مد (موسیقی): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز تمیزکاری با استفاده از AWB |
←رابطه مد با مقام: فرهاد فخرالدینی صحیح نوشته شد برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۷:
مفهوم [[مقام (موسیقی)|مقام]] معمولاً با مفهوم مد مترادف یا به آن مرتبط دانسته میشود. گاه نیز مفاهیم دیگری که در توصیف اجزای یک مقام به کار میروند به مفهوم مد مرتبط میشوند.
به عقیدهٔ [[فرهاد فخرالدینی و عبدالله علیجانی]]، آن چه در تقسیمبندی قدیمی [[موسیقی سنتی ایران]] (و تقسیمبندی فعلی [[موسیقی عربی]]) با نام «جنس» در حالت جمع با نام «اجناس» شناخته میشده، در واقع همان مُد است که در یک فاصلهٔ [[چهارم درست]] (یا به وسیلهٔ یک [[دانگ (موسیقی)|دانگ]]) تعریف میشدهاست.<ref>{{پک|فخرالدینی|۱۳۹۴|ک=تحلیل ردیف موسیقی ایران|ص=۳۶}}</ref> در رسالههای قدیمی مرتبط با موسیقی حوزهٔ اسلامی نیز دیده میشود که غالباً یک [[اکتاو]] را به بسترهای صوتی کوچکتری (در اندازهٔ چهارم درست یا [[پنجم درست]]) تقسیم میکنند که شخصیت مُدال مستقلی دارند{{یاد|ذیالاربع و ذیالخمس، ر.ک. [[ادوار#فاصلهها|ادوار § فاصلهها]] و [[مقام (موسیقی)#تاریخچه|مقام (موسیقی) § تاریخچه]]}}.<ref>{{پک|کردمافی|۱۳۸۸|ک=بررسی پارهای از امکانات|ص=۲۳}}</ref> به عقیدهٔ [[داریوش طلایی]] نیز در نزد موسیقیدانان [[مکتب مدرسی]] بغداد (نظیر [[ابن منجم]]، [[الکندی]] و [[فارابی]]) دانگ یا ذیالاربع که به یونانی تتراکورد نامیده میشود، مهمترین شاخص مدال بودهاست.<ref>{{پک|کردمافی|۱۳۸۸|ک=بررسی پارهای از امکانات|ص=۲۴}}</ref>
اما سعید کردمافی معتقد است که مد در موسیقی ایرانی تا حدی چارچوب ملودیک موسیقی را نیز در خود دارد، و در مقایسه با [[موسیقی عربی]] و [[موسیقی ترکی|ترکی]] بیشتر وابسته به فرمولهای ملودیک است و این وابستگی در سبکهایی که متعهد به [[ردیف (موسیقی)|ردیف موسیقی ایرانی]] هستند بارزتر است.<ref name="ReferenceB">{{پک|کردمافی|۱۳۸۸|ک=بررسی پارهای از امکانات|ص=۲۱}}</ref> همچنین [[سعید حجاریان]] نیز معتقد است که نظام موسیقی ایرانی که مبتنی بر [[گوشه (موسیقی)|گوشههاست]] (که شروع و پایان مشخصی دارند) از این جهت با نظام موسیقی عربی و ترکی (که در آن مقامها انتزاعی هستند و شروع و پایان خاصی ندارند) متمایز است؛ همین مفهوم را [[والتر فلدمن]] نیز به این شکل بیان میکند که نظام موسیقی ایرانی «پشتبسته» است و نظام موسیقی عربی و ترکی «پشتباز»، و حجاریان این را به معنای وجود میدان اجرایی بزرگتری برای موسیقیهای ترکی و عربی میداند.<ref name="ReferenceB"/>
|