ویراستاری: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جایگزینی صفحه با '<br /> رده:پیشه‌های رسانه‌ای رده:سردبیران روزنامه رده:معناشناسی رده:ویراستاران ...' برچسب‌ها: جایگزین شد حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار ویرایشگر دیداری |
جز ویرایش 86.107.148.45 (بحث) به آخرین تغییری که 2.191.177.8 انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
||
خط ۱:
'''ویرایشگری''' یا '''ویراستاری''' یا '''ادیتوری''' به فرایند انتخاب و آماده‌سازی محصولات [[نوشتار|نوشتاری]]، دیداری، تصویری، شنیداری، و [[رسانه|رسانه‌ایِ]] برای انتقال [[اطلاعات]] می‌گویند. در فرایند ویرایش ممکن است تصحیح، تلخیص (خلاصه‌سازی)، ساماندهی و بسیاری از تغییرات دیگر به قصد تولیدِ اثری منسجم، یکدست، درست، دقیق و کامل صورت گیرد.
به شخصی که ویرایش می‌کنند '''ویرایشگر''' یا '''ویراستار''' می‌گویند.
== کار ویرایش ==
هر [[نوشته]] باید از جهات گوناگونی مانند محتوا، بیان، صحّت و اعتبار، دقت، نظم، آراستگی و علایم [[نگارش|نگارشی]] بررسی و بازبینی شود. به این بازبینی «ویرایش» یا «ویراستاری» می‌گویند.
ویراستار موظف است که ضمن رعایت سبک صاحب نوشته یا [[مترجم]]، خطاهای [[دستور زبان|دستوری]]، حشو، تکرار، گزافه‌گویی و عبارت‌های بی‌شیرازه و پریشان را سامان دهد.<ref>''زبان فارسی ۱''، ص۲۲</ref>
== انواع ویرایش ==
ویرایش، از دیدگاهی کلی، به دو نوع اصلیِ «ویرایش عمومی» و «ویرایش ویژه» تقسیم می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= سرمستانی|نام= جمشید|کتاب= گزیده شیوه‌نامه جامع ویرایش و نگارش| ناشر= نشر سرمستان|سال= ۱۳۹۲|شابک=}}</ref>
'''ویرایش عمومی:''' ویرایش‌های «صوری»، «زبانی» و «محتوایی ـ ساختاری» که عموم نوشته‌ها، بدون توجه به محتوایشان، به همهٔ آنها نیاز دارند، روی‌هم‌رفته ویرایش عمومی نامیده می‌شوند. این سه نوع ویرایش معمولاً به‌دستِ یک ویراستار به نام «ویراستار عمومی» انجام می‌شود.
'''ویرایش ویژه:''' هریک از ویرایش‌های «ترجمه»، «علمی»، «تخصصی»، «گفتاری»، «تصویری»، «نمایه‌ای»، «ادبی»، «تلخیصی» و «تصحیحی» که هر نوشته، بسته به محتوایش، ممکن است به یکی یا بیش از یکی از آنها نیاز داشته‌باشد، «ویرایش ویژه» نامیده می‌شوند.
== ریشهٔ واژه و مترادف‌ها ==
ویرایش [[واژه|واژه‌ای]] نو است که در دهه‌های اخیر وضع شده‌است و هم‌معنای اصلاح و تصحیح در امور نوشتاری است. البته ویرایش به معنای نسخهٔ تازه‌ای از یک چیز هم به‌کار می‌رود؛ مانند یک [[بازی رایانه‌ای]] که نسخهٔ جدید آن «ویرایشِ جدید» نامیده می‌شود. به کسی که کار ویرایش را انجام می‌دهد، «[[ویراستار]]» یا «ویرایشگر» می‌گویند.
[[صادق کیا]]، که استاد [[دانشگاه تهران]] و رئیس [[فرهنگستان زبان ایران]] (فرهنگستان دوم) بوده‌است، واژهٔ «ویراستن» را از [[فارسی میانه]] به [[فارسی|فارسی نو]] آورده‌است و بر پایهٔ قواعد این زبان، از این واژه، [[صفت]] مفعولیِ «ویراسته»، صفت فاعلیِ «ویراستار»، و [[اسم مصدر|اسم مصدرِ]] «ویرایش» را ساخته‌است.<ref>[[محسن ابوالقاسمی|ابوالقاسمی، محسن]]، ''[[تاریخ زبان فارسی]]''، ص۳۰۱</ref>
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.virastyar.ir/ ویرایش برخطّ متون فارسی]
* [http://www.virastari.persianblog.ir/ آموزشگاه مجازی ویرایش و نگارش]
== منابع ==
{{پانویس}}
* [[محسن ابوالقاسمی|ابوالقاسمی، محسن]]، ''[[تاریخ زبان فارسی]]''، تهران، [[سازمان سمت]]، ۱۳۷۳.
* ''زبان فارسی ۱''، سال اول آموزش متوسطه، [[تهران]]، دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتاب‌های درسی ایران، ۱۳۸۵ (درس پنجم، صص۲۲–۲۵)
* سرمستانی، جمشید، ''گزیدهٔ شیوه‌نامهٔ جامع ویرایش و نگارش''، تهران، نشر سرمستان، ۱۳۹۲، ص۳۳. ,
{{روزنامه‌نگاری}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{زبان-خرد}}
{{کتاب‌ها}}
[[رده:پیشه‌های رسانه‌ای]]
[[رده:سردبیران روزنامه]]
| |||