خاقانی: تفاوت میان نسخه‌ها

| ملیت = {{ایرانی}}<ref name="Robert T. Lambdin 2000. pg 134">Robert T. Lambdin, Laura C. Lambdin, ''Encyclopedia of Medieval Literature'', Greenwood Publishing Group, 2000. pg 134: "The Twelfth century Persian Khaqani Sharvani wrote a poem entitled "The Language of the Birds" apparently related to the better-known work of his Persian contemporary Farid Ud-Din Attar, the '''Conference of the Birds'''</ref><ref name="Reinert, B 2009">Reinert, B. "Ḵh̲āḳānī، afḍal al-dīn ibrāhīm (Badīl) b. ʿalī b. ʿut̲h̲mān." ''Encyclopaedia of Islam'', Second Edition. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis،Bianquis, C.E. Bosworth،Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009. Brill Online. Excerpt: ", outstanding Persian poet, born about 520/1126, d. 595/1199, who left a diwan،diwan, the mathnawi called Tuhfat al-Irāqayn and sixty letters. "</ref><ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/kaqani-servani-poet Anna Livia Beelaert, "Khaqani Sherwani" in Encyclopædia Iranica]

(1127-1186/1199), major '''Persian poet and prose writer'''.</ref><ref name="Annemarie Schimmel 2004. pg 260">Annemarie Schimmel, Burzine K. Waghmar،Waghmar, ''The empire of the great Mughals: history, art and culture'', Reaktion Books, 2004. pg 260: "The poet call this portrayal 'Fragrant Bouquet,' ''Dastanbu'', a word user by the Persian poet Khaqani (died 1199) in a poem of praise to spouse of his patron"</ref><ref name="Lloyd V. J 2001. pg 123">Lloyd V. J. Ridgeon, ''Islamic interpretations of Christianity'', Palgrave Macmillan, 2001. pg 123: "Quatrain attributed to the Persian poet Khaqani (d. 1200)</ref>

| وب‌گاهوبگاه =

شاعران [[اقوام ایرانی‌تبار|ایرانی]]<ref name="Robert T. Lambdin 2000. pg 134">Robert T. Lambdin, Laura C. Lambdin, ''Encyclopedia of Medieval Literature'', Greenwood Publishing Group, 2000. pg 134: "The Twelfth century Persian Khaqani Sharvani wrote a poem entitled "The Language of the Birds" apparently related to the better-known work of his Persian contemporary Farid Ud-Din Attar, the '''Conference of the Birds'''</ref><ref name="Reinert, B 2009">Reinert, B. "Ḵh̲āḳānī، afḍal al-dīn ibrāhīm (Badīl) b. ʿalī b. ʿut̲h̲mān." ''Encyclopaedia of Islam'', Second Edition. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis،Bianquis, C.E. Bosworth،Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009. Brill Online. Excerpt: ", outstanding Persian poet, born about 520/1126, d. 595/1199, who left a diwan،diwan, the mathnawi called Tuhfat al-Irāqayn and sixty letters. "</ref><ref name="Annemarie Schimmel 2004. pg 260">Annemarie Schimmel, Burzine K. Waghmar،Waghmar, ''The empire of the great Mughals: history, art and culture'', Reaktion Books, 2004. pg 260: "The poet call this portrayal 'Fragrant Bouquet,' ''Dastanbu'', a word user by the Persian poet Khaqani (died 1199) in a poem of praise to spouse of his patron"</ref><ref name="Lloyd V. J 2001. pg 123">Lloyd V. J. Ridgeon, ''Islamic interpretations of Christianity'', Palgrave Macmillan, 2001. pg 123: "Quatrain attributed to the Persian poet Khaqani (d. 1200)</ref><ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/kaqani-servani-poet Anna Livia Beelaert, "Khaqani Sherwani" in Encyclopædia Iranica] ḴĀQĀNI ŠERVĀNI i. Life (1127-1186/1199), major Persian poet and prose writer</ref><ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/316348/Khaqani Khaqani (Persian poet) - Britannica Online Encyclopedia<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>Robert T. Lambdin, Laura C. Lambdin, "Encyclopedia of medieval literature", Greenwood Publishing Group, 2000.

