نجاشی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابوالعباس (یا ابوالحسن)<ref>میرزا محمد باقر خوانساری موسوی اصفهانی، ج۱، ص۶۰</ref><ref>مجید معارف، ص ۳۹</ref> احمد بن علی بن عباس بن محمد بن عبدالله بن ابراهیم بن محمد بن عبدالله اسدی معروف به نجاشی از علمای امامی مذهب قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری و یکی از متخصصان برجسته علم رجال و کتابشناسی است که می‌توان او را سرآمد رجال نویسان شیعه دانست.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج ۱۰، صص۱۵۴٬۱۵۵</ref><ref name=ToolAutoGenRef1>سید علی میر شریفی، ص ۱۶۴</ref><ref>عبدالهادی فقهی زاده و مجید بشیری، ص۱۴۲</ref> علت شهرت وی به نجاشی مشخص نیست، اما ظاهراً لقب ابن کوفی و بغدادی نجاشی به معنای کوفی بودن پدر وی و رشد و نمو یافتن خودش در بغداد باشد.<ref name="نرگس مجیدی نسب، ص۱۱۹">نرگس مجیدی نسب، ص۱۱۹</ref> در مورد سال تولد نجاشی میان برخی از محققین و رجالیون اختلاف وجود دارد. شبیری زنجانی در مقاله‌ای سعی نموده با بررسی دلایل این محققین و کتب فهرست و رجالی ضمن ارزیابی و نقد، این اختلاف را حل نماید. وی پس از این بررسی و ارائه شواهد تاریخی، سال ۳۷۲هـ را (که همان نظر ''علامه حلی'' است<ref>علامه حلی، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، ص۲۱</ref>) را به عنوان سال صحیح ولادت نجاشی اثبات می‌کند<ref>سید موسی شبیری زنجانی، مجله نور علم، مرداد۱۳۶۴، شماره۱۱، صص۱۰–۲۶</ref><ref>سید موسی شبیری زنجانی، مجله نور علم، مرداد۱۳۶۴، شماره۱۲، صص ۴–۲۵</ref> .{{سخ}}خانواده او اسدی از خاندانهای علمی و شیعه امامی کوفه بودند. نسب وی به عدنان جد بیستم پیامبر (ص) می‌رسد<ref name="ReferenceA">احمد بن علی نجاشی، ۱۴۲۴ق – ۱۳۸۲ش، ص۱۰۱</ref> که در نتیجه از اعراب اصیل حجازی به شمار می‌آید.<ref>سید علی میر شریفی، ص۱۷۰</ref> جد هفتم او، عبدالله اسدی (که مانند ابوالعباس، به نجاشی ملقب و معروف بود) از اصحاب امام صادق (ع) به شمار می‌رفت.<ref name="ReferenceA" /><ref name="همان">همان</ref> «رساله و نامه عبدالله نجاشی به امام صادق (ع)» که به '''«الرساله الاهوازیه»''' یا '''«اربعین حدیثاً من حقوق الاخوان»''' نیز معروف است، رساله‌ای معروف در شیعه که یکی از اصول اربعه مائه شیعه محسوب می‌شود.<ref name="نرگس مجیدی نسب، ص۱۱۹" /> احمد ملقب به «ابوالعباس» جد دوم نجاشی نیز از راویان موثق حدیث شیعه و از صحابه امام رضا (ع) بوده استبوده‌است.{{سخ}}علی بن احمد پدر نجاشی نیز از علما و محدثان مشهور در کوفه و بنا به گفته خود نجاشی، استاد ثقه بود.<ref name="نرگس مجیدی نسب، ص۱۲۰">نرگس مجیدی نسب، ص۱۲۰</ref> علی بن احمد در سفر «شیخ صدوق» به بغداد در سال ۳۵۵هـ. ق از او حدیث شنید و کتابهایش را سماع کرد.<ref>سید محمد عمادی حائری، پاییز ۸۷، ص۱۴۴</ref> به نظر می‌آید بیشتر عمر نجاشی برای کسب دانش در بغداد سپری شده باشد، ولی از اشاراتی که خود او در کتاب رجالش دارد چنین بر می‌آید که وی به مکه و دیگر شهرهای عراق همچون کوفه، بصره و سامراء نیز سفرهایی داشته و از مشایخ آنجا اجازه روایت گرفته استگرفته‌است.<ref name="همان" /><ref name="نرگس مجیدی نسب، ص۱۲۰" />

