جوشاندن: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها) |
جز اضافه کردن توضیحات در مورد روش های عصاره گیری |
||
خط ۶:
در دم کردن، جوشاندن خمیری یک روش سنتی است که در آن مقداری از خمیر در یک بشقاب ریخته میشود و برای مدتی جوشانده شده و دوباره به خمیر اصلی برگردانده میشود تا خمیر را به درجه حرارتی مرحله بعد برساند. در طب گیاهی جوشانده‌ها معمولاً برای استخراج مایعات از مواد گیاهی مثل ریشه‌ها و ساقه‌ها استفاده میشود، برای این منظور گیاه را ۸–۱۰ دقیقه می‌جوشانند و سپس صاف می‌کنند
<br />
== <big>روش های عصاره گیری</big> ==
عصاره گیری به دو نوع با کمک [[حرارت]] و بدون دخالت حرارت انجام پذیر است.در صورتی که مواد موجود در [[گیاهان]] به حرارت حساس باشند بهتر است از روش دوم استفاده کنیم.عصاره گیری با دخالت حرارت با وسیله ای به نام [http://catira.ir/ma/161/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B3%D9%88%DA%A9%D8%B3%D9%84%D9%87.html سوکسله] و عصاره گیری بدون دخالت حرارت با وسیله ای به نام پروکوله صورت میگیرد.
عصاره گیری با حرارت سریع تر و ارزان تر تمام میشود در حالی که در روش دوم عصاره گیری نیازمند زمان بوده و میزان [[حلال (شیمی)|حلال]] مصرفی بیشتر و گران تر تمام میشود.مزیت عصاره گیری بدون دخالت حرارت سالم ماندن اجسام در عصاره است در این صورت اثر عصاره شبیه گیاه مربوطه میباشد.
'''عصاره گیری با کمک حرارت با دستگاه سوکسله'''
دستگاه سوکسله که یکی از دستگاه های آزمایشگاهی فرآوری گیاهان دارویی است از جنس شیشه در اندازه های مختلف برای عصاره گیری مقادیر متفاوت گیاه ساخته شده است.
''دستگاه سوکسله از چهار قسمت :منبع گرمایی [[بالن حجمی|بالن]] دستگاه سوکسله و [[مبرد]] تشکیل میشود.''با این دستگاه میتوان در سطح آزمایشگاهی از چند گرم تا چند کیلوگرم پودر گیاه را استخراج کرد.
برای این کار ابتدا گیاه را خشک نموده سپس با آسیاب پودر میکنیم.آنگاه پودر را در یک [[بشر (آزمایشگاه)|بشر]] مناسب ریخته و روی آن حلال مورد نظر را میریزیم و به هم میزنیم تا به صورت خمیر در آید سپس خمیر برآمده را در ظرف مخصوص که اصولا از جنس کاغذ ساخته شده و به اندازه سوکسله های مختلف تهیه شده است میریزیم چون این ظروف در ایران در دسترس نیستندبه جای آن از کیسه های متقال استفاده میشود.
از اینرو کیسه های متقالی مناسب با حجم سوکسله تهیه و درون محفظه سوکسله قرار میدهیم و تا نصف آن را از خمیر تهیه شده میریزیم و سوکسله را بر روی بالن که در [[اجاق الکتریکی]] قرار دارد میگذاریم و با گیره ثابت میکنیم.
اکنون از بالای محفظه سوکسوله ی حلال مورد نظر را کم کم می افزاییم تا حلال به نصف بالن برسد پس از افزودن حلال سوکسوله را بر روی مبرد قرار داده و آب لوله را باز میکنیم سپس اجاق الکتریکی را روشن میکنیم و حرارت آن را طوری تنظیم میکنیم تا حلال درون بالن به طور متعادل بجوشد.عمل عصاره گیری بر حسب نوع گیاه و حلال و میزان گیاه ممکن است از 5 تا 50 ساعت به طول بینجامد.
پس از پایان عصاره گیری دستگاه را خاموش نموده و تفاله های گیاه که فاقد عصاره است را دور ریخته و عصاره مایع درون بالن را با قیف و [[کاغذ صافی]] رد نموده و بر حسب دستور العمل مورد استفاده قرار میدهیم.این عصاره ممکن است به طور مستقیم مورد استفاده قرار گیرد و یا غلیظ تر شده و ممکن است حلال آن به طور کامل جدا گردد.
'''عصاره گیری بدون دخالت حرارت با دستگاه پرکوله'''
[[پرکولاتور]] وسیله ای است که با ریختن پودر گیاه در آن و عبور دادن جریان حلال از روی پودر بدون دخالت حرارت عصاره گیری انجام میشود.پرکولاتور آزمایشگاهی از جنس شیشه و به شکل مخروط ناقص میباشد که قسمت قاعده آن به طرف بالا بوده و در قسمت پایین آن شیری جهت کنترل خروج حلال آن تعبیه شده است.پرکولاتور های آزمایشگاهی دارای حجم های متفاوت بوده و میتوان تا چند کیلوگرم پودر را عصاره گیری کرد.پرکولاتور های صنعتی از جنس استیل بوده و حجم آن در حد چندین تن پودر گیاه است.
برای عصاره گیری با این دستگاه ابتدا فیلتر های بالای شیر را در ته دستگاه قرار داده و پرکولاتور را تا دو سوم حجم آن پودر می ریزیم سپس حلال مورد نظر را در حالی که شیر دستگاه بسته است می افزاییم و اضافه کردن حلال را تا پر شدن پرکولاتور ادامه میدهیم و در آن را میبندیم.برای خیس خوردن پودر باید چند ساعت تا یک روز صبر کرد.پس از آن شیر را باز نموده تا حلال به آهستگی جریان یابد.
حلال مواد موثر را در خود حل نموده و خارج میشود''(همیشه باید حلال را به طوری فراهم کرده و اضافه نمود تا از خشک شدن سطح پودر داخل پرکولاتور جلوگیری به عمل آید)'' مدت زمان عصاره گیری پرکولاتور چندین برابر سوکسوله است و ممکن است ساعت ها و گاهی روز ها ادمه یابد پس از اتمام کار پرکولاتور پودر ها را که تفاله میباشند دور ریخته و عصاره بدست آمده را مانند روش سوکسله مورد استفاده قرار میدهیم.
== جستارهای وابسته ==
سطر ۱۳ ⟵ ۴۳:
== منابع ==
{{یادکرد ویکی|عنوان =Decoction |پیوند = https://en.wikipedia.org/wiki/Decoction |زبان =انگلیسی | بازیابی = ۳۰ دسامبر ۲۰۱۵}}
[http://catira.ir/ma/98 عصاره و عصاره گیری]. سایت آموزشی گیاهان دارویی کتیرا . دریافت شده در 2 می 2019
[http://catira.ir/ma/161/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B3%D9%88%DA%A9%D8%B3%D9%84%D9%87.html عصاره گیری با سوکسله] . سایت آموزشی گیاهان دارویی کتیرا . دریافت شده در 2 می 2019{{روش‌های پخت‌وپز}}
[[رده:استخراج (شیمی)]]
[[رده:گیاه‌درمانی]]
| |||