فردوس: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹) |
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹) |
||
خط ۳۱:
|مذهب= اسلام (شیعه)
|مساحت=۱۴٫۵ کیلومتر مربع<ref name="FerdowsMunicipality" />
|ارتفاع= ۱۲۹۳ متر<ref name="FerdowsGovernorshipGeography">{{یادکرد وب| نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=31&Itemid=53 | عنوان =مشخصات جغرافیایی شهرستان فردوس | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۱ شهریور ۱۳۸۶| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری فردوس | زبان = فارسی}}</ref>
|میانگین‌دما=۱۷٫۲{{سخ}}درجهٔ سانتی‌گراد<ref name="هواشناسی">{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.irimo.ir/farsi/drought/synopH/Ferdous.txt
خط ۴۱:
|میانگین‌بارش‌سالانه=۱۴۷٫۸ میلی‌متر<ref name="هواشناسی" />
|شمارروزهای‌یخبندان= ۵۷٫۵ روز<ref name="هواشناسی" />
|شهردار= علی کاظمی<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://e-ferdows.ir/HomePage.aspx?TabID=4622&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR| عنوان= دربارهٔ شهردار| تاریخ بازدید = ۱ فروردین ۱۳۹۲| ناشر = وب‌گاه شهرداری فردوس}}</ref>
|سال تأسیس شهرداری = ۱۳۰۴<ref name="FerdowsMunicipality">{{یادکرد وب| نشانی = http://e-ferdows.ir/HomePage.aspx?TabID=4623&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR| عنوان = تاریخچهٔ شهرداری | تاریخ بازدید = ۲۶ شهریور ۱۳۹۰| ناشر = درگاه شهرداری الکترونیک فردوس}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://portal2.moi.ir/Portal/Home/Default.aspx?CategoryID=8f931308-c67e-4cf4-a5e7-3c1bbb1a6f32| عنوان = بانک اطلاعات تقسیمات کشوری-جستجوی شهر| تاریخ بازدید = ۷ مهر ۱۳۹۰| ناشر = وب‌گاه رسمی وزارت کشور}}</ref>
|ره‌آورد= زعفران، انار، پسته
|پیش‌شماره= ۰۵۶۳۲۷۲-۳
خط ۵۲:
|پانویس =}}
'''شهر فردوس''' مرکز [[شهرستان فردوس]]، در [[استان خراسان جنوبی]] است. این شهر در فاصله ۳۴۵ کیلومتری جنوب [[مشهد]] و ۱۹۵ کیلومتری<ref name="FerdowsGovernorshipAbout">{{یادکرد وب| نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=29&Itemid=51Itemid=53| عنوان =دربارهٔ شهرستان فردوس | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۱ شهریور ۱۳۸۶| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری فردوس | زبان = فارسی}}</ref> شمال غربی [[بیرجند]] و در مسیر محور اصلی ارتباطی استان‌های [[استان یزد|یزد]]، [[استان کرمان|کرمان]]، [[استان اصفهان|اصفهان]]، [[استان بوشهر|بوشهر]]، [[استان هرمزگان|هرمزگان]] و [[استان فارس|فارس]] به [[مشهد]] واقع است. شهر فردوس، از [[سطح دریا]] ۱۲۹۳ متر ارتفاع داشته<ref name="FerdowsGovernorshipGeography" /> و در سال ۱۳۹۵، ۲۸٫۶۹۵ نفر جمعیت داشته‌است.<ref name="Census1395" />
فردوس که تا [[۱۳۰۸]]، '''تون''' نامیده می‌شده،<ref name="SafarNews">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.safarnews.com/FA/detail.asp?id=34349| عنوان = مرمتگران از باروی شهر تاریخی تون گذشتند | تاریخ بازدید = ۲۶ شهریور ۱۳۹۰| ناشر = سفرنیوز}}</ref> امروزه به خاطر [[انار]] و [[زعفران]] مرغوبش شناخته شده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.presstv.com/Detail.aspx?id=60920§ionid=351020108| عنوان =Ferdows, Iran's eastern heaven | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۱ تیر ۱۳۸۷| ناشر = PRESSTV | زبان = انگلیسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://oriental-rug-talk.blogspot.com/2008/06/irans-eastern-city-of-ferdows.html| عنوان =Iran’s eastern city of Ferdows | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۶ تیر ۱۳۸۷| ناشر = oriental-rug-talk | زبان = انگلیسی}}</ref>
