غرب اروپا: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Fatranslator (بحث | مشارکتها) جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{مناطق اروپا}}+ |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۴:
امروزه اصطلاح «اروپای غربی» کمتر به مرز جغرافیایی بین کشورها وابسته است و بیشتر مفهومی اقتصادی است. این اصطلاح با مفاهیمی مانند سرمایهداری، لیبرال دموکراسی و [[اتحادیه اروپا]] ارتباط تنگاتنگ دارد. اغلب کشورهای حوزه اروپای غربی دارای فرهنگ غربی مشترک هستند و با کشورهای حوزه [[آمریکای شمالی]]، [[آمریکای جنوبی]] و [[اقیانوسیه]] روابط اقتصادی و سیاسی تنگاتنگی دارند. به علاوه شبهجزیره [[اسکاندیناوی]] (در شمال [[اروپا]]) معمولاً با دموکراسی اجتماعی (سوسیال دموکراسی) شناخته میشوند و در اغلب مناقشات بینالمللی نقشی بیطرف را ایفا میکنند.
همچنین «اروپای غربی» یک منطقه جغرافیایی از [[اروپا]] است که در قیاس با درک سیاسی سنتی از اروپای غربی بسیار محدودتر است. [[سازمان ملل متحد]] قاره [[اروپا]] را به چهار منطقه اروپای غربی، شرقی، شمالی و جنوبی تقسیم میکند، و بر طبق این تقسیمبندی اروپای غربی از نه کشور زیر تشکیل
[[پرونده:United Nations geographical subregions fa.png|بندانگشتی|340px| تعریف کشورهای اروپایی طبق نظر سازمان ملل]]
* [[اتریش]]
خط ۲۵:
== جنگ سرد و تقسیم اروپا به دو بلوک شرق و غرب ==
[[پرونده:Iron Curtain Final.svg|بندانگشتی|264px| اروپای غربی مفهومی بود که در جنگ سرد معرفی شد، و به گفته [[چرچیل]] «پرده آهنین» کشورهای اروپای غربی را از کشورهای امضا کننده [[پیمان ورشو]] جدا کرد]]
در اواخر [[جنگ جهانی دوم]]، سرنوشت کل [[اروپا]] در [[کنفرانس یالتا]] توسط [[متفقین]] رقم خورد، کنفرانسی که در آن [[وینستون چرچیل]] نخست وزیر [[بریتانیا]]، [[فرانکلین روزولت]]
=== اروپای شرقی ===
'''اروپای شرقی''' به همه کشورهایی اطلاق میشود که ارتش [[اتحاد جماهیر شوروی]] طی پیشروی به غرب و پاکسازی ارتش [[آلمان نازی]]،
* بسیاری از این کشورها اعضای [[پیمان ورشو|پیمان نظامی ورشو]] و پیمان اقتصادی [[کمه کون|کُمهکن]] بودند.
* جمهوری فدرال سوسیالیستی [[یوگسلاوی]] (که پس از [[جنگ جهانی دوم]] شکل گرفت و در سال ۱۹۹۲ تجزیه شد) عضو [[پیمان ورشو]] نبودند. اگرچه این کشور کاملاً کمونیستی بود اما به صورت مستقل از [[شوروی]] عمل میکرد. با این وجود، یوگسلاوی بخشی از «بلوک شرق- کمونیستی» محسوب میشود.
* آلبانی به شدت مستقل از [[شوروی]] عمل میکرد و بیشتر به [[چین]] متمایل بود. علیرغم این رویه متمایز، آلبانی دولتی کمونیستی بود که بخشی از «بلوک شرق-کمونیستی» محسوب میشد.
