ردیف (موسیقی): تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسیشده] | [نسخهٔ بررسیشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
←ثبت و ضبط ردیف: گسترش |
←ضربآهنگ: گسترش |
||
خط ۱۲۳:
بیشتر گوشهها ساختار [[ضربآهنگ|ریتمیک]] مشخصی ندارند، و ردیف نیز به عنوان یک مجموعه، روی ضربآهنگ متمرکز نیست. با این حال برخی گوشهها (نظیر [[رنگ (سبک موسیقی)|رِنگها]] یا چهارمضرابها) به خاطر ضربآهنگ مشخصشان شناخته شدهاند و از همین رو برخی صاحبنظران در این که این گوشهها در ردیف موسیقی جا دارند یا نه تشکیک کردهاند. این گوشهها معمولاً با صفت «ضربی» شناخته میشوند.<ref dir=ltr>{{پک|Nettl|1987|ک=The Radif of Persian Classical Music|ص=50|زبان=en}}</ref> الگوی ریتمیک ردیفهای آوازی، مبتنی بر ضربآهنگ اشعار فارسی و عربی است، اما در اجراهای غیر آوازی الگوهای ریتمیک دیگری نیز دیده میشود.<ref dir=ltr>{{پک|Nettl|1987|ک=The Radif of Persian Classical Music|ص=51|زبان=en}}</ref>
گوشههایی که ضربآهنگ مشخصتری دارند معمولاً نقش جزئیتری در ردیف دارند. برای نمونه گوشهٔ کرشمه معمولاً بعد از یک گوشهٔ غیر ریتمیک اجرا میشود و خصوصیات آن را وام میگیرد تا با ضربآهنگ مخصوص خود بیامیزد. همین در مورد گوشهٔ نغمه نیز رخ میدهد که معمولاً مبتنی بر یک الگوی ضرباندار بین دو یا چند نت اجرا میشود. هرمز فرهت این گوشهها را در چارچوب مفهوم «'''تکه'''» طبقهبندی میکند.<ref dir=ltr>{{پک|Nettl|1987|ک=The Radif of Persian Classical Music|ص=51|زبان=en}}</ref>
=== ردیف سازی و ردیف آوازی ===
علاوه بر تفاوت در ضربآهنگ، ردیفهای سازی و آوازی از جهات دیگری نیز با هم تفاوت دارند. نبود شعر در ردیفهای سازی، امکانات بیشتری در اختیار نوازنده قرار میدهد لذا برخی گوشههای ردیف فقط در ردیف سازی وجود دارند و در ردیف آوازی اجرا نمیشوند، از جمله گوشههای [[بستهنگار]]، مجلسافروز، خسروانی، . طربانگیز. همچنین [[چهارمضراب|چهارمضرابها]] و [[رنگ (موسیقی ایرانی)|رنگها]] فقط سازی هستند و با آواز همراه نیستند. از همین رو در دوران معاصر گاهی از ردیفهای سازی و آوازی جداگانه صحبت شدهاست. با این حال کاربرد اصطلاح «ردیف» در آواز، قدمت کمتری از کاربرد آن برای موسیقیِ سازی دارد، اگرچه این امر ممکن است ناشی از آن باشد که آموزش ردیف با کمک تار و سهتار پیش از آموزش آن از طریق آواز شکل گرفت.<ref>{{پک|طلایی|۱۳۷۸|ک=سهتار و ردیف|ص=۶}}</ref>
== انعکاس فرهنگ ایرانی ==
|