ولادمیر مینورسکی نوشته است که ایده پان تورانیسم دست کم به 1839 میلادی در مجارستان می رسد. نخستین بار مجارها بودند که درباره توران و تورانیان به طور جدی پژوهش کردند؛ در حدود نیم قرن پیش از آغاز جنگ جهانی اول، دولتمردان مجار در جستجوی متحدانی بر ضد جنبش پان اسلاویسم بودند و از آنجا که ترکی نیز از زبانهای تورانی است، اگر چه از شاخۀ فین (اویغوری)، اندیشۀ اثبات خویشاوندی ترکها، برای اتفاق مجار ـ ترک بر ضد اسلاوها، مطرح شد. پیشرفت خاورشناسی و بویژه ترک شناسی را یکی از مهمترین عوامل فرهنگی زمینه ساز پیدایش، اشاعه و توسعۀ پان ترکیسم دانسته اند. ترک شناسی شاخه ای از دانش خاورشناسی است که ضمن داشتن سابقۀ چندین قرنی، در قرن نوزدهم میلادی عمق و وسعت روزافزون یافت. پژوهشهای خاورشناسانی چون دوگینی، کائن و دیویدز دربارۀ تاریخ، زبان، ادبیات و مردم شناسی قوم ترک، به آگاهی از تاریخ آسیای مرکزی و تمدن پیش از عثمانی ترکها افزود. با رخنۀ این آگاهیها به میان ترکهای ساکن روسیۀ تزاری و امپراتوری عثمانی، پان ترکیسم در ذهن و زبان و قلم نخبگان آنان بتدریج شکل گرفت.<ref>رئیس نیا، رحیم، «پان ترکیسم»، دانشنامه جهان اسلام، جلد۵، صص۴۶۶–۴۷۲</ref>
