تخته سه‌لایی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار: |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
تخته لایه سابقا با نام تخته ی سه لایی در ایران شناخته شده است. اما به دلیل احضور اشکال با تعداد لایه های متنوع تر در بازار عنوان تخته لایه مناسب تر میباشد
تخته لایه سازه ای است از دستهٔ فرآورده‌های مرکب چوبی (اوراق فشرده چوبی) که از لایه‌های با ضخامت کم و با زاویه ۹۰ درجه نسبت به هم و با استفاده از چسب روی هم چسبانده می‌شوند.
برای تشکیل تخته لایه، تعداد لایه‌ها فرد است که به صورت تناوبی در جهت متقاطع نسبت به جهت الیافشان قرار می‌گیرند که چندین مزیت را به دنبال دارد: کاهش تمایل چوب به از هم باز شدن از لبه هنگام نفوذ پیچ و میخ، کاهش درصد واکشیدگی و همکشیدگی، بهبود ثبات ابعادی، کنترل اعوجاج و همگنی سازه از لحاظ مقاومتی در همه جهات. بعضی تخته لایه‌های با کیفیتتر از پنج لایه با زاویه ۴۵ درجه (۱۸۰، ۱۳۵، ۹۰، ۴۵، ۰) نسبت به هم تشکیل می‌شوند که در چندین محور مقاومتهای مطلوبی دارند. [۱]
'''سابقه تخته لایه'''[[پرونده:Plywood.jpg|چپ|200px|بندانگشتی| تخته سه‌لایی]]در سال ۱۷۹۷ ساموئل بنتام (Samuel Bentham) اختراعی را به ثبت رساند که شامل چندین ماشین برای ساخت روکش بود. در این اختراع، ایشان همچنین مفهوم اتصال چندین لایه روکش با بکار بردن چسب برای ساخت قطعاتی ضخیمتر را توصیف کرده‌است که امروزه ما آنرا به عنوان تخته لایه می‌شناسیم. Bentham مهندس کشتی بریتانیایی با اختراعات زیادی در زمینه ساخت کشتی بود. روکش در زمان Bentham با استفاده از اره در جهات شعاعی، مماسی یا در عرض گرده بینه بصورت دستی و در زاویه‌های مختلف تولید شد. حدود پنجاه سال بعد امانوئل نوبل پدر آلفرد نوبل متوجه شد که چندین لایه نازک از چوب متصل شده به هم محکمتر از یک لایه چوبی با همان ضخامت است.▼
▲'''سابقه تخته لایه'''
▲در سال ۱۷۹۷ ساموئل بنتام (Samuel Bentham) اختراعی را به ثبت رساند که شامل چندین ماشین برای ساخت روکش بود. در این اختراع، ایشان همچنین مفهوم اتصال چندین لایه روکش با بکار بردن چسب برای ساخت قطعاتی ضخیمتر را توصیف کرده‌است که امروزه ما آنرا به عنوان تخته لایه می‌شناسیم. Bentham مهندس کشتی بریتانیایی با اختراعات زیادی در زمینه ساخت کشتی بود. روکش در زمان Bentham با استفاده از اره در جهات شعاعی، مماسی یا در عرض گرده بینه بصورت دستی و در زاویه‌های مختلف تولید شد. حدود پنجاه سال بعد امانوئل نوبل پدر آلفرد نوبل متوجه شد که چندین لایه نازک از چوب متصل شده به هم محکمتر از یک لایه چوبی با همان ضخامت است.
اطلاعات کمی از نخستین تولید صنعتی لایه‌های چوبی با فرایند لولهبری برای تولید تخته لایه‌های امروزی وجود دارد. قدیمیترین اطلاعات ثبت شده مربوط به مطالب ذکر شده در فرهنگ لغت فرانسه در سال ۱۸۷۰ میباشد. بنابر این می‌شود فرض کرد که در دهه ۱۸۶۰ در فرانسه فرایند لایه‌گیری به شیوه لوله بری توسعه پیدا کرده‌است. البته چند سال بعد از آن نیز تولید تخته لایه در آمریکا توسعه پیدا کرد.
