توزیع لینوکس: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatemibot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏قرارداد OEM: جایگزینی ویدیو← ویدئو با ویرایشگر خودکار فارسی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۴:
یک '''توزیع لینوکس''' یا '''توزیع گنو/لینوکس'''<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = douglasm |نشانی=http://www.osnews.com/story/23071/GNU_Linux_Distros_Silently_Drop_PowerPC |عنوان=GNU/Linux Distros Silently Drop PowerPC | ناشر =OSnews.com |تاریخ =۲۸ مارس ۲۰۱۰ |تاریخ بازبینی=۱۴ خرداد ۱۳۹۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده =Glyn Moody |نشانی=http://linux.slashdot.org/story/10/12/27/2025258/putin-orders-russian-move-to-gnulinux |عنوان=Putin Orders Russian Move To GNU/Linux | ناشر =Slashdot.org |تاریخ =۲۷ دسامبر ۲۰۱۰ |تاریخ بازبینی=۱۴ خرداد ۱۳۹۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.usenix.org/conference/xfree86-technical-conference/gtkgnome-development |عنوان=GTK+/GNOME Development | ناشر =usenix.org |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۱۴ خرداد ۱۳۹۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://linux.about.com/od/lts_guide/a/gdelts_idx.htm |عنوان=GNU/Linux Command-Line Tools Summary | ناشر =About.com |تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۱۴ خرداد ۱۳۹۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = Lee Hutchinson |نشانی=http://arstechnica.com/information-technology/2012/06/inside-the-ssd-revolution-mobile-devices-and-modern-oss/2/ |عنوان=How SSDs conquered mobile devices and modern OSes | ناشر =arstechnica.com |تاریخ =۲۵ جون ۲۰۱۲ |تاریخ بازبینی= ۱۴ خرداد ۱۳۹۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = Andrew Gregory and Graham Morrisson |نشانی=http://www.techradar.com/news/software/the-highs-and-lows-of-free-software-1125905 |عنوان=The highs and lows of free software | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۱۴ خرداد ۱۳۹۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = Nick Hardiman|نشانی=http://www.techrepublic.com/blog/the-enterprise-cloud/the-building-blocks-of-joyents-cloud-technology-stack/ |عنوان=The building blocks of Joyent's cloud technology stack | ناشر =TechRepublic |تاریخ =۳۰ اکتبر ۲۰۱۳ |تاریخ بازبینی=۱۴ خرداد ۱۳۹۳}}</ref> که به اختصار '''توزیع''' نیز گفته می‌شود، سیستم‌عاملی است که بر پایهٔ [[هسته لینوکس]] یا دیگر [[هسته‌های بر پایه لینوکس|هسته‌های بر پایهٔ لینوکس]] مانند [[لینوکس-لیبره]] ساخته شده باشد. معمولاً توزیع‌های لینوکس دسکتاپ نه تنها شامل اجزای اصلی سیستم‌عامل بلکه مجموعهٔ بزرگی از [[نرم‌افزارهای کاربردی]] مانند [[پردازش‌گرهای متنی]]، [[صفحه گسترده]]‌ها، [[مدیا پلیر|پخش‌کننده‌های چند رسانه‌ای]]، برنامه‌های [[پایگاه داده]] و غیره را نیز شامل می‌گردند.
 
سیستم‌عامل، شامل هستهٔ لینوکس و یک سری کتابخانه‌ها و برنامه‌های سودمند دیگر از [[پروژه گنو]]، همراه با قابلیت پشتیبانی از گرافیک که به‌وسیلهٔ [[سامانه پنجره اکس]] مهیا شده است،شده‌است، می‌باشد. یک سری از توزیع‌ها که از نظر اندازه، بهینه‌سازی شده‌اند، ممکن است [[سامانه پنجره اکس]] را نداشته و تمایل بیشتری برای استفاده از برنامه‌های سودمند همانند آن مثل busybox, uclibc یا dietlibc را داشته باشند.
 
