نروژ: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
|||
خط ۷۱:
[[وایکینگ]]ها مهمترین اقوامی بودند که در نروژ سکنی داشتند.
طبق دفتر آمار نروژ، در سال ۲۰۱۸ حدود ۲۱.۰۰۰ ایرانی در کشور نروژ ساکن هستند که بیشترشان در شرق این کشور تمرکز دارند. حدود یک سوم ایرانیان نروژ ریشه در استان تهران دارند. اصلیت یک سوم دیگر ایرانیان مقیم نروژ به استانهای غربی کشور از جمله کرمانشاه، لرستان، کردستان، خوزستان و آذربایجان غربی برمیگردد. حدود یک پنجم شهروندان ایرانی که در نروژ زندگی میکنند، از استانهای آذربایجان شرقی و اردبیل به این کشور مهاجرت کرده
خط ۷۸:
=== از پیدایش تا قرن هجدهم ===
۱۸ هزار سال پیش، نروژ پوشیده از یخ بود. به تدریج هوا گرمتر شد، یخها ذوب شدند و نخستین گروه از انسانها حدود ۱۱ هزار سال پیش در [[دوران نوسنگی]] از [[آلمان]] راهی این سرزمین شدند و پس از پیمودن نواحی پوشیده از یخ به اینجا رسیدند. با گذشت زمان، هوا گرمتر شد و جنگلها رویش کردند. مردم به تدریج به [[کشاورزی]] و نگهداری از حیوانات اهلی پرداختند. در سال ۷۹۳، نروژیها به صومعهای که در جزیره [[لیندیسفارنه]] در شرق سواحل شمالی [[انگلستان]] واقع شده بود حمله کردند. برای نخستین بار، مردم منطقه شمال [[اروپا]] نقش مهمی در تاریخ اروپا ایفا کردند. [[سوئدیها]]، [[دانمارک]]یها و نروژیها کشتیهای خوبی داشتند و راهی سفرهای دریایی طولانی میشدند.
نروژ از قدیمیترین حکومتهای پادشاهی اروپا بهشمار میآید که هنوز هم به قوت خود باقی است. نخستین حکومت پادشاهی به سال ۹۹۴ میلادی و ورود وایکینگها به منطقهٔ فعلی نروژ برمیگردد که یک وایکینگ به نام [[اولاف تریکوانسون]] با پذیرفتن آیین [[مسیحیت]] خود را پادشاه نامید.
خط ۹۷:
در این دوره شاه و دولتمردان نروژی به شهر لندن در بریتانیا گریختند و مبارزه و مقاومت خود را در آنجا ادامه دادند. نروژ قبل از جنگ [[ناوگان]] بزرگی از کشتیهای تجاری در اختیار داشت. در طول سالهای جنگ، ۱۹۴۵–۱۹۴۰، بسیاری از این کشتیها به حمل و نقل کالا به کشورهایی که علیه آلمان میجنگیدند پرداختند. دولت نروژ در لندن این حمل و نقل را سازماندهی میکرد. حدود نیمی از این کشتیها هدف بمب یا اژدرهای دشمن قرار گرفتند. حدود ۴٫۰۰۰ [[ملوان]] نروژی در طول جنگ کشته شدند. مجموعاً ۱۰ هزار زن و مرد نروژی در جریان جنگ کشته شدند. تقریباً ۷۰۰ نفر از این افراد را یهودیانی تشکیل میدادند که به اردوگاههای کار اجباری در آلمان و لهستان فرستاده شدند.<ref name="autogenerated2" />
در تاریخ هشتم ماه مه سال ۱۹۴۵، آلمان تسلیم و نروژ یک بار دیگر به کشوری آزاد تبدیل شد. حدود ۵۰٫۰۰۰ نروژی بعد از جنگ خائن به کشور شناخته شدند.