سطر ۱۳ ⟵ ۱۲:
نخستین استفاده از تختهلایه مربوط به استفاده از آن به عنوان بوم نقاشی بوده‌است. تخته‌های آماده بکار برای نقاشیهای رنگ روغن به عنوان نخستین کاربرد تخته لایه در نیویورک در دهه ۱۸۸۰ به فروش می‌رسید.[۱]
در تخته لایه‌ها از روکش با درجه بالا در لایه‌های سطحی آنها استفاده می‌شود. نقش اساسی لایه مرکزی افزایش فاصله بین لایه‌های سطحی است، جایی که تنشهای خمشی بالایی وجود دارد، از این رو ی مقاومت خمشی تخته‌ها را افزایش می‌دهد. در نتیجه، تخته ضخیمتر می‌تواند بار بیشتری را نسبت به تخته نازکتر تحمل کند. در هنگام خمش، عمدهٔ تنشها بر روی لایه‌های بیرونی اتفاق می‌افتد؛ لایه سطحی تحت کشش و لایه زیری تحت فشار. تنشهای خمشی از مقدار حداکثر در لایه‌های سطحی به حدود صفر در لایه مرکزی می‌رسند. اما تنشهای برشی در لایهی مرکزی بالاتر از لایه‌های سطحی میباشد.[۱][[پرونده:Venirs befor prepress.JPG|چپ|200px|بندانگشتی| لایه‌های چوب پیش از چسبانده شدن]]▼
▲در تخته لایه‌ها از روکش با درجه بالا در لایه‌های سطحی آنها استفاده می‌شود. نقش اساسی لایه مرکزی افزایش فاصله بین لایه‌های سطحی است، جایی که تنشهای خمشی بالایی وجود دارد، از این رو ی مقاومت خمشی تخته‌ها را افزایش می‌دهد. در نتیجه، تخته ضخیمتر می‌تواند بار بیشتری را نسبت به تخته نازکتر تحمل کند. در هنگام خمش، عمدهٔ تنشها بر روی لایه‌های بیرونی اتفاق می‌افتد؛ لایه سطحی تحت کشش و لایه زیری تحت فشار. تنشهای خمشی از مقدار حداکثر در لایه‌های سطحی به حدود صفر در لایه مرکزی می‌رسند. اما تنشهای برشی در لایهی مرکزی بالاتر از لایه‌های سطحی میباشد.[۱]
'''گونه چوبی مورد استفاده برای ساخت تخته چند لایه'''▼
تخته لایه‌ها با توجه به نوع گونه چوبی مورد استفاده در ساخت آنها در صنایع مختلفی کاربرد دارند مانند؛ کاربرد ساختمانی و صنعتی که در آن از گونه‌های سوزنی برگ مانند سدر، دوگلاس فر، و نراد، نوئل و کاج و غیره استفاده می‌شود.
سطر ۳۵ ⟵ ۳۲:
- دیگر انواع تخته لایه‌ها مانند ضد آتش، ضدآب و فشرده سازی شده هم وجود دارد که با توجه به سفارش قابلیت تولید و کاربرد را دارند. هرنوع تیمار براساس نوع تقاضا در صنعت طراحی می‌شود.[۱]
تولید این محصول نیاز به گرده بینه باکیفیت دارد که هم قطورتر و هم صافتر از گرده بینهای است که برای چوب بری استفاده می‌شود. گرده بینه بصورت افقی در دستگاه پیلر قرار گرفته و سپس در حالیکه حول محور طولی خود در گردش است، تیغه بلندی به موازات محور طولی آن به درون گرده بینه در حرکت است و کار برش را انجام می‌دهد. در قسمت بالای تیغه، ضد تیغه (nosebar) قرار دارد که منجر به حرکت لایه جدا شده از گردهبینه از بالای تیغه می‌شود. ضدتیغه همچنین در کنترل ضخامت لایه و کاهش ارتعاش تیغه عمل می‌کند.
سطر ۴۵ ⟵ ۴۱:
در کنار توجه به چسب تمرکز بر استفاده از منابع چوبی پایدار نیز به عنوان یکی از مهمترین موارد قابل توجه تولیدکنندگان است. اخیراً در این زمینه گواهیهای مختلفی برای دوستدار محیط زیست بودن تخته‌های تولید شده صادر می‌شود (مانند Endorsement of Forest Certification (PEFC) Forest Stewardship Council (FSC), Leadership in Energy and Environmental Design (LEED), Sustainable Forestry Initiative (SFI), and Greenguard) که تولیدکنندگان در تلاش برای دریافت این گواهی‌ها هستند. بسیاری از این گواهی‌ها معافیتهای مالیاتی را هم برای سازندگان تخته و هم مصرف‌کننده‌های نهایی در پی دارند.[۱]
=== '''اندازه تخته‌های تولید شده''' ===
ضخامت اغلب نمونه‌های مورد استفاده در محدودهٔ ۳ تا ۷۵ میلیمتر میباشد. سایز غالب تخته لایه‌های تولید شده در جهان 1200 x ۲۴۰۰ میلیمتر میباشد، که اولین بار توسط کارخانهٔ در پورتلند آمریکا تولید شد. در اروپا، سایز 1500 x ۱۵۰۰ نیز بسیار مورد استفاده در هواپیماسازی میباشد. ضخامت تخته لایه‌های خاص برای قالبگیری بتن حدود ۶ تا ۲۱ میلیمتر میباشد.[۱]
==== '''درجه‌بندی تخته لایه''' ====
درجه‌بندی بر مبنای کشور محل تولید متفاوت است. استاندارد پرکاربرد، استاندارد بریتانیایی (BS) و استاندارد آمریکایی (ASTM) میباشد.[۱]
{| class="wikitable" cellspacing="0" cellpadding="0" border="1"
سطر ۸۶ ⟵ ۸۰:
|Weather and Boil Proof used in Marine Ply. Designation replaced by EN 314-3.
|}
'''کاربردهای تخته لایه'''▼
تختهلایه برای کاربردهای زیادی که به صفحات با کیفیت بالا و استحکام زیاد نیاز دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیفیت در این مورد به معنای مقاومت در برابر شکست، ترک خوری، همکشیدگی، پیچش و اعوجاج میباشد.[۱]
| |||