هم‌اکنون بیش از سیصد توزیع موجود است. اکثر آن‌ها در حال توسعهٔ فعال هستند و به‌طور مداوم مورد تجدید نظر و بهبود قرار می‌گیرند.{{نیازمند منبع}}
 
چون اکثراً هسته و بسته‌های مورد پشتیبانی، از مجموعه‌ای از [[نرم‌افزارهای آزاد]] و [[متن باز]] تشکیل شده‌اند، توزیع‌های لینوکس شکل‌های زیادی گرفته‌اند، از یک سیستم کاربر خانگی کامل و سیستم‌عامل سرور، تا محیط‌های کوچک (به‌طور معمول برای استفاده در سیستم‌های توکار، یا برای راه‌اندازی از دیسک فلاپی).
جدا از نرم‌افزارهای دل‌خواه معین (همانند نصاب‌ها و ابزارهای تنظیمات) یک توزیع به‌طور ساده اشاره به یک مجموعهٔ مشخصی از برنامه‌های کاربردی دارد که بر روی یک سری کتابخانه، که با یکی از نسخه‌های هسته هماهنگ شده، نصب شده است،شده‌است، طوری‌که قابلیت‌های خارج از جعبه‌اش، اکثر نیازهای مجموعه کاربران نهاییش را تأمین می‌کند.
 
شاید بتوان بین توزیع‌های تهیه شدهٔ تجاری، همانند [[فدورا]] (ردهت)، [[اپن سوزه]] (ناول)، [[اوبونتو]] (کنونیکال) و [[مندریوا]] و توزیع‌های جامعه‌ای همانند [[دبیان]] و [[جنتو]] تمایز قائل شد، اما با این وجود باید دانست که توزیع‌های دیگری هم داریم که نه از شرکت‌ها مشتق شده‌اند نه از جامعه؛ شاید معروف‌ترینشان، [[اسلکور]] باشد.<ref group="پانویس" name="لینوکس ژورنال">{{یادکرد|مقاله=[http://www.linuxjournal.com/article/2750 مصاحبه لینوکس ژورنال با ولکردینگ]}}</ref>{{طفره}}
خط ۳۳:
یک توزیع معمول لینوکس از قسمت‌هایی شامل هسته لینوکس، کتاب‌خانه‌ها و ابزارهای GNU، نرم‌افزارهای اضافی، مستندات، سیستم پنجره، [[مدیر پنجره]] و یک محیط دسکتاپ تشکیل شده‌است. بیشتر نرم‌افزارهای شامل شده، به‌صورت نرم‌افزار آزاد/متن باز موجود هستند که توسط نگهدارندگانشان به‌صورت باینری کامپایل شده و هم به‌صورت سورس توزیع می‌شوند، که به کاربران امکان می‌دهد که [[کد منبع]] را در صورت تمایل، کامپایل کنند. نرم‌افزارهای دیگری که در برخی توزیع‌های موجود هستند ممکن است به‌صورت انحصاری باشند و ممکن است به‌صورت متن باز موجود نباشد.
 
بسیاری از توزیع‌ها، سیستم‌های نصب مناسبی، همانند نصب‌هایی که توسط سیستم‌های عامل مدرن دیگر فراهم شده است،شده‌است، تولید می‌کنند. توزیع‌هایی که بر پایهٔ خودشان هستند همانند جنتو لینوکس، T2 و «لینوکس از پایه»، سورس کد تمام نرم‌افزار را فراهم می‌کنند و تنها باینری‌های هسته لینوکس، ابزارهای کامپایل و یک نصاب را فراهم می‌کنند؛ نصاب تمام نرم‌افزار را در ساختار معماری خاص کامپیوتر کاربر، کامپایل می‌کند.
 