بعد از سال ۱۹۴۵، بازسازی کشور شروع شد. این دوران بسیار پرمشغله بود. تولید و صادرات افزایش یافت و ناوگان تجاری کشور مجدداً ساخته شد و اقتصاد نروژ به تدریج بهبود یافت، گرچه تا اواخر دهه ۱۹۵۰ نیز هنوز برخی از کالاها سهمیهبندی بودند.<ref>همان منبع.</ref>
خط ۱۲۵:
در نروژ شورایی مشورتی از طریق پارلمان با ریاست شاه و عضویت نخستویر و کابینه در کاخ شاهی ملاقات میکنند و به شکل رسمی به شاه مشاوره میدهند. همهٔ لوایح دولت باید پیش و پس از ارسال به پارلمان توسط شاه رسماً مورد تأیید قرار گیرند. این شورا همهٔ اعمال شاه به عنوان رئیس کشور را بررسی کرده و به تصویب میرساند. هر چند تمام طرحها و لایحههای پارلمان و دولت پیش از آن مورد تأیید قرار گرفتهاند اما تشکیل شورای مشورتی مثالی است از قدرت نمادین شاه در این کشور.<ref name="norway.org" />
احزاب سیاسی متعددی در نروژ وجود دارد و این کشور یک نظام حکومتی چندحزبی دارد. احزاب، قبل از هر دوره از انتخابات، اعلامیههایی را منتشر میکنند.
در یک طبقهبندی کلی، بزرگترین احزاب نروژ را میتوان به شرح زیر دستهبندی کرد:<ref>[http://intropersisk.cappelendamm.no/c40656/artikkel/vis.html?tid=40880 Intro]: وبگاه آشنایی با نروژ، بخش فارسی. بازدید: مه ۲۰۱۲.</ref>
خط ۱۴۲:
[[پرونده:Geirangerfjord (6-2007).jpg|بندانگشتی|[[آبدره گیرانگر]]<ref>Geirangerfjord</ref> نروژ.]]
نروژ ۲٬۵۴۴ کیلومتر مرز مشترک با همسایگان خود دارد. با [[فنلاند]] ۷۲۹ کیلومتر، با [[سوئد]] ۱٬۶۱۹ کیلومتر و با [[روسیه]] ۱۹۶ کیلومتر.
پایتخت نروژ، شهر [[اسلو]] با ۷۹۲ هزار نفر جمعیت میباشد. مساحت نروژ ۳۸۵٬۱۵۵ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۵ میلیون و ۱۳۰ هزار نفر است. از
نروژ کشوری کوهستانی است ودارای هوای بسیار سردی است. قسمت عمدهای از اراضی نروژ حتی در منطقه کوهستانی پوشیده از [[جنگل]] است. چوب این جنگلها منبع درآمد خوبی برای کشور نروژ بهشمار میآید. [[مدار شمالگان]] از نواحی شمالی این کشور عبور میکند. قسمتی از مرزهای نروژ و فنلاند را رود «تانا» تشکیل دادهاست.
خط ۱۴۸:
هیچ کشوری به اندازه نروژ در سواحل خود، بریدگیهای کوچک و بزرگ ندارد، این بریدگیها متعلق به دوران یخچالی است. مشخصه خط ساحلی نروژ وجود [[آبدره]]ها (فیوردها fjords) و یک رشته خلیجکهای طولانی، عمیق و باریک که از جریان یخچالها شکل یافتهاست. بخش اعظم نروژ را ارتفاعاتی از سنگ سخت تشکیل میدهد. زمینهای پست اصلی در امتداد ساحل [[اسکاژراک]] و در اطراف [[اسلوفیورد]] و [[تروندهیمفیورد]] است. سوالبارد ([[اسپیتسبرگن]]) مجمعالجزایر سردی در اقیانوس منجمد شمالی است. یانماین جزیرهای آتشفشانی بین نروژ و گروئنلند است. رودهای مهم نروژ، گلوما (گلاما)، لوگان، تانا هستند. بلندترین نقطهٔ نروژ، قلهٔ [[گالدهوپی گین]] است که ۲٬۴۶۹ متر ارتفاع دارد. آب و هوای نروژ به دلیل گرمای جریان خلیج ([[گلف استریم]]) معتدل است. تابستانها با توجه به عرض جغرافیایی بسیار معتدل و زمستانها طولانی و بسیار سرد است. ریزش برف و باران به بیش از ۲۰۰۰ میلیمتر در غرب میرسد. بعضی نواحی دور از دریا به واسطه کوهها، در حد محسوسی، باران کمتری دارند. ۹۴/۲ درصد خاک این کشور زمین قابل کشت است.
