شهرستان خداآفرین: تفاوت میان نسخه‌ها

پیش از [[انقلاب اسلامی]] خدا آفرین، که در آن زمان دهستانی از [[شهرستان کلیبر]] بود، اقتصاد پویایی داشت. تولید محصولات زراعی در مزارع حاصلخیز کناره‌های [[ارس]] بیشتر از نیاز محلی بود. در طی فصل زمستان دامپروران وابسته به تیر ه‌های مختلف [[عشایر ارسباران]] از این اراضی به عنوان [[قشلاق]] استفاده میکردنندمی‌کردنند. در مناطق [[ییلاق|ییلاقی]] دامپروری رواج داشت و مازاد محصول برای فروش به [[اهر]] فرستاده می‌شد. از سال‌های بعد از وقایع [[فرقه دمکرات آذربایجان]]، به دنبال مهاجرت دسته جمعی ساکنین ارمنی منطقه به [[تهران]]، مسافرت جوانان برای کارگری فصلی به [[تهران]] و [[تبریز]] آغاز شده بود. برخی از همین کارگران به تدریج به پیمانکاران ساختمانی تبدیل شده و در شهرهای بزرگ مستقر شده بودند. در اواسط دهه پنجاه تقریباً تمام مردان جوان نصف سال را در تهران می‌گذراندند. تغییرات آب و هوایی و کشت دیم در زمین‌های شیب دار باعث فرسایش شدید خاک شده و بهره‌وری را به تدریج کاهش داد. مردم مجبورشدند بخش عمده درآمد خود را از کارگری فصلی در [[تهران]] تأمین کنند. در دوره بی نظمی‌های اول انقلاب بخش مهمی از اهالی شهرستان در زمین‌های شمال شرق [[تهران]] خانه ساختند. به این ترتیب جمعیت شهرستان به نحو قابل ملاحظه‌ای پایین آمد. از اواخر دهه ۶۰ دولت مرکزی سختگیری بر سخت و سازهای غیرقانونی در اطراف [[تهران]] کنار گذاشت. این کار به مهاجرت گسترده اهالی شهرستان به حاشیه [[تهران]] منجر شد. مهاجرین عموماً در کارهای ساختمانی، مخصوصاً نقاشی ساختمان، مشغول شدند.

سنت [[عاشیق|عاشقی]] در فرهنگ ترکی [[آناتولی]]، [[آذربایجان]] و [[ایران]] در عقاید شمنی ترکان قدیم ریشه دارد.<ref>Mehmed Fuad Koprulu, Early Mystics in Turkish Literature, 2006, Taylor & Francis, p.258</ref> [[عاشیق|عاشقهای]] قدیم با لغاتی مانند بخشی، دده (روحانی) و اوزان نامیده شده‌اند. انتقال شفاهی فرهنگ، ترویج ارزش‌ها و سننن فرهنگی از جمله وظایف این صنف بود. ٔبر اساس حماسه نامه دده قورقود ریشه عاشقهاعاشق‌ها حد اقل به قرن هفتم میلادی می‌رسد. [[کتاب دده قورقود]] شامل ۱۲ داستان راجع به دوران مهاجرت اوغوزها، قبیله‌ای صحرا گرد از ترکان، از آسیای میانه به ترکیه و آذربایجان است.<ref>http://vlib.iue.it/carrie/texts/carrie_books/paksoy-6/cae05.html</ref><ref name="European University Institute, Florence, Italy ">[http://vlib.iue.it/carrie/texts/carrie_books/paksoy-6/cae05.html "ashik,shaman"] - ''DASTAN GENRE IN CENTRAL ASIA; European University Institute, Florence, Italy '' (retrieved 10 August 2006).</ref> طبیعی است که موسیقی [[عاشیق|عاشقی]] در طی این مهاجرت و درگیری‌های مربوطه با ساکنین اولیه سرزمین‌های اشغال شده تکامل یافت. با این حال هسته اولیه موسیقی، یعنی توصیف حماسی زندگیٔ تا عصر حاضر حفظ شده‌است.<ref>A. O.Senarslan, Women ashiqs of Azerbaijan: tradition and transformation,Ph. D.Thesis University of Wisconsin-Madison(2008)</ref><ref>G. Lewis (translator), The Book of Dede Korkut, Penguin Classics(1988)</ref> برای مثال یکی از آواز هاچنین شروع می‌شود:<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = azad|نشانی=http://www.balatarin.com/permlink/2009/11/19/1844654 |عنوان=من دونیادا اولمایاندا | ناشر = |تاریخ = 2009/11/19|تاریخ بازبینی=}}</ref>