== پیشینه ==
[[پرونده:Iran provinces in Abbasid Caliphate.jpg|بندانگشتی|چپ|400px| نام تون بر روی نقشه ایران در عصر خلفای [[عباسیان|عباسی]]، برگرفته از کتاب [[جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی]]]]
[[حسن پیرنیا]]، در کتاب [[تاریخ ایران]] باستان، به اولین اشاره‌های تاریخی به منطقه‌ای که تون (فردوس) در آن واقع است می‌پردازد و می‌گوید: «از منطقه‌ای که تون در آن واقع شده‌است، در کتیبه [[داریوش]] با عنوان استاگارتیه یاد شده که نویسندگان قدیم ساکارتیا ضبط کرده‌اند.» این منطقه ابتدا زیر نفوذ [[ماد]]ها بوده و پس از عصر [[سلوکیان]] هم از طرف جنوب سرزمین [[پارت]] را محدود می‌کرده و جز قسمت تون و [[طبس]]، بقیه نواحی آن کویر خشک و بی‌آب و علف بوده‌است. [[هردوت]]، مردمان این ناحیه را طایفه‌ای از پارسی‌ها می‌داند و می‌گوید که به زبان پارسی سخن می‌گفتند و از راه شکار گورخر و غزال روزگار می‌گذراندند.<ref name="Armanetoon">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.armanetoon.com/inp/html/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=1| عنوان = پیشینه تاریخی شهرستان فردوس| تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۲۸ تیر ۱۳۸۶| ناشر = وب‌گاه آرمان تون | زبان = فارسی}}</ref> محوطهٔ تاریخی [[شهر تاریخی تون|شهر تون]] (فردوس امروزی)، قدمتی مربوط به دوران [[اشکانیان]] دارد.<ref name="SafarNews" /><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://chtn.ir/Default.aspx?tabid=84&articleType=ArticleView&articleId=52990| عنوان = مرمتگران از باروی شهر تاریخی تون گذشتند| تاریخ بازدید = ۲۷ شهریور ۱۳۹۲| تاریخ = ۲۲ تیر ۱۳۹۰| ناشر = خبرگزاری اجتماعی و فرهنگی میراث آریا}}</ref>
بررسی‌های باستان‌شناسی و وجود محوطه‌ها و [[تپه‌های باستانی]]، رونق این ناحیه را تا پیش از اسلام به‌خصوص در عصر تاریخی به اثبات رسانده‌است.<ref name="FerdowsGovernorshipHistory">{{یادکرد وب| نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=932&Itemid=134| عنوان = پیشینهٔ تاریخی| تاریخ بازدید = ۲۶ شهریور ۱۳۹۰| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری شهرستان فردوس}}</ref>
قدیمی‌ترین آثار یافت‌شده در [[شهرستان فردوس]] توسط باستان‌شناسان [[میراث فرهنگی]] خراسان، مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد است و از آن پس آثاری از هزاره اول، دوران [[ساسانیان]] و دوره‌های مختلف اسلامی یافت شده‌اند که تداوم حیات طولانی در این شهر را نشان می‌دهد.<ref>[http://toonpaygah.ir/آثار-تاریخی-شهرستان/ آثار تاریخی فردوس]</ref>
خط ۶۹:
{{نقل قول | شهر تون شهر بزرگ بوده‌است اما در آن وقت که من دیدم اغلب خراب بود و بر صحرایی نهاده‌است و آب روان و کاریز دارد و بر جانب شرقی باغ‌های بسیار بود و حصاری محکم داشت. گفتند در این شهر چهارصد کارگاه بوده‌است که زیلو بافتندی و در شهر درخت پسته بسیار بود در سرای‌ها و مردم بلخ و تخارستان پندارند که پسته جز بر کوه نروید و نباشد.}}