نجاشی همراه و در کنار علمای بزرگ معاصرش چون [[شیخ طوسی]]، [[سید رضی]]، [[سید مرتضی]] و سلار بن عبدالعزیز نزد [[شیخ مفید]] شاگردی کرد و بسیاری از کتب علمای شیعه را از او اخذ نمود.<ref name="همان" /><ref>غلامرضا عرفانیان، هـ. ق۱۴۱۷ق؛ ج۱، ص۴</ref><ref>میرزا حسین نوری طبرسی، ۱۴۱۵هـ. ق؛ ج۳؛ صص۴۲۱–۴۲۴</ref> البته سید مرتضی نیز استاد او محسوب می‌شده استمی‌شده‌است. او از اساتید بسیاری در حوزه‌های مختلف استفاده کرد که تاکنون ۴۸ نفر از آنهاآن‌ها در کتب مختلف ثبت شده‌اند.<ref name="همان" /> البته بر طبق اشاره‌های خود نجاشی در کتابش تعداد استادانش به سی تن بیشتر نمی‌رسد.<ref>محمد دریاب نجفی، ۱۴۱۳هـ. ق؛ صص۱۸8-۱۸7</ref> به غیر از افراد نام برده، مهمترینمهم‌ترین استادان نجاشی خصوصاً در [[علم رجال]] عبارتند از: احمد بن حسین بن غضائری (رجالی معروف صاحب کتاب «الضعفاء» م۴۱۱هـ. ق)، حسین بن عبدا…، پدر غضائری؛ احمد بن محمد بن عبید بن حسن جوهری (م۴۰۱هـ)، ابن عبدون بزار (م۴۲۳ق)، ابن نوح بصری (م۴۲۰ق)، عباس بن علی کلوذانی (م۴۱۴ق)، عبدالواحد بن مهدی (م۴۱۵ق)، احمد بن علی بن عباس سیرافی (که نجاشی از او به بزرگی یاد کرده استکرده‌است<ref>نرگس مجیدی نسب، ص۱۲۲</ref>)، احمد بن محمد بن عمران معروف به ابن الجندی (نجاشی در کتابش گفته که این شخص، وی را با اساتید مشهور آن دوران آشنا ساخت. [[آقا بزرگ طهرانی]] او را نخستین استاد نجاشی می‌داند<ref>[[آقابزرگ طهرانی]]، الذریعة، ج۲، ص۴۴۹</ref>) و ابوالعباس احمد بن علی بن نوح سیرافی (از رجالیون معروف زمانه که به خاطر احترام زیاد به نجاشی، طی وصیتی تمام کتابهایش را، که در آنهاآن‌ها بسیاری از کتب مشایخ شیعه وجود داشت، به او بخشید<ref>نرگس مجیدی نسب، ص122-120</ref><ref>مجید معارف، ص۴۰</ref><ref name="عمادی حائری، ص۱۴۴">عمادی حائری، ص۱۴۴</ref>

* '''اخبار الوکلاء الاربعه''' (تنها سبحانی به این کتاب اشاره کرده استکرده‌است.<ref>جعفر سبحانی، صص۵۲–۶۳ به نقل از محمد تقی دیاری بیگدلی، ۱۳۸۴، ص۲۱۳</ref>)،

* شمشیری، رحیمه و مهدی جلالی، مزایای فهرست نجاشی بر فهرست و رجال شیخ طوسی و بررسی اختلافات آنهاآن‌ها با یکدیگر، مطالعات اسلامی، علوم قرآن و حدیث، سال۴۰، شماره پیاپی ۳/۸۳، پاییز و زمستان ۱۳۸۸

* میر شریفی، سید علی، رجال نجاشی مهمترینمهم‌ترین کتاب رجالی شیعه، مجله نور علم، اسفند۱۳۶۶، شماره ۲۵