خط ۳۶:
'''اروپای غربی''' اساساً شامل کشورهایی بود که توسط «[[متفقین]] غربی» ([[ایالات متحده آمریکا]]، [[کانادا]]، [[فرانسه]]، [[بریتانیا]] و غیره) از اشغال [[آلمان نازی]] خارج شده بودند و شامل خود [[متفقین]] غربی، به همراه [[ایتالیا]] (که یکی از قدرتهای اصلی بود و توسط «متفقین غربی» به اشغال درآمده بود)، [[آلمان غربی]] (جمهوری فدرال آلمان غربی که به صورت غیررسمی [[آلمان غربی]] نامیده میشد) و مناطق تحت اشغال آلمان که توسط [[ایالات متحده]]، [[بریتانیا]] و [[فرانسه]] بود.
کشورهای دیگر هم عمدتاً بخشی از «اروپای غربی» محسوب میشدند.
==== جزئیات بیشتر ====
خط ۴۲:
* [[هلند]]، [[بلژیک]] و [[لوکزامبورگ]] که توسط [[آلمان نازی]] اشغال شدند و در نهایت توسط «[[متفقین]] غربی» از زیر سلطه آلمانها به درآمدند.
* [[آلمان غربی]] (جمهوری فدرال آلمان) که از سه منطقه اشغال شده توسط «متفقین غربی» یعنی [[ایالات متحده]]، [[بریتانیا]] و [[فرانسه]] تشکیل میشد.
* [[ایتالیا]] که یکی از محورهای قدرت [[اروپا]] بود و تسلیم «متفقین غربی» شد و به اشغال
* [[جمهوری ایرلند]] (ایرلند جنوبی) که در دهه ۱۹۲۰ میلادی استقلال خود را از [[بریتانیای کبیر]] اعلام کرد. ایرلند طی [[جنگ جهانی دوم]] بیطرف بود و هرگز مورد حمله قرار نگرفت. ایرلند هرگز به [[پیمان ناتو]] نپیوست اما در سال ۱۹۷۳ میلادی به عضویت [[اتحادیه اروپا]] درآمد. این کشور بخشی از «اروپای غربی» محسوب میشود.
* کشورهایی که تحت سلطه دیکتاتورها بودند یعنی [[پرتغال]]، [[اسپانیا]] و [[یونان]] که در اواسط دهه ۱۹۷۰ نظام دموکراسی و پارلمانی در
* کشورهای [[اسکاندیناوی]] (نوردیک) دارای شرایطی غیرعادی بودند. [[دانمارک]] و [[نروژ]] توسط [[آلمان نازی]] اشغال شدند. [[سوئد]] بیطرف بود، اما [[فنلاند]] عضو محور قدرت بود و در جنگ علیه [[شوروی]] از آلمان نازی پشتیبانی میکرد. در پایان جنگ فنلاند شکست خورد اما هیچگاه اشغال نشد. پس از جنگ توافق بر این شده که [[شوروی]] بخشهای کوچکی از فنلاند را ضمیمه خاک خود کند و ضمناً روابط خوبی با دولت فنلاند برقرار سازد. فنلاند نمیتوانست به عضویت [[پیمان ناتو]] درآید. با این وجود هر چهار کشور حوزه [[اسکاندنیاوی]] را جزئی از «اروپای غربی» میدانند.
* [[اتریش]] و [[سوئیس]] هم داستان دیگری دارند. قبل از جنگ، [[اتریش]] طی جنگهای [[آنشلوس]] (به [[زبان آلمانی|آلمانی]]: Anschluss) به اشغال [[آلمان]] درآمد، در حالی که [[سوئیس]] طی [[جنگ جهانی دوم]] بیطرف بود. پس از جنگ جهانی دوم، هر دو کشور بیطرف ماندند. بعدها [[اتریش]] به [[اتحادیه اروپا]] پیوست اما به عضویت ناتو درنیامد. [[سوئیس]] نیز عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا را رد کرد و در عوض به عضویت EFTA درآمد. با این حال هر دو کشور را عضو «اروپای غربی» میدانند، اما اغلب اوقات نقش ضعیفی دارند.
خط ۵۱:
=== ترکیه ===
* [[ترکیه]] به عنوان عضو [[پیمان ناتو]] به عنوان عضو بلوک غربی پذیرفته
== تحولات سیاسی اخیر و اروپای غربی مدرن ==
|