در بسیاری از دوره‌های زمانی، تون در کنار [[قائن]]، یکی از دو شهر مهم و بزرگ ولایت [[قهستان]] بوده و نامش را همراه قائن و گاه در ترکیب با آن، به صورت «تونوکین» (تون و قاین) به جای قهستان به کار می‌برده‌اند.<ref name="EGasht">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.e-gasht.com/Pages/1120.htm| عنوان = معرفی شهرستان فردوس | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۷ تیر ۱۳۸۶| ناشر = وب‌گاه e-Gasht | زبان = فارسی}}</ref> [[مارکوپولو]] نیز در سفرنامه خود، از منطقهٔ [[قهستان]] با نام ''تونوکین'' (Tunocain) یاد کرده که اشاره به [[تون]] و [[قاین]] دو شهر بزرگ این بلاد داشته‌است.<ref name="Iranica">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/ferdows-sahrestan| عنوان = FERDOWS| تاریخ بازدید = ۱۰ آذر ۱۳۹۶| ناشر = Encyclopedia Iranica | زبان = انگلیسی}}</ref><ref name="ICHO">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.ichodoc.ir/p-a/CHANGED/106/html/106-42.htm| عنوان = جغرافیای تاریخی فردوس| تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| ناشر = وب‌گاه مرکز اسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی | زبان = فارسی}}</ref> در دوره‌های اخیر که [[قائن]] اهمیت پیشین خود را از دست داده بود، تون به همراه [[طبس]] منطقه واحدی را تشکیل داده و عبارت تون و طبس جای تون و قائن را گرفت.<ref name="FerdowsGovernorshipHistory" />
<!--تونوکین صرفاً باید نام شهر تون باشد چه این دو در کنار هم در لغت اوستایی معنی دارای آب جاری پوشیده نیرومند است. یعنی معنی شهر دارای قنات و نهر آب پوشیده را می‌دهند. گرچه نام شهر قاین نیز به نوبه خود اشاره به همان کین (قنات و چشمه و نهر پوشیده) است. -->
مردم شهر [[تون]] در [[حمله مغول]] قتل‌عام شدند و چهل هزار نفر از [[اسماعیلیه]] در [[تون]] کشته شدند<ref name="ICHO" /> به‌طوری‌که از کشته‌ها پشته و تپه ساخته شده و روی آن تپه، تخت [[هلاکوخان]] قرار داده شده‌است.<ref>دهخدا</ref> این تپه که به «تخت هلاکو» معروف شده بود<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.encyclopediaofismailis.com/T/takht.htm| عنوان = تخت هلاکو فردوس| تاریخ بازدید = ۲۶ شهریور ۱۳۹۰| ناشر = دائرةالمعارف شیعه اسماعیلیه}}</ref> تا چند دهه قبل در نزدیکی خندق فردوس باقی‌مانده بود که متأسفانه در دهه‌های اخیر نابود گردید.
[[حمدالله مستوفی]] در نزهةالقلوب در مورد فردوس گفته‌است:{{نقل قول|در اول شهر بزرگ بوده و این زمان شهری وسط است و وضع آن شهر چنین نهاده‌اند که اول حصاری به‌غایت بزرگ نهاده و خندق عمیق بی‌آب دارد و بازار درگرد حصار درآورده و شهر و خانه‌ها در گرد بازار و باغات و توتستان‌ها در گرد خانه‌ها و غله‌زار در گرد باغات و در گرد غله‌زارها بندها بسته که [[آب باران]] می‌گیرند و آب بِدان غله می‌برند و در آن بندها خربزه بی‌آب زراعت می‌کنند که به‌غایت شیرین می‌باشد و آبش از کاریزها است و هوای معتدل و حاصلش غله و میوه و ابریشم باشد.<ref name="ICHO" />}} این شهر دارای [[ارگ (معماری)|ارگی]] بزرگ بود که ساخت آن را به [[عمرو لیث صفاری]] نسبت می‌دهند. در دوره [[صفویه]] و در زمان پادشاهی [[شاه تهماسب اول]] این ارگ مرمت گردید.<ref name="ICHO" />
تون که در دورهٔ [[صفویه]] به خوبی رشد کرده بود، در قحطی قرن یازده بیشتر جمعیت خود را از دست داد.<ref name="FerdowsMunicipalityHistory">{{یادکرد وب| نشانی = http://e-ferdows.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR| عنوان =موقعیت تاریخی | تاریخ بازدید = ۶ فروردین ۱۳۸۸| تاریخ = ۱۶ فروردین ۱۳۸۸| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری فردوس| زبان = فارسی}}</ref>
در آغاز سده اخیر، هنوز فردوس از شهرهای مهم [[استان خراسان]] بود، به گونه‌ای که [[شهرداری]] فردوس که در سال [[۱۳۰۴]] تأسیس شد. شهرداری این شهر هفدهمین شهرداری تأسیس شده در ایران و دومین شهرداری پس از مشهد در استان خراسان بزرگ بوده است.
