تابناکی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۱۴:
[[فسفرسانس]] و [[فلوئورسانس]] پدیده‌هایی هستند که در آن‌ها یک ماده خاص که بطور عام به آن [[فسفر]] گفته می‌شود پس از قرار گرفتن در مقابل نور مرئی یا غیرمرئی یا حرارت، تحریک شده، این [[انرژی]] را در خود ذخیره می‌کند و سپس آن انرژی را به صورت [[طیف]]ی از امواج مرئی در طول مدت زمانی منتشر می‌نماید. اگر این به عنوان شباهت این دو پدیده باشد تفاوت آن‌ها در اختلاف زمانی بین این دو دریافت و تابش یا به عبارت دیگر دوام تابش است. اگر زمان تحریک کمتر از ۱۰ به توان ۸- ثانیه باشد، این پدیده را فلوئورسانس می نامیم و اگر زمان تحریک بیش از ۱۰ به توان ۸- ثانیه باشد آن را فسفرسانس می نامیم. به عبارتی در فسفرسانس تحریک طولانی‌تر و تشعشع طولانی‌تری داریم و در فلوئورسنس تحریک کوتاهترتر و تشعشع کوتاه‌تری داریم.
 
در فلوئورسانس که نمونه آن نور [[مهتابی]] یا صفحه [[تلویزیون]] است تابش آنی است و تقریباً بلافاصله بعد از قطع نور تمام می‌شود. در حالی که در فسفرسانس ماده بعد از قطع نور نیز تا مدتی به تابش ادامه می‌دهد که مقدار آن بسته به ماده مورد استفاده می‌تواند از چند ثانیه تا چندین روز طول بکشد. در فلوئورسانس برانگیختگی میان دو [[تراز انرژی]] اصلی با انرژی‌های E1 و E2 اتفاق می‌افتد که جابجایی بین آن‌ها کاملاً آزاد است. [[الکترون]] با دریافت انرژی بر انگیخته شده و به تراز E2 می‌رود و پس از 8 تا 10 ثانیه دوباره به تراز اول بر می‌گردد و فتونی با انرژی E2-E1 تابش می‌کند. اما در فسفرسانس ماجرابدلیل وجود یک تراز میانی کمی پیچیده‌تر است، این تراز که مابین تراز پایه و برانگیخته قرار دارد [[تراز نیمه‌پایدار]] می‌باشد و مانند یک دام برای الکترون‌ها عمل میکندمی‌کند. به خاطر شرایط خاص این تراز انتقال الکترون از آن به سایر ترازها ممنوع واحتمال آن بسیار کم است، بنابراین چنانچه الکترونی پس از برانگیختگی از تراز E2 در دام تراز نیمه‌پایدار بیفتد تا زمانی که به طریقی دیگر مجدداً برانگیخته شود و به تراز E2 برگردد آنجا خواهد ماند. این اتفاق می‌تواند تحت تأثیر جنبشهای گرمایی اتمها یا مولکولهای مجاور یا برانگیختگی نوری روی دهد اما احتمال وقوع آن بسیار کم است. به همین دلیل چنین الکترونهایی تا مدت‌ها در تراز میانی می‌مانند (بسته به ساختار اتمی ماده و شرایط محیطی) وهمین عامل تاخیر در باز تابش بخشی از انرژی دریافت شده‌است.
تحریک این ماده‌ها به گونه‌های مختلف انجام می‌شود: [[بمباران فوتونی]]، الکترونها، یونهای مثبت، واکنشهای شیمیایی، گرما و گاهی اوقات (مخصوصاً در جانداران) تنش‌های مکانیکی... راز کرمهای شب تاب در فسفرسانس است.
 
برای ساختن مواد درخشنده در تاریکی باید فسفری وجود داشته باشد که با استفاده از نور معمولی انرژی بگیرد و طول تابش ان زیاد باشد. برای مثال دو فسفری که این ویژگی‌ها را دارند مثل (Zinc Sulfide) و (Strontium Aluminate) که (Strontium Aluminate) بهتر است برای طول تابش بیشتر. این مواد را با [[پلاستیک]] مخلوط می‌کنند و موادی می‌سازند که در تاریکی درخشنده هستند.
 
بعضی مواقع ممکن است شما موادی را ببینید که می‌درخشند ولی به انرژی احتیاجی ندارند! مثلاً روی عقربهٔ ساعتهایساعت‌های گران قیمت. در آن‌ها فسفر با یک عنصر [[رادیو اکتیو]] مخلوط شده (مثل [[رادیوم]]) که ان عنصر با انتشار رادیو اکتیو فسفر را مرتباً با انرژی می‌کند.
 
== شرح نحوهٔ کار لامپ‌های فلوئورسنت ==
خط ۲۵:
از دیگر سوی، دبوارهٔ داخلی لامپ را با مواد فسفرسنتی پوشش می‌دهند و این مواد توسط اشعهٔ UV تحریک شده، نور مرئی تابش می‌کنند. در دههٔ ۱۹۴۰ این پوشش Zn2SiO4 (سیلیکات زیرکونیم) بود و از Mn به عنوان Activator استفاده می‌کردند. بعدها یک محلول فسفاتی به صورت Ca5.(PO4)3.(Cl,F).Sb3+ion.Mn2+ion - که Sb3+ion یعنی یون ۳ بار مثبت آنتیموان - استفاده شد که Activator ان، Sb ([[آنتیموان]]) بود.
 
چه موادی این گونه هستند (نام عنصر ها) و رنگ نور انهاآن‌ها به چه بستگی دارد؟
زمان عملکرد کوتاه