در شمال نروژ جزایر متعددی وجود دارد که
قسمت اعظم نروژ را ارتفاعاتی از سنگ سخت تشکیل میدهد. در شمال [[اقیانوس منجمد شمالی]] با آب و هوای سرد در مناطق شمالی و نسبتاً سرد در مناطق مرکزی و آب و هوای معتدل در مناطق جنوبی. میانگین دما از ۴ درجه زیر صفر در دی ماه تا ۱۷ درجه سانتی گراد بالای صفر در خرداد، نوسان دارد و میزان بارش سالانه در همین منطقه، ۱۹۶ سانتیمتر است. در بیشتر مناطق شمالی نروژ معمولاً شش ماه شب است و شش ماه روز است. اکثر مناطق شمالی نروژ معمولاً ۹ ماه در سال بارش برف و باران را به همراه دارد.
خط ۱۶۳:
بیشینهٔ مردم نروژ از نژاد اسکاندیناوی از تبار وایکینگها و از شاخهٔ [[ژرمنها]] هستند. اقلیت نژادی این کشور، قوم [[سامی (اسکاندیناوی)]] است.
سامیها بومیانی هستند که مدتی طولانی ساکن قسمتهای شمالی نروژ، سوئد، فنلاند و [[روسیه]] بودهاند. جمعیت سامیها ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده میشود که از این تعداد تقریباً ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر در نروژ زندگی میکنند.
سامیها زبان خاص خود را دارند که [[زبان سامی شمالی]] نامیده میشود و از خانوادهٔ [[زبانهای فینواوگری]] از دستهٔ [[زبانهای سامی (اورالی)|اورالی]] است و با [[زبان فنلاندی]] همخانواده است. اکثر سامیها هنوز هم در شمال نروژ زندگی میکنند؛ گرچه اسلو نیز یکی از شهرهایی است که در آن بیشترین تعداد سامیها زندگی میکنند. امروزه فقط ۱۰٪ از سامیها
در دهههای اخیر، مهاجرت از کشورهای مختلف، بهویژه [[کشورهای اسلامی]] به نروژ، روندی فزاینده داشتهاست. در تاریخ ۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۱ یک افراطیِ دست راستی به نام [[آندرس بریویک]]، اقدام به بمبگذاری و حملهٔ مسلحانه به اردوی جوانان طرفدار حزب حاکم کارگر در جزیرهٔ [[اتوئیا]]، نزدیک به اسلو، کرد و اقدام خود را هشداری برای جلوگیری از «خطر اسلام» نامید. این اقدام او، که ۷۷ کشته برجای گذاشت، باعث تنشهایی در جامعهٔ نروژ شد.<ref>[https://archive.is/20120730031131/www.dw.de/dw/article/0,,15888190,00.html دویچهوله فارسی]، بازدید: مه ۲۰۱۲.</ref>
خط ۲۱۲:
=== اقتصاد نفت ===
درحالیکه اغلب کشورهای نفتخیز دنیا درآمدهای حاصل از فروش نفت خام خود را صرف هزینههای جاری میکنند، نروژ مشغول پسانداز کردن پول حاصل از فروش نفت خام و گاز در یک صندوق مستقل است. ارزش منابع مالی این صندوق حدود ۹۰۰ میلیارد دلار برآورد شدهاست و خود صندوق، معادل یک درصد مجموع سهام جهانی را در اختیار دارد. منابع این صندوق به اندازهای است که اگر سهم هر شهروند نروژی با کرون، واحد پول آن کشور، محاسبه و پرداخت شود، همه
== فرهنگ ==
|