خط ۹۲:
[[پرونده:FerdowsBeforeEarthquake.jpg|بندانگشتی|350px|{{وسط|عکس هوایی از شهر فردوس قبل از زمین‌لرزه سال ۱۳۴۷}}]]
{{نوشتار اصلی|زمین‌لرزه فردوس}}
بزرگ‌ترین رویداد ناگواری که در سده اخیر در فردوس روی داد، [[زمین‌لرزه دشت‌بیاض و فردوس|زمین‌لرزه سال ۱۳۴۷]] می‌باشد. در این زمین‌لرزه که ۷٫۳ درجه در مقیاس ریشتر شدت داشت،<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://freethoughts.org/archives/000389.php | عنوان = Earthquakes in Iran: A Geological Perspective| تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = دی ۱۳۸۲| ناشر = Free Thoughts | زبان = انگلیسی}}</ref> بخش عمدهٔ فردوس و روستاهای اطراف تخریب شد. پس از [[زلزلهٔ فردوس]] و تخریب شهر، یکی از علما و روحانیون بزرگ خراسان، [[دانش سخنور]] که در آن زمان در فردوس از محبوبیت بالایی برخوردار بود، مردم را ترغیب به مهاجرت و ساخت شهر جدید فردوس در محل [[اسلامیه (فردوس)|اسلامیه]] کنونی نمود. به این ترتیب، تعدادی از مردم فردوس به این منطقه مهاجرت کردند ولی بخش عمده مردم در محلی که در نزدیکی شهر قدیمی ساخته شده بود، ساکن شدند. همچنین عدهٔ زیادی از ساکنان قبلی فردوس پس از این زمین‌لرزه به شهرهای [[مشهد]] و [[تهران]] مهاجرت کردند و جمعیت فردوس به شدت کاهش یافت. این زمین‌لرزه، آسیب جبران‌ناپذیری به فردوس وارد کرد و از اهمیت آن کاست.
== محله‌های فردوس ==
خط ۱۰۲:
*[[محله عنبری تون|عنبری]]
*[[محله سردشت تون|سردشت]]
بود.<ref name="FerdowsDistricts">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/news.aspx?8_17177_S04_26875.XML| عنوان = ویژگی‌های محله‌های قدیمی فردوس | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۲۴ دی ۱۳۸۷| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان | زبان = فارسی}}</ref>
محلهٔ سادات در جنوب غربی شهر، محلهٔ تالار در شمال شرقی، محلهٔ میدان در مرکز و شرق، محلهٔ عنبری در جنوب و جنوب شرقی و محلهٔ سردشت در شمال غربی شهر فردوس قرار داشتند.
بازار شهر، [[مسجد جامع تون|مسجد جامع]]، [[مدرسه علمیه علیا|مدرسه علمیه]] و مزار امام‌زادگان در محلهٔ میدان قرار داشتند.<ref name="FerdowsDistricts" />
همچنین فردوس دارای ۵ دروازه به نام‌های دروازه میدان، دروازه قاین، دروازه سرخ کوه، دروازه طبس و دروازه ملک بود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=431&Itemid=103| عنوان = آثار فرهنگی و تاریخی| تاریخ بازدید = ۶ فروردین ۱۳۸۸| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری فردوس| زبان = فارسی}}</ref>
پس از زمین‌لرزهٔ سال ۱۳۴۷، شهر در مجاورت شهر قبلی ساخته شد و محله‌های سابق در هم آمیخت.
