میرزا محمدرضا کلهر: تفاوت میان نسخه‌ها

| ملیت = [[ایران|ایرانی]]ی

'''میرزا محمدرضا کلهر''' ([[۱۲۰۷]] [[کرمانشاه]] - [[۱۲۷۱]] [[تهران]]) از [[خوشنویسی|خوشنویسخوشنویسان]]ان صاحب‌نام در خط [[نستعلیق]] در زمان قاجار بود. او از خوشنویسان پرآوازه [[دوره ناصری]] و از نستعلیق‌نویسان مؤثر در تاریخ هنر ایران به‌شمار می‌رود که شیوه‌ای خاص در نستعلیق‌نویسی ایجاد کرد. این شیوه پس از او و تا حال حاضر شیوهٔ رایج در نستعلیق‌نویسی دوران معاصر محسوب می‌شود.

میرزا محمد رضا کلهر مردی پاکدامن، بلند نظر، هنردوست و خوش محضر بود و از لذایذ دنیا جز هنر خود به به چیزی علاقه‌ای نداشت. برخی از روزها هجده ساعت را صرف مشق خط می‌کرد و اغلب خط‌های خود را چون مناسب طبع بلند خود و دور از انتظارش می‌یافت محو می‌کرد و از بین می‌برد. بیشتر آنچه از او مانده رقم (امضاء) ندارد.<ref name="پیدایش و سیر تحول هنر خط، ص ۱۷۹" /> او برای امرار معاش به کتابت چند کتاب پرداخته که خوشبختانه باقی مانده‌اند.<ref name="پیدایش و سیر تحول هنر خط، ص ۱۷۹" />

محمدرضا کلهر با نگارش روزنامه‌هایی چون [[روزنامه شرف|شرف]] و [[روزنامه شرافت|شرافت]] و کتاب‌هایی چون [[ریاض المحبین]] و [[فیض‌الدموع]] و [[سفرنامه ناصرالدین شاه قاجار به خراسان|سفرنامه‌های ناصرالدین شاه قاجار]] به [[خراسان]] نمونه‌هایی برای تمرین مشق در وسعت زیاد برای مشتاقان به‌جای گذاشت. او به جهت خوشنویسی بر روی سنگ و با مرکب غلیظ که برای [[چاپ سنگی]] اجتناب‌ناپذیر بود شیوه‌ای پدید آورد که حروف آن چاق و کشیده‌ها کوتاه بودند<ref name="پیدایش و سیر تحول خط" /> از آنجایی که ارتباط خوشنویسان در اواخر دوره قاجار با سلسله اساتید قدیمی قطع شده بود آثار چاپ شده محمدرضا کلهر سرمشق خوبی برای علاقه‌مندان به خط به‌شمار می‌رفت این شیوه تا هم‌اکنون شیوهٔ رایج و مطلوب بسیاری از خوشنویسان معاصر می‌باشد.

از مهم‌ترین آثار خطی او [[فیض‌الدموع|فیض‌الدَموع]] است که در [[کتابخانه سلطنتی ایران]] نگهداری می‌شده‌است.<ref name="پیدایش و سیر تحول هنر خط، ص ۱۷۹" />

از شاگردان مستقیم میرزا رضا کلهر [[میرزا زین العابدین شریفی قزوینی]] معروف به ملک الخطاطین است.<ref name="پیدایش و سیر تحول هنر خط، ص ۱۷۹" /> از نظر اشاعه هنر خوشنویسی و شیوه خطاطی کلهر مهم‌ترین شاگرد او [[آقاسید مرتضی برغانی]] بود که سبک کلهر را به دو فرزند خود [[حسن میرخانی]] و [[حسین میرخانی]] آموزش داد. این دو استاد که با یک واسطه شاگرد کلهر محسوب می‌شوند با تأسیس [[انجمن خوشنویسان ایران]] در تعلیم خوشنویسان معاصر بسیار کوشیدند.<ref>پیدایش و سیر تحول هنر خط، ص ۱۹۳</ref>