حاصل اوج هنر قالیبافی در آذربایجان بافت [[ورنی (گلیم)|ورنی]] است،<ref>K K Goswam, Advances in Carpet Manufacture, 2008, Woodhead Publishing in Textiles, p. 148</ref> که در [[قره باغ]] خلق شده و در طی مراودات فرهنگی وارد منطقه [[ارسباران]] شده‌است. ورنی نوعی گلیم یک رو یا گلیم فرش نما بدون پرز است که به سبک پود پیچی یعنی گذراندن پود اصلی از تار و پیچش نخ خامه به دور نخ‌های تار شکل گرفته و نقش می‌پذیرد. طرح کلی ورنی از سه جز حاشیه، متن، و ترنج (göl به معنی حوض) تشکیل شده‌است.<ref>http://www.aharri.com/?p=1684</ref> دختران و زنان [[عشایر ارسباران]]، ورنی را، اغلب در اتاق نشیمن خانواده، بدون مراجعه به نقشه می‌بافند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.tishineh.com/touritem/310/verni%20bafi%20(%20verni-weaving%20|عنوان= ورنی بافی؛ هنر بومی شمال غرب ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> در طرح تزیینی ورنی، اشکال ساده شده آهو، خروس، مار، پرندگان، گوسفند، شتر، گرگ، عقاب، در فرمی مشابه طرح سفالها، مورد استفاده قرار می‌گیرد. سمبل دکوری ویژه طرحها،طرح‌ها، عنصر S است، که گاهی در فرمی شبیه S یا ۵ نمایش داده می‌شود. این عنصر در فرهنگ کوچ نشینان مفهوم [[اژدها]] را القا می‌کند. ورنی بافی، علاوه بر اهمیت هنری، منبع درآمد قابل ملاحظه‌ای برای عشایر است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://farsnews.com/newstext.php?nn=13920625000692 |عنوان= ورنی؛ گنج هنری| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.aharnews.ir/10807/خیزش-نو-برای-اعتلای-دوباره-قره-داغ |عنوان=ورنی؛ فرصت اقتصادی قره داغ | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>

قسمتی از منطقه [[ذخیره‌گاه زیست‌کره]] [[ارسباران]] در شهرستان خداآفرین قرار دارد.<ref>http://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?code=IRA+01&mode=all</ref> [[زیست کره]] ارسباران علاوه بر آن که تحت تأثیر اقلیم مدیترانه‌ای است درشعاع اثر اقلیم‌های خزری و قفقازی نیز قرار دارد و به دلیل وجود اختلاف ارتفاع زیاد، از آب و هوا و اقلیم‌های متنوعی بر خوردار است. میانگین بارش سالانه در ایستگاه هواشناسی [[کلیبر]] در یک دوره ۲۰ ساله، ۴۶۱ میلی‌متر بود. بارندگی نسبتاً زیاد در این منطقه، که بیشتر به صورت برف است، و تبخیر کم آن باعث شده تا جویبارهای زیادی از کوهستانهایکوهستان‌های مرتفع آن سرچشمه گرفته و به داخل [[رود ارس]] وارد شوند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.irandeserts.com/content/article/ذخيره-گاه-زيست-كره-ارسباران.htm |عنوان= زیست کره ارسباران | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>

* '''[[وینق|قصر وینق]]''': روستای [[وینق]] مرکز دهستان منجوان است. در ورودی ده بر بلندی کوهی که به رود [[ارس]] و قسمت قره باغ و راه اصلی کنار ارس تسلط دارد خرابه‌های قلعه وینه به چشم می‌خورد. قصر باشکوه کانتور متعلق به ارمنی ثروتمندی به نام طومانیانس بوده (دوران [[قاجاریه]]) که محل نگهداری غلات و احشام و همچنین محل زندگی در اتاقهایاتاق‌های متعدد به چشم می‌خورد. قصر کانتور در دو طبقه و از سنگ‌های تراشیده شده به شکل مربع ساخته شده‌است. تاریخ ساخت یا تعمیر آن در سر درب ورودی سال ۱۹۰۷ میلادی را نشان می‌دهد. ساختمان این بنا شباهت زیادی به کلیسای سنت استپانوس در جلفا دارد و بی شک قسمتی از ساختمان به عنوان کلیسا کاربری داشته‌است.

* '''[[ییلاق]]‌ها''': ییلاقهایییلاق‌های متعدد در مناطق کوهستانی علاوه بر زیبایی طبیعی‌شان فرصت مناسبی برای مشاهده فرهنگ عشایری فراهم می‌کنند. [[چپرلی]] و [[آقداش (خداآفرین)|آغداش]] از دیدنی‌ترین [[ییلاق]]‌ها هستند.