تری نیترو تولوئن کریستالهای سوزنی شکل زرد کمرنگی است که میتواند در یک فضای بی هوا (خلاء) تقطیر شود. تیانتی در آب بسختی قابل حل است؛ بیشتر در [[اتر]] و [[استون]]، [[بنزین]] و [[پیریدین]] حل میشود. به دلیل پائین بودن [[نقطه ذوب]] تیانتی در ۳۵/۸۰ [[درجه سانتیگراد]] میتوان آنراآن را در آب گرمکن ذوب کرد و به آن شکل داد. تیانتی سمی است و تماس آن با پوست میتواند تولید [[آلرژی]] و واکنش انفعالی شدید تولید کند، این واکنش شدید پوست را به رنگ زرد متمایل به نارنجی در میآورد.
* قابلیت ذوب در آب: ۱۳۰ میلی گرم / لیتر در ۲۰ درجه سانتیگراد
* در بخار تحت فشار: ۲۰ درجه سانتیگراد ۵/۱ – ۶ mbar
خط ۹۳:
== میزان سمی بودن ==
برخی آزمایشهای زمینی نظامی با ماده تیانتی آلوده است. تیانتی تا حد زیادی سمی است. میتواند از راه پوست جذب شود و موجب سوزش و آزردگی پوست میشود و لکهای زرد رنگ متمایل به نارنجی از خود باقی میگذارد. در جریان [[جنگ جهانی اول]] کارمندان امور دفاعی و مهمات که مواد منفجره را دست میزدند پوست آنهاآنها به رنگ زرد روشنی در آمد که در اصطلاح به "دختر قناری" یا به صورت ساده "قناری" خوانده شدند که در معنی کارگران امور دفاعی را تشریح میکرد. تیانتی در نهایت موجب تغییر رنگ موی زنجبیلی به سبز میشود. در سال ۱۹۱۶ دولت بریتانیا در مورد زنان کارگر که در [[زرادخانه]] سلطنتی حومه لندن بنام وولویچ کار میکردند متوجه این نکته شدند که ۳۷% آنان از یک درد بسیار شدید رنج میبرند و اشتهای آنهاآنها شدیداً کم شده و گاهی تهوع و برخی هم مبتلا به [[یبوست]] میشوند، ۲۵% آنان از ناراحتیهای پوستی شدید رنج میبردند و ۳۴% آنان متوجه تغییر در عادتهای ماهانه خود شدند. پیش از اینکه ماسکهای گاز و محافظهای پوست شناخته شده باشد صدها کارگر دچار مرگهای غیر قابلغیرقابل توصیف شدند.
مردمی که در تماس با تری نیترو تولئن قرار گیرند و بیش از حد با آن در تماس باشند به کم خونی یا آنمیهای غیر عادی و ناراحتیهای کبدی غیر قابلغیرقابل وصف دچار میشوند. خون و جگر آلوده شده و تورم جگر بروز میکند و ناراحتیهای شدید دیگری بوجود میآید که قدرت دفاعی بدن را بشدت پائین میآورد، این رویداد در حیواناتی که ترینیتروتولئن را خورده یا استشمام کرده باشند نیز دیده میشود.
گواهیهای زیادی در دست است که تیانتی موجب اختلال در باروری تخم نر میشود و تیانتی به احتمال قوی [[کارسینوژن]] (ماده ایجاد کننده سرطان) است. مصرف تیانتی موجب سیاه شدن ادرار میشود.
خط ۱۰۱:
== تاریخچه استفاده ==
[[پرونده:MSPO2007-35-01.jpg|بندانگشتی|راست|100px|[[خمپاره]] ۱۲۰ میلیمتری با [[فیوز مجاور]]. ساخته شده در ژانویه ۲۰۰۶. اهمیت این خمپاره به خاطر آن است که صد در صد آن با تی ان تی پر شده است.]]
تیانتی اول بار در سال ۱۸۶۳ توسط یک شیمیدان آلمانی بنام [[جوزف ویلبراند]] ساخته شده است،شدهاست، اما تأثیرات و اثرات آن تا سالها بعد قابل درک نبود، بیشتر به این دلیل که بسیار مشکل بود تا آنراآن را منفجر کنند و علت دیگر اینکه کمتر از مواد منفجره دیگر قدرت داشت. بطور کلی چون با بخار آب یا آب گرم قابلیت ذوب شدن دارد میتوان آنراآن را در جعبه یا هر شکلی ریخت. (ویتنامیها از این روش استفاده کرده و در [[پوکه]]های خالی باقیمانده از [[مهمات]] آمریکائیان استفاده میکردند). همچنین میدانیم که به دلایلی حساس دیگر در سال ۱۹۱۰ انگلیس این ماده را از قانون مواد منفجره سال ۱۸۷۵ مبرا داشته و بطور کلی این ماده را جزو مواد منفجره به حساب نیاورده است چه درمورد ساخت یا انبار کردن آن.
ارتش آلمان از این ماده برای پر کردن پوکههای نظامی در سال ۱۹۰۲ استفاده کرده استکردهاست. این ماده قابلیت دیگری به آلمانها میداد که بتوانند آنراآن را در جنگ جهانی اول در نیروی دریائی استفاده کنند. آنهاآنها گلولههایی ساخته بودند که بتواند از دیواره [[ضد گلوله]] کشتیها و ناوهای انگلیسی عبور کند، در حالیکه گلولههای انگلیسی به محض برخورد با پوسته ضد گلولهها منفجر میشد و به این ترتیب انرژی آنهاآنها در بیرون از بدنه تانک یا ضد گلوله یا بدنه کشتیها از بین میرفت. انگلیسیها با گذشت زمان این ماده با جایگزین مایدایت (ماده منفجرهای که قسمت بزرگی از آن اسید پیکریک است) کردند.
به این دلیل که نیاز به مواد منفجره در جنگ جهانی دوم افزایش پیدا کرد تیانتی بارها با ۴۰-۸۰ درصد [[نیترات آْمونیوم]] مخلوط شد که ماده منفجرهای بنام [[آماتول]] را بوجود آورد. گرچه به اندازه تیانتی قدرت انفجاری داشت ولی یک اشکال عمده داشت که بسیار نمگیر بود.