تفسیر کتاب‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها

حبیب برجیان در بررسی نسخهٔ شماره ۱۷۹۸۲ مجلس می‌گوید ترجمه‌های طبری الحاقی است و گویا غرض نویسندگان آیات این بوده است که تنها در این نسخه متون عربی قرار داشته باشد. او در ادامه می‌گوید مترجم(ها) در فضای میان سطور آیات و حاشیه‌های آیات یا حاشیهٔ صفحات آنقدر فضای خالی داشته‌اند که بتوانند متون تفسیر و ترجمه را وارد کنند. برجیان همچنین می‌گوید کمتر آیه‌ای به صورت کامل ترجمه شده و عموم ترجمه‌ها پاره‌پاره و شامل مفردات یا ترکیبات هستند. الزاماً تمامی آنان ترجمه نیستند و گاه تفاسیری نیمه طبری و نیمه فارسی یا عربی هستند و در برخی موارد تماماً تفسیری عربی آمده و گاهی در میان تفاسیر عربی نیز کلماتی به طبری ترجمه شده‌است. متون طبری با دو دست‌خط نوشته شده که یکی بزرگ‌تر است و با [[خط نسخ|نسخ گرد]] نوشته شده و دیگری تازه‌تر و با بسامد کمتری است و [[نستعلیق|نستعلیق ریز]] است. خط دوم فارسی‌گرایی بیشتری دارد. به‌طور مثال کاتب اول می‌گوید «دوجهی بن» و دومی می‌گوید «دوزخی آتش» ''(هر دو به معنای آتش دوزخ)''.<ref>{{پک|برجیان|۱۳۸۸|ف=ترجمه زیدی قرآن به زبان طبری|ص=۱۰۶–۱۰۸}}</ref>

 

 

== ویژگی‌ها ==

 

=== منابع ===

''[[شهاب الدین نجفی مرعشی|شهاب‌الدین حسینی نجفی مرعشی]]'' پشت جلد نسخهٔ ۱۷۹۸۲ نوشته‌است: «آنچه به نظر حقیر آمد، پس از ملاحظهٔ بسیار مختصر: در حواشی آیات شریفه تفسیری است ملتقط از [[زمخشری|کشاف]]، [[ناصرالدین عبدالله بیضاوی|بیضاوی]]، تفسیر [[ناصر کبیر]]، از ائمهٔ زیدیهٔ جد مادری سید مرتضی، تفسیر [[ابواسحاق ثعلبی]]، تفسیر سُدّی و کسی که تفسیر به امر او نوشته شد، اسمش ملا حاجی پسر فقیه مازندرانی دیلمی، از اعلام زیدیه می‌باشد. آنچه به نظر حقیر می‌رسد، تفسیر تألیف علامه بحّاثه شیخ [[ملا مجدالدین|مجدالدین مازندرانی]] است از اعلام زیدیه که در حدود سنه ۷۰۰ فوت شد (والعلم عندالله). نفاست نسخه از حیث قدم و مشتمل بودن بر لغات مازندرانی است و علاوه مشتمل است بر کلمات بعضی از علما زیدیه در تفسیر آیات شریفه قرآن»<ref>{{پک|برجیان|۱۳۸۸|ف=ترجمه زیدی قرآن به زبان طبری|ص=۱۰۵}}</ref>

 

 

=== دیگر نسخه‌ها ===