایدئولوژی در حافظهٔ جمعی افراد قرار می‌گیرد و در نتیجه ایدئولوژی جنبه‌ای شناختی و روانی دارد.<ref>Van Dijk, T. A. 1998. Ideology: A multidisciplinary approach. London: Sage Publications Ltd.</ref>