خط ۱۱۵:
مردم فردوس به [[گویش تونی]] سخن می‌گویند. این گویش در میان گویش‌های فارسی در خراسان، یکی از قدیمی‌ترین گویش‌ها به‌شمار می‌رود که تا حد بسیار زیادی ویژگی‌های قدیمی‌تر [[زبان فارسی]] را حفظ کرده‌است. با این که این گویش از نظر واژگان موجود در آن زیرمجموعه‌ای از زبان پارسی است، به دلیل تفاوت ساختاری که در صرف افعال و جمله‌بندی با [[زبان رسمی]] کشور داشته، نسبت به سایر گویش‌های خراسان وام‌واژه‌های کمتری به خود راه داده است. آهنگ و وزن ادای کلمات در این گویش، به گونه‌ایست که درک آن برای شنوندهٔ ناآشنا بسیار دشوار می‌نماید به‌طوری‌که اغلب آن را یک زبان و نه گویش می‌پندارند.{{مدرک}}
مردم پنج محلهٔ فردوس، اگر چه همه از گویش تونی استفاده می‌کرده‌اند، ولی باز هم تفاوت‌هایی در لهجه‌ها محله‌های مختلف وجود داشته، ولی این جدایی و اختلاف پس از [[زمین‌لرزه دشت‌بیاض و فردوس|زمین‌لرزهٔ سال ۱۳۴۷]] یکی شده و به تدریج گویش‌های محله‌ها در هم آمیخت.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/news.aspx?8_17162_S04_24060.XML| عنوان = گویش فردوس | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۳ دی ۱۳۸۷| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان | زبان = فارسی}}</ref>
این گویش در تمامی سطح شهرستان و بخش‌هایی از شهرستان‌های مجاور از جمله [[قائن]] و [[گناباد]] رواج دارد.
خط ۱۹۴:
[[پرونده:مدرسه نجفی.jpg|بندانگشتی|چپ|300px|مدرسه نجفی فردوس سال ۱۳۰۵]]
شهر فردوس در حال حاضر دارای چند مرکز [[آموزش عالی]] است:
* [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد فردوس]]، دارای ۵ رشته در مقطع [[دکتری]]، ۱۹ رشته در مقطع [[کارشناسی ارشد]] و رشته‌های تحصیلی مختلف در مقاطع کارشناسی و کاردانی<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://ferdowsbarin.ir/12466/پذیرش-دانشجو-دکتری-و-کارشناسی-ارشد-در-۲۴-رشته-تحصیلی-در-فردوس-برگزاری-مستقل-آزمون-دکتری-و-ارشد| عنوان = پذیرش دانشجوی دکتری و کارشناسی ارشد در ۲۴ رشته تحصیلی در فردوس/ برگزاری مستقل آزمون دکتری و ارشد دانشگاه آزاد اسلامی در سال جاری| تاریخ بازدید = ۲۶ دی ۱۳۹۵| ناشر = فردوس برین}}</ref>
* دانشکده فنی و مهندسی فردوس.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دانشگاه فنی و مهندسی فردوس؛ از تأسیس تا ارتقاء |تاریخ = ۲۶ مرداد ۱۳۹۲|نشانی=http://khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1392&month=5&day=26&id=5055665|ناشر=روزنامه خراسان|تاریخ بازبینی= ۱۰ آبان ۱۳۹۲}}</ref>
* [[دانشگاه پیام نور]]، مرکز فردوس با ۲ هزار و ۵۰۰ نفر دانشجو در ۳۳ گرایش کارشناسی و یک رشته در مقطع کارشناسی ارشد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=انرژی دانشگاه پیام نور فردوس بر رشته‌های علوم انسانی متمرکز است |تاریخ = ۲۰ مرداد ۱۳۹۲ |نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1392&month=5&day=20&id=5053616 |ناشر=روزنامه خراسان|تاریخ بازبینی= ۱۰ آبان ۱۳۹۲}}</ref>
خط ۲۰۶:
