جمعیت نسوان وطنخواه: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +نشانی+مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:سازمان‌های حقوق زنان
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۸:
== پیشینه و تأسیس ==
{{اصلی|جنبش زنان در ایران|زنان در جنبش مشروطه}}
در دوره [[انقلاب مشروطه|جنبش مشروطه]] انجمن‌های سری و نیمه‌سری زیادی در [[ایران]] به وجود آمدند. در این دوران انجمن‌های زنان نیز به طوربه‌طور مخفیانه شکل گرفتند که در جنبش مشروطه شرکت می‌کردند.
بعداً، در سال‌های پس از تشکیل مجلس و [[جنگ جهانی دوم]] سازمان‌هایی تأسیس شدند که به [[حقوق زنان]] می‌پرداختند و [[جنبش زنان ایران]] را شکل دادند. جمعیت نسوان وطنخواه یکی از این سازمان‌ها بود.<ref name=afary>{{پک|آفاری|۱۳۷۷|ک=انجمن‌های نیمه سری زنان در نهضت مشروطه}}</ref><ref>{{پک|ساناساریان|۱۳۸۴|ک=جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)}}</ref>
 
خط ۱۸:
== اعضا و حامیان ==
اعضای جمعیت نسوان وطنخواه عبارت بودند از: نخستین رئیس انجمن، [[محترم اسکندری]]، و پس از مرگ او، [[مستوره افشار]]. نایب رئیس [[ملوک اسکندری]] (که صاحب امتیاز [[مجله نسوان وطنخواه]] نیز بود)، منشی اول و از نویسندگان باقدرت مجله [[نورالهدی منگنه]]، معلم کلاس اکابر نصرت مشیری، منشی دوم خانم شریفی، بازرس عباسه پایور، بازرس ملکه ابوالفتح‌زاده، دیگر اعضای هیئت مدیره: صفیه اسکندری، طوبی بقائی، عفت‌الملوک و نظم‌الملوک خواجه‌نوری، [[فخرعظمی ارغون]]، هایده مقبل، توران افشار، اخترالسلطنه سیادت، آصف‌الملوک، اخترالسلطنه فروهر، عشرت‌الزمان آصف و …<ref>{{پک|بامداد|۱۳۴۸|ک=زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید| ص=۲۸}}</ref>
دفتر حسابرسی سال [[۱۳۰۵ (خورشیدی)|۱۳۰۵]] جمعیت نشان می‌دهد جمعیت در این زمان ۷۴ عضو داشته استداشته‌است که حق عضویت ۳۰۲ [[تومان|تومانی]] خود را به طوربه‌طور کامل پرداخت کرده‌اند.<ref name=Sedghi>{{پک|Sedghi|1999|ف=FEMINISTMOVEMENTS iii. IN THE PAHLAVI PERIOD (Plate II)|زبان=en}}</ref>
 
مردانی چون [[سعید نفیسی]]، [[رضازاده شفق]]، [[میرزاده عشقی]] و [[ابراهیم خواجه‌نوری]] نیز از فعالیت‌های این سازمان حمایت می‌کردند.<ref name=sanasarian634/> گروهی از اعضای جوان و [[کمونیست]] جمعیت نسوان وطنخواه نیز سازمان [[بیداری زنان]] را در سال ۱۳۰۲ تشکیل دادند.<ref name=mashrouteh/><ref name=Paidar>{{پک|Paidar|1997|ک=Women and the political process in twentieth-century Iran| ص=۹۶–۹۷|زبان=en}}</ref>
خط ۲۸:
مخالفت با کروک درشکه‌های مسافربری از دیگر اقدامات جمعیت بود. طبق قانون، زمانی که زنی ولو با محارم خود سوار درشکه بود، باید سایبان چرمی درشکه انداخته می‌شد تا امکان دیدن زن از بیرون درشکه وجود نداشته باشد. اعتراض جمعیت به کنترل بیشتر زنان و سخت شدن استفاده از فضای عمومی برای زنان بود.
 
تربیت زنان و لزوم آموزش در همه عرصه‌هایی که وظایف اصلی زنان محسوب می‌شد، از مهم‌ترین فعالیت‌های زنان این جمعیت بود -چهار ماده از ۱۱ ماده مرام‌نامه جمعیت نسوان بر لزوم آموزش زنان و افتتاح مدرسه دلالت می‌کرد - اولین اقدام عملی آنهاآن‌ها هم تأسیس مدرسه اکابر برای زنان بی‌سواد بود، فعالیت تمام زنان در این مدرسه، داوطلبانه بود و ۲۸ شاگرد به صورت رایگان و چند نفر با شهریه تحصیل می‌کردند.<ref>مقاله این آرزو عجالتاً غیرقابل اجراست؛ مروری بر کارنامه جمعیت نسوان وطن‌خواه در نشریه شهرکتاب، ماهنامه ادبیات، هنرها، علم و فرهنگ، سال اول، خرداد 1395</ref>
 
در یکی از راهپیمایی‌ها، جمعیت نسوان وطن خواه جزوه‌هایی [[زن‌ستیزی|زن‌ستیز]] به نام ''مکر زنان'' را که توسط برخی [[ارتجاع (علوم سیاسی)|مرتجعین]] نوشته و توزیع شده بود، از تمام مناطق شهر خریده و در [[میدان توپخانه]] به آتش کشیدند. آنان با این عمل نمادین، مبارزهٔ خود را با [[خرافات]] اعلام کردند.<ref name=mashrouteh/> به همین دلیل بسیاری از آنان، از جمله محترم اسکندری بازداشت شدند و خانهٔ وی مورد حمله مذهبیان قرار گرفت و غارت شده، به آتش کشیده شد. علی‌رغم این شرایط، او برگزاری کلاس‌های سواد آموزی را ادامه داد.<ref name=sanasarian634/> همچنین، اعضای جمعیت در دادگاه مرد نویسنده‌ای که به دلیل نوشتن علیه حجاب محاکمه می‌شد شرکت کردند.<ref name=Paidar>{{پک|Paidar|1997|ک=Women and the political process in twentieth-century Iran| ص=۹۶–۹۷|زبان=en}}</ref>