=== مدیریت بسته‌ها ===
خط ۵۸:
* [[آرچ لینوکس]]، یک توزیع که بر پایهٔ قوانین KISS بنا شده همراه با سیستم انتشار rolling
* [[اسلکور]] اولین توزیع هنوز زندهٔ لینوکس که شاخهٔ بزرگی از توزیعها مانند زوزه از آن اشتقاق یافته‌اند یا مانند آرچ بعضی دیگر انرا در مواردی مانند اصل KISS الگو قرار دادند. اسلکور با کمترین تغییر در بسته‌های همراه خودش، پایدارترین لینوکس به حساب می‌آید.
* [[سنت‌اواس]]، یک توزیع که از همان سورسی که ردهت استفاده می‌کند، مشتق شده است،شده‌است، توسط یک گروه داوطلبی که به آن اختصاص داده شدند، نگهداری می‌شود همراه با سازگاری ۱۰۰٪ با ورژن [[ردهت]] و یک ورژن به روز رسیده شده که همیشه به‌طور ۱۰۰٪ سازگار و همراه نیست.
* [[دبیان]]، یک توزیع غیر تجاری که توسط جامعه‌ای از توسعه دهنده‌های داوطلب نگهداری می‌شود که تعهد قوی ای به قواعد نرم‌افزارهای آزاد دارند.
* [[فدورا]] یک [[توزیع بر]] پایهٔ جامعه است که توسط ردهت سرپرستی می‌شود.
خط ۷۱:
راه‌های خیلی زیادی برای نصب یک توزیع لینوکس وجود دارد:
* معمول‌ترین راه نصب لینوکس بوت کردن از روی سی‌دی یا دی‌وی‌دی ای است که برنامه نصب و نرم‌افزارهای قابل نصب را دارا باشد. این سی‌دی‌ها را می‌توان با رایت کردن ISO Imageهای دانلود شده، نسخه‌های خریده شده به قیمت ارزان یا عرضه شده همراه یک مجله به‌عنوان دیسک ضمیمه، به‌دست‌آورد. در بعضی موارد هم می‌توان این دیسک‌ها را به صورت رایگان دریافت کرد یا گاهی هم به‌عنوان بخشی از یک بسته‌ای خریداری شده به‌همراه راهنما و نرم‌افزارهای تجاری می‌باشد. کاربران تازه تمایل دارند کار را با پارتیشن‌بندی [[دیسک سخت]] شروع کنند تا سیستم‌عامل موجود را حفظ کنند. بعد از آن توزیع لینوکس را می‌توان روی پارتیشن جدید نصب کرد بدون آنکه روی اطلاعات ذخیره شده قبلی تأثیر بگذارد.
* توزیع‌های اولیه با بهره‌گیری از تعدادی [[فلاپی دیسک]] نصب می‌شدند، روشی که امروزه توسط بسیاری از توزیع‌های عمده منسوخ شده‌است. امروزه اغلب توزیع‌ها از سی‌دی و دی‌وی‌دی برای انتشار استفاده می‌کنند. مهمترینمهم‌ترین برنامه‌ها و بسته‌ها در اولین دیسک، و برنامه‌ها و بسته‌های کم‌اهمیت‌تر در دیسک‌های بعدی قرار می‌گیرند. اغلب امکان نصب از روی شبکه بعد از بوت از روی مجموعه‌ای از فلاپی‌دیسک‌ها یا سی‌دی ای که حاوی حجم کمی داده است، وجود دارد.
* روش دیگر نصب لینوکس، نصب آن روی یک کامپیوتر پرقدرت به‌عنوان سرور و استفاده از تعدادی رایانه ضعیف (شاید بدون دیسک سخت و حافظه کم و قدرت پردازش پایین) به‌عنوان [[تین‌کلاینت]] روی شبکه است. کلاینت‌ها می‌توانند از طریق شبکه از روی سرور بوت شوند و نتایج را نمایش دهند و اطلاعات را به سرور که تمام برنامه‌ها را اجرا می‌کند ارسال کند. کلاینت‌ها می‌توانند رایانه‌های معمولی باشند که یک بوت‌لودر شبکه روی درایو یا کنترلر کارت شبکه‌اش نصب شده‌است و در صورت نیاز می‌توان فضای دیسک و قدرت پردازش را بر روی ماشین کلاینت آفلود کرد. از محل صرفه‌جویی در هزینه‌ها ناشی از استفاده از تین‌کلاینت، می‌توان برای تهیه قدرت بیشتر محاسباتی یا فضای ذخیره بیشتر روی سرور استفاده کرد.
* در نصب [[دیسک زنده]] پروسه بوت کامپیوتر بدون نیاز به نصب اولیه سیستم‌عامل، از روی سی‌دی به‌صورت کامل انجام می‌شود. در بعضی از توزیع‌ها دیسک‌های زنده نصابی دارند که بعد از بوت اجرا می‌شوند و کامپیوتر را قادرمی‌سازند که از روی دیسک سخت بوت شود. این نوع نصب یکپارچه انتقال به سیستم‌عامل اجرا شده از روی سی‌دی به سیستم‌عامل اجرا شده روی هارددیسک را ممکن می‌سازد.