همچنین این شهر دارای دو دبیرستان تیزهوشان شبانه‌روزی (پسرانه [[شهید بهشتی]] و دخترانه [[فرزانگان]] وابسته به [[سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان]] است که از شهرستان‌های [[شهرستان فردوس|فردوس]]، [[شهرستان گناباد|گناباد]]، [[شهرستان طبس|طبس]]، [[شهرستان قائنات|قائنات]]، [[شهرستان سرایان|سرایان]]، [[شهرستان بشرویه|بشرویه]] و [[شهرستان بجستان|بجستان]] دانش‌آموز می‌پذیرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.khorasannews.com/news.aspx?2_17063_S02_14059.XML | عنوان = روزنامهٔ خراسان، ۳ شهریور ۱۳۸۷|تاریخ بازدید = ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۸}}</ref> در ایران تنها سه شهرستان دارای مرکز استعدادهای درخشان شبانه‌روزی هستند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=178 | عنوان = وب‌گاه فرمانداری شهرستان فردوس|تاریخ بازدید = ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۸}}</ref>
۹۱٫۱٪ از جمعیت شهر فردوس، و ۸۴٫۴٪ از مردم [[شهرستان فردوس]] باسوادند که این میزان، بسیار بالاتر از میانگین کشور و استان است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej| عنوان =نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵ | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| ناشر = وب‌گاه رسمی مرکز آمار ایران | زبان = فارسی}}</ref>
در زمینهٔ هنری، خوشنویسان فردوس (برادران فراستی) جزء برجسته‌ترین خوشنویسان کشور هستند.<ref name="FerdowsGovernorshipCulture">{{یادکرد وب| نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=33&Itemid=55| عنوان =ویژگی‌های فرهنگی و هنری | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۱ شهریور ۱۳۸۶| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری فردوس | زبان = فارسی}}</ref> همچنین تئاتر شهرستان فردوس به لحاظ کیفیت در سال ۱۳۸۴ رتبه اول کشوری و در [[جشنواره تئاتر فجر]] و تئاتر کودک و نوجوان مقام اول در سطح کشور را بدست آورد.<ref name="FerdowsGovernorshipCulture" />
== آیین‌ها ==
=== نخل برداری ===
خط ۲۲۵:
== صنعت و معدن ==
شهرک صنعتی فردوس، در فاصلهٔ ۱۰ کیلومتری فردوس و در مسیر جادهٔ مشهد قرار گرفته‌است. این شهرک در سال ۱۳۶۹ آغاز به کار کرده و دارای ۱۸ واحد فعال است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8802221288| عنوان = نخبگان فردوس از پروژه‌های مصوب سفر هیئت دولت بازدید کردند | تاریخ بازدید = ۲۱ اردیبهشت ۱۳۸۸| تاریخ = ۲۲ اردیبهشت ۱۳۸۸| ناشر = خبرگزاری فارس | زبان = فارسی}}</ref> [[شهرک صنعتی]] فردوس، ۲۰۰ هکتار وسعت داشته و برای ۸۶۵ نفر اشتغال‌زایی کرده‌است.<ref name="SKHIEC">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.skhiec.ir/view_news/?id=5068| عنوان = مدیر شهرک صنعتی فردوس:شهرک صنعتی فردوس بستری آماده برای سرمایه‌گذاری است| تاریخ بازدید =۲۱ اردیبهشت ۱۳۸۸| تاریخ = ۲ اسفند ۱۳۸۷| ناشر = وب‌گاه رسمی شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان جنوبی| زبان = فارسی}}</ref>
از جمله کارخانه‌های مهم موجود در این شهرک، کارخانه نساجی، [[اسید سولفوریک]]، لوله‌های [[پلی‌اتیلن]] و کنسانترهٔ انار را می‌توان نام برد.
همچنین اولین کارخانه تولید صنایع الکترونیک در خراسان جنوبی در سال ۹۳ در شهرک صنعتی فردوس احداث گردید و موفق به اخذ پروانه بهره‌برداری در خصوص تولید دستگاه‌های UPS و محافظ برق از وزارت صنایع شد.
