سامانه مختصات جهانی مرکاتور معکوس: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز تبلیغات ممنوع |
جز ویرایش و اضافه نودن یک پاراگراف |
||
خط ۱:
{{زمین‌سنجی}}
'''سامانه مختصات جهانی مرکاتور معکوس''' ({{lang-en|Universal Transverse Mercator coordinate system}}) که به اختصار '''یوتی‌ام''' (UTM) خوانده می‌شود، نوعی [[ترسیم نقشه|سیستم تصویر]] است که
در سامانه یوتی‌ام زمین را به ۶۰ بخش (قاچ یا زون) تقسیم
== پیشینه ==
[[پرونده:Utm-zones-USA.svg|بندانگشتی|چپ|250px|زون‌های سیستم یوتی‌ام در ایالات متحده آمریکا بر اساس سیستم تصویر لامبرت]]
سامانه مختصات جهانی مرکاتور معکوس در دهه ۱۹۴۰ میلادی توسط [[گروه مهندسی ارتش ایالات متحده آمریکا]] توسعه و گسترش یافت. این سامانه بر پایه [[بیضوی مرجع]] زمین بود. برای [[سرزمین اصلی ایالات متحده آمریکا ]]از بیضوی کلارک ۱۸۶۶ و برای سایر نقاط دنیا ار جمله [[هاوایی]] از [[بیضوی بین‌المللی]] استفاده شد. امروزه از [[سامانه ژئودتیک جهانی ۱۹۸۴]] برای مدل‌سازی زمین در سامانه یوتی‌ام می‌شود، این بدین معنی است که مختصات نقاط ممکن است تا بیش از ۲۰۰ متر با مختصات پیشین (بر اساس بیضوی کلارک) متفاوت باشد. برای مناطق جغرافیای مختلف، سایر [[سطح مبنا|سطوح مبنایی]]
(مانند [[ED50]] و NAD83) نیز قابل استفاده است.
سیستم مختصاتی مرکاتور معکوس با [[سیستم تصویر مرکاتور|سامانه تصویر مرکاتور]] متفاوت است. سامانه مرکاتور در سال ۱۵۷۰ میلادی توسط [[گراردوس مرکاتور]] جغرافی‌دان و نقشه‌نگار [[فلاندری‌ها|فلاندری]] ابداع شد. مرکاتور سامانه تصویری مشابه است که در آن زاویه و شکل تقریبی زمین حفظ می‌شود ولی فاصله و مساحت دچار تغییر می‌شود، در
== ویژگی‌ها ==
[[پرونده:Utm-zones.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|شبکه سیستم مختصات یوتی‌ام]]
سامانه یوتی‌ام زمین را در محدوده [[عرض جغرافیایی]] بین [[مدار ۸۰ درجه جنوبی]] تا [[مدار ۸۴ درجه شمالی]] به ۶۰ زون (قاچ) تقسیم می‌کند که هر قاچ به اندازه ۶ درجه [[طول جغرافیایی]] است (جمعاً ۳۶۰ درجه). قاچ ۱ طول جغرافیایی ۱۸۰ درجه تا ۱۷۴ درجه غربی را پوشش می‌دهد و به همین ترتیب شماره قاچ‌ها به سمت شرق افزایش می‌یابد و سرانجام قاچ ۶۰ طول جغرافیایی ۱۷۴ درجه تا ۱۸۰ درجه شرقی را می‌پوشاند.
== موقعیت یابی با استفاده از مختصات UTM ==
موقعیت روی زمین توسط شماره قاچ (زون) UTM و جفت مختصات "شرق" و "شمال" در آن منطقه داده می شود. نقطه مبدا هر قاچ UTM تقاطع استوا و نصف النهار مرکزی قاچ است، اما برای جلوگیری از برخورد با عدد شرقی منفی، نصف النهار مرکزی هر قاچ در 500،000 متر شرق تنظیم شده ست. در هر قاچ یک نقطه که دارای 40000 متر شرقی است، 100 کیلومتری غرب نصف النهار مرکزی قرار دارد، که بر روی سامانه مختصات جهانی مرکاتور معکوس اندازه گیری شده است (یا كمتر از 100 كیلومتر بر روی سطح واقعی زمین اندازه گیری می شود). UTM شرقی از حدود 167000 متر (در نزدیکی قطب) تا 833000 متر در استوا است. در موقعیت نیمکره شمالی از صفر در استوا به سمت شمال اندازه گیری می شود؛ مقدار حداکثر "شمال" در حدود 9،300،000 متر در عرض جغرافیایی 84 درجه شمالی که انتهای "شمال" قاچ های UTM است. در ناحیه نیمکره جنوبی، "شمال" به سمت جنوب کاهش پیدا می کند، از استوا تا حدود 1،100،000 متر در 80 درجه جنوب که انتهای جنوب قاچ های UTM است. شمال در استوا در 10،000،000 متر تنظیم شده است، بنابراین هیچ نقطه ای از عدد شمال منفی ندارد.
== نگارخانه ==
سطر ۳۷ ⟵ ۴۰:
[[رده:ژئودزی]]
[[رده:نقشه‌نگاری]]
[[رده:نقشه‌برداری]]
| |||