خط (نوشتار): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹) |
||
خط ۲۹:
'''خَط''' یا '''دبیره''' هنر یا وسیلهای برای ثبت و نوشتن ذهنیات و تفکرات با استفاده از علائمی است که به چشم آشنا باشد و دیده شود. حافظ میگوید: خط زبان دست است و حافظ افکار و آثار.<ref>قال الجاحظ: ''«الخط، لسان الید و سفیرالضمیر و مستودع الاسرار و مستنبط الاخبار و حافظ الاثار.»'' (لغتنامه دهخدا به نقل از ''نفایس الفنون'')</ref>
در واقع، بشر از زمانی که خواست آن چه را میاندیشد نقش کند، قدم به دنیای خط و نگارش نهاد.<ref name="دهخدا">''لغتنامه دهخدا''؛ مدخل '''خط'''، تاریخ خط</ref><ref name="آموزگار">{{یادکرد وب| نشانی = http://persianlanguage.ir/articles/id=19/| عنوان = تاریخچهای از نگارش و خط | تاریخ بازدید = ۱۲ خرداد ۱۳۸۷| نویسنده = دکتر ژاله آموزگار| ناشر = وبگاه زبان فارسی| زبان =}}</ref>
خطهایی که امروزه مورد استفادهٔ مردم دنیا قرار دارند عبارت اند از:
خط ۲۱۲:
اکثر صاحبنظران خط و زبانهای باستانی بر این باورند که منشأ پیدایش خط از بینالنهرین و سرزمین [[سومر]] بودهاست و کهنترین اقوامی که در [[بینالنهرین]] خط میخی را بکار بردهاند، سومریان هستند. سومریان چون مصریها و چینیها، از نخستین اقوامی هستند که تمایل به ضبط گفتار و اندیشههایشان داشتند. کاتبان سومری با ابداع خط میخی تصویری جامعه بشری را از دوران مجهول و تاریک ماقبل تاریخ وارد مرحله تاریخی کردند. آنها با ابداع خط میخی دورهای را آغاز کردند که به عنوان آغاز خطنویسی شهرت دارد.
گرچه پیدایش خط و کتابت نخستین بار در نیمه دوم هزاره چهارم پیش از میلاد، در جنوب بینالنهرین و توسط کاتبان و دبیران سومری محقق شد، اما گسترش و تکامل آن به آغاز هزاره سوم پیش از میلاد برمیگردد. برخی حتی بر این نظرند که خط هیروگلیف مصری، همزمان و برگرفته از خط تصویری سومری به وجود آمدهاست.<ref name="باستان">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.persian-language.org/Iran_Culture/bastan2.asp| عنوان = پیدایش خط | تاریخ بازدید = ۱۲ خرداد ۱۳۸۷| نویسنده= محمود موسوی| ناشر = وبگاه رسمی شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی| زبان =}}</ref>
سومریان، کهنترین ساکنان شناخته شده جنوب بینالنهرین - قومی متمدن و پیشرفته بودند. آنان از نژاد سامی نبودند و با عنوان ساکنان غیرسامی بینالنهرین از ایشان یاد میکنند. برخی این احتمال را میدهند که از کنار دریا به این منطقه مهاجرت کرده باشند. رد پای آنها از اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد در میانرودان دیده میشود.
خط ۳۲۵:
ملک الشعرای بهار در سبکشناسی مینویسد:
{{نقل قول بزرگ}}
اصل خط آرامی که از کجا شاخه گرفتهاست درست محقق نیست، برخی تصور کردهاند که خط مذکور از روی خط هیریوغلف مصر تقلید شدهاست زیرا هر چند خط نامبرده خط الفبایی است معذلک حروفی در آن خط هست که حاکی از صورتی است که خود آن حرف هم به معنی همان صورت است مانند [[آ|الف]] «عَلفّیا» به معنی «گاو» که در اصل به شکل سر گاو بوده و بعد که از حال نگاری به حال صوتی افتاده صدای «آو» یافته و بعد حرف الف و صدای «اَ اِ اُ» پیدا کردهاست. دیگر «[[ب]]» که نام او «بیت» است و در اصل به صورت خانهٔ مسقف بودهاست. همچنین «[[ج|جیم]]» که نامش «گمیل» است و در اصل صورت جَمل (شتر) بوده و «طِطْ» که نام و صورت افعی است و «[[عین]]» که به شکل چشم است و «لامد» که به شکل عصا است و «هی» که به صورت شبکهاست و غیره… و گروهی گویند که خط آرامی از مخترعات یکی از ملل سامی است و جمعی آن را ماْخوذ از خط فنیقی دانند. چنانکه گذشت و جماعتی گویند خط فنیقی از خط آرامی اخذ شدهاست زیرا خط آرامی از دو هزار سال قبل از میلاد وجود داشتهاست.<ref name="بهار">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.persian-language.org/Group/Article.asp?ID=1210&P=2| عنوان = تاریخ خط فارسی| تاریخ بازدید = ۱۲ خرداد ۱۳۸۷| نویسنده = [[سبکشناسی (کتاب)|سبکشناسی]]؛ [[محمدتقی بهار]]| ناشر = وبگاه رسمی شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی| زبان =}}</ref>
{{پایان نقل قول بزرگ}}
خط ۳۸۵:
</small>
۲- {{یادکرد وب| نشانی = http://persianlanguage.ir/articles/id=19/| عنوان = تاریخچهای از نگارش و خط
| تاریخ بازدید = ۱۲ خرداد ۱۳۸۷| نویسنده = دکتر ژاله آموزگار| ناشر = وبگاه زبان فارسی| زبان =}}
<small>
::{{یادکرد وب| نشانی = http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=164| عنوان = آرامی| تاریخ بازدید = خرداد۱۳۸۷| نویسنده=احمد تفضلی| ناشر = وبگاه رسمی دایرة المعارف بزرگ اسلامی (دبا)| زبان =}}
|