علیت: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Fatranslator (بحث | مشارکتها) جز افزودن ناوباکس ۷.۵> الگو:فلسفه اسلامی (درخواست کاربر:Modern Sciences)+تمیز+ |
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹) |
||
خط ۸:
== انواع علت ==
علتها بر سه قسماند: «علتهای لازم (ناقصه/مجبره)»، «علت کافی (تامّه/ مختاره/ حقیقیه)» و علت مشارکتکننده (دخیل، سهیم)<ref>{{یادکرد|فصل= |کتاب=نهایة الحکمه|نویسنده=محمدحسین طباطبایی|ترجمه=|ناشر=
* '''علت لازم''': x است اگر وجودش برای تحقق و وجود y لازم باشد.
* '''علت کافی''': x است اگر وجودش برای تحقق و وجود y کافی باشد. در اینجا با وجود x وجود y ضرورت مییابد. علت کافی قطعاً لازم نیز هست.
خط ۱۸:
* '''علت مادی''': آنچه زمینهٔ پیدایی معلول است و در ضمنِ آن باقی میمانَد.
* '''علت غایی''': انگیزهٔ فاعل برای انجام کار است.
* '''علت فاعلی''': علتی که معلول از آن <nowiki>پدید</nowiki> میآید. [[علت فاعلی]] دو اصطلاح دارد: یکی ''علت فاعلی طبیعی'' و دیگری ''علت فاعلی الهی'' که منظور از آن موجودی است که موجود را <nowiki>پدید</nowiki> میآورَد و به آن از عدم، هستی میبخشد.<ref>{{یادکرد|فصل= |کتاب=اندیشهٔ اسلامی ۱|نویسنده= جعفر سبحانی و محمد محمدرضایی|ترجمه=|ناشر=دفتر نشر معارف
حال هریک از چهار نوع بالا به این حالات: ''بالذّات'' و ''بالعَرَض''، ''قریب'' و ''بعید''، ''خاص'' و ''عام''، ''جزئی'' و ''کلی''، ''بسیط'' و ''مرکب''، ''بالفعل'' و ''بالقوه'' تقسیمپذیرند.<ref>همان، صص ۶۳ – ۶۴.</ref><ref>عبودیت، عبدالرسول، درآمدی بر فلسفهٔ اسلامی، صص ۳۷ – ۴۴، قم: مؤسسهٔ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۰.</ref>
|