علاوه بر این کارخانه‌های دیگری از جمله کارخانه شمش منیزیم، سیمان سفید و فولاد در خارج محدودهٔ شهرک صنعتی فردوس در حال احداث هستند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1389&month=6&day=16&id=338891| عنوان = فرماندار فردوس از افتتاح ۳ کارخانه خبر داد| تاریخ بازدید = ۶ شهریور ۱۳۸۹| تاریخ = ۱۶ شهریور ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان}}</ref>
در بخش معدن شهرستان فردوس، ۱۶ معدن با بیش از ۱۱۴ نفر اشتغال‌زایی و تولید سالانه ۶۳٬۸۳۲ تن [[مواد معدنی]] در حال فعالیت هستند که بیشتر آنها معادن بنتونیت، کائولَن، فلدسپات، [[خاک صنعتی]] و گچ صنعتی هستند.<ref name="SKHIEC" />
خط ۲۳۷:
شهر فردوس در مسیر اصلی ارتباطی شمال شرق به جنوب و جنوب غرب ایران قرار گرفته‌است. جاده [[بجستان]] - فردوس - [[دیهوک]]، بخشی از [[بزرگراه ۷۸ آسیا]] بوده که ارتباط دهندهٔ [[ترکمنستان]] و کشورهای [[آسیای میانه]] با [[بندرعباس]] می‌باشد. همچنین محور اصلی ارتباطی [[مشهد]] به استان‌های جنوبی ایران (به‌جز [[سیستان و بلوچستان]]) از فردوس عبور می‌کند. مسیر اصلی ارتباطی استان‌های [[استان یزد|یزد]]، [[استان اصفهان|اصفهان]]، [[استان فارس|فارس]] و [[استان بوشهر|بوشهر]] به مشهد، از طریق [[جاده ۶۸ (ایران)|جاده ۶۸]] تا [[دیهوک]] و سپس ادامه مسیر به سمت فردوس و سپس مشهد از طریق [[جاده ۹۱ (ایران)|جاده ۹۱]] می‌باشد. همچنین محور اصلی ارتباطی استان‌های [[استان کرمان|کرمان]] و [[استان هرمزگان|هرمزگان]]، از طریق [[جاده ۹۱ (ایران)|جاده ۹۱]] بوده که از فردوس عبور می‌کند.
قرار داشتن فردوس در مسیر ارتباطی استان‌های جنوبی ایران با [[مشهد]]، باعث شده که مسافران زیادی از این شهر عبور کنند، به گونه‌ای که تنها در فاصلهٔ روزهای ۲۸ اسفند ۱۳۸۷ تا ۱ فروردین ۱۳۸۸ بیش از یک میلیون و پانصد هزار نفر مسافر از این شهر عبور کرده‌اند که بیشترین تعداد مسافر در بین شهرهای استان خراسان جنوبی بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1388&month=1&day=17&id=388740| عنوان = رشد ۵۰ درصدی ورود گردشگران نوروزی به استان | تاریخ بازدید = ۶ فروردین ۱۳۸۸| تاریخ = ۱۷ فروردین ۱۳۸۸| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان| زبان = فارسی}}</ref> بر پایهٔ اعلام اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان فردوس، تنها در نیمهٔ نخست سال ۱۳۹۰، بیش از ۶ میلیون مسافر و زائر از این شهر عبور کرده‌اند که بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر آنها از آثار تاریخی شهرستان فردوس بازدید کرده‌اند.<ref name="FarsNewsTourist">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13900712000078| عنوان = در ۶ ماه نخست سال صورت گرفت؛ تردد بیش از ۶ میلیون زائر و مسافر در فردوس| تاریخ بازدید = ۷ مهر ۱۳۹۰| تاریخ = ۱۲ مهر ۱۳۹۰| ناشر = خبرگزاری فارس}}</ref>
<!--همچنین سالانه حدود ۶ میلیون مسافر و زائر از این شهر عبور می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1388&month=4&day=10&id=372498| عنوان = فردوس در حوزه گردشگری باید به صورت ویژه دیده شود| تاریخ بازدید = ۲۹ تیر ۱۳۸۸| تاریخ = ۱۰ تیر ۱۳۸۸| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان}}</ref>-->
مکان‌های ییلاقی و تفریحی فردوس عمدتاً در شمال و شمال شرق آن و در مجاورت کوهستان‌های فردوس قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، شهرستان فردوس، از جمله شهرستان‌های تاریخی کشور است که ۶۵ اثر تاریخی آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند.<ref name="FarsNewsTourist" />