اما مهم‌ترین ویژگی [[نزهةالمجالس]] تا آنجا که به [[تاریخ ادبیات ایران]] مربوط می‌شود، ضبط و حفظ آثاری از حدود ۱۱۵ شاعر از شمال‌غرب ایران، از [[ارّان]]، [[شروان|شَروان]] و [[آذربایجان]] است که دیوان‌های آن‌ها از بین رفته‌است. از این رو، نزهةالمجالس آیینه‌ای از محیط ذوقی و ادبی و فرهنگی آن نواحی در قرن هفتم، و نموداری از حوزهٔ گستردهٔ [[زبان فارسی]] و [[فرهنگ ایرانی]] است. کاربرد فراوان تعبیرهای گفتاری در رباعی‌های نزهةالمجالس، موجب شده که تأثیر زبان [[زبان پهلوی|پهلوی]] شمال‌غربی که [[زبان گفتاری]] مردم بوده‌است به‌روشنی قابل مشاهده باشد.<ref name="Iranica" />

برخلاف شاعران اهل دیگر مناطق ایران در آن دوران که غالباً از طبقات بالای جامعه چون ادیبان، دیوانیان و دبیران بودند، در نواحی شمال غرب ایران بسیاری از شاعران از مردم عادی و پیشه‌وران و کارگران بودند و نام‌های آن‌ها چون سقّا، عصفوری (گنجشک‌فروش)، سرّاج، جاندار، لحافی و نظایر آن گواه این امر است. این شاعران غالباً تعبیرهای محاوره‌ای را در شعر خود به کار می‌بردند و از این طریق بسیاری از لغات و اصطلاحات فارسی خاص آن سامان را در اشعار خود به یادگار گذاشته‌اند. علاوه بر این، وجود آگاهی‌هایی از آداب و رسوم، زندگی روزمره، پوشاک، بازی‌ها و سرگرمی‌های مردم در آن دوران از جمله فواید جانبی نزهةالمجالس است.<ref name="Iranica" />

شروان در زمان خاقانی، زیر نظر شروانشاهان بوده‌است. نیاکان شروانشاهان، عرب‌تبار بودند، اما با وصلت با خاندان‌های محلی، از قرن دهم میلادی به بعد، شروانشاهانه هویت ایرانی گرفتند و اصلیت خود را به ساسانیان می‌رساندند.<ref>C.E. Bosworth, "ŠERVĀNŠAHS" in Encyclopaedia Iranica. Excerpt 1: "ŠERVĀNŠAHS (Šarvānšāhs), the various lines of rulers, originally Arab in ethnos but speedily Persianized within their culturally Persian environment" Excerpt 2:"). Just as an originally Arab family like the Rawwādids in Azerbaijan became Kurdicized from their Kurdish milieu, so the Šervānšāhs clearly became gradually Persianized, probably helped by intermarriage with the local families of eastern Transcaucasia; from the time of Manučehr b. Yazid (r. 418-25/1028-34), their names became almost entirely Persian rather than Arabic, with favored names from the heroic national Iranian past and with claims made to descent from such figures as Bahrām Gur "

[[پرونده:Msm-tabriz-poett.jpg|بندانگشتی|چپ|200px| <small>مقبرةالشعرای تبریز، محل دفن حدود ۴۰۰ تن از دانشمندان و ادیبان نام‌آور ایران است</small>.]]

''[[قصاید]] و [[غزلیات]] خاقانی'' با تصحیح [[عزیزالله علیزاده]] در نشر [[فردوس]] [[تهران]] در سال ۱۳۹۰ در ۸۸۰ صفحه منتشر شده‌است. این اثر شامل ۹۴۴۷ بیت [[قصیده]] و ۳۸۵۳ بیت [[غزل]] است. [[کشف الابیات]] و [[واژه نامهواژه‌نامه]] نیز بدان پیوست شده‌است.

''[[تحفةالعراقین]]''، مثنوی در سه هزار و دویست بیت است که در سال ۵۵۱ تألیف شده‌است. ''[[تحفةالعراقین]]'' در شرح [[نخستین سفر]] خاقانی به [[مکه]] و «عراقین» است و در ذکر هر شهر از رجال و معاریف آن نیز یاد کرده و در آخر هم ابیاتی در [[حسب حال]] خود آورده استآورده‌است. ''تحفةالعراقین'' به تصحیح یحیی قریب در سال ۱۳۳۰ در تهران به چاپ رسید. پس از آن، چندین نسخه معتبر از ''تحفةالعراقین'' شناسایی شد که در این میان نسخه [[وین]] (با عنوان ختم‌الغرایب) تاریخ ۵۹۳ هجری را دارد.<ref>این نسخه در سال ۱۳۸۵ به‌صورت چاپ عکسی (با مقدمهٔ ایرج افشار) انتشار یافت.</ref>

هم اکنونهم‌اکنون بسیاری از خیابان‌های ایران به نام این شاعر بزرگ نام‌گذاری شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان خیابان خاقانی در شهرستان [[ساری]] را نام برد.