<!--از ۱۹۰ اثر تاریخی شناسایی شده در آن، تاکنون ۹۰ اثر به ثبت آثار ملی رسیده‌اند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/news.aspx?9_17083_S04_17425.XML| عنوان =آثار ثبتی فردوس به ۹۰ اثر رسید. | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۲۶ شهریور ۱۳۸۷| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان| زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www2.irna.ir/fa/news/view/line-14/8706250765125603.htm| عنوان = شمار آثار فردوس در فهرست آثار ملی به ۹۰مورد رسید | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۲۵ شهریور ۱۳۸۷| ناشر = وب‌گاه رسمی خبرگزاری جمهوری اسلامی | زبان = فارسی}}</ref> (مربوط به قبل از جداشدن بشرویه بوده)-->
=== هتل ها و مراکز اقامتی ===
[[پرونده:Emad Nezam Hotel.png|بندانگشتی|250px||هتل سنتی عماد نظام]]
خط ۲۵۴:
[[پرونده:آب گرم معدنی فردوس.jpg|بندانگشتی|250px||آب گرم معدنی فردوس]]
{{نوشتار اصلی|آبگرم معدنی فردوس}}
''آبگرم معدنی فردوس''، یک [[چشمه آبگرم]] با خواص درمانی است که در فاصله حدود ۲۰ کیلومتری شمال شهر '''فردوس''' واقع شده‌است.<ref name="FerdowsGovernorshipTourism">{{یادکرد وب| نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=943&Itemid=138| عنوان = مناطق نمونه گردشگری| تاریخ بازدید = ۲۶ شهریور ۱۳۹۰| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری شهرستان فردوس}}</ref>
=== شهر تاریخی تون ===
خط ۲۶۵:
[[پرونده:مسجد و حوض انبار سیدی.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|نمای روبرو[[مسجد سیدی]] و [[حوض انبارسیدی]]]]
[[شهر تاریخی تون|شهر باستانی تون]]، یک شهر تاریخی با قدمتی مربوط به دورهٔ [[اشکانیان]]<ref name="SafarNews" /> است. آثار به‌جا مانده از این شهر تاریخی، در بخش جنوب غربی شهر فردوس واقع شده که دربردارندهٔ چندین اثر تاریخی است که ۲۴ اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند.<ref name="FerdowsGovernorshipAttractions">{{یادکرد وب| نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=34&Itemid=56| عنوان =جاذبه‌های گردشگری و تفریحی شهرستان فردوس | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۱ شهریور ۱۳۸۶| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری فردوس | زبان = فارسی}}</ref> مهمترین آثار تاریخی واقع در این محدوده عبارتند از:
;مدرسه علمیه علیا
{{نوشتار اصلی|مدرسه علمیه علیا}}
این مدرسه در اواخر دوره حکومت [[صفویه]] به دست فردی به نام «میر علی بیک» ساخته شده و تا سال‌های پیش از [[زمین‌لرزه دشت‌بیاض و فردوس|زلزله سال ۱۳۴۷]]، به عنوان مدرسه مورد استفاده بوده‌است. از مشخصات بارز در معماری این مدرسه، تکرار فرم هشت ضلعی در قسمت‌های مختلف پلان آن است.<ref name="FerdowsGov">{{یادکرد وب| نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=431&Itemid=103| عنوان = آثار فرهنگی و تاریخی فردوس| تاریخ بازدید = ۲۱ اردیبهشت ۱۳۸۸| تاریخ = ۹ فروردین ۱۳۸۸| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری شهرستان فردوس| زبان = فارسی}}</ref>
;مسجد جامع تون
خط ۲۸۲:
{{نوشتار اصلی|حمام خیروز}}
{{نوشتار اصلی|موزه مردم‌شناسی فردوس}}
حمام خیروز، بنایی تاریخی است مربوط به دوره صفوی که پس از مرمت و بازسازی، [[موزه مردم‌شناسی فردوس|موزهٔ مردم‌شناسی فردوس]] در محل آن ایجاد شده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=9002300031| عنوان = پایان عملیات مرمت حمام تاریخی خیروز در فردوس| تاریخ بازدید = ۲۶ شهریور ۱۳۹۰| تاریخ = ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۰| ناشر = خبرگزاری فارس}}</ref>
;مدرسه علمیه حبیبیه
خط ۲۹۵:
;بارگاه امام‌زادگان سلطان محمد و ابراهیم
{{نوشتار اصلی|امامزاده محمد و ابراهیم}}
در انتهای راستهٔ بازار قدیم و پشت مسجد جامع تون، آرامگاهی است مشهور به مزار، که متعلق به سلطان محمد و سلطان ابراهیم از نوادگان [[موسی کاظم|امام موسی بن جعفر]] است. معماری این بنا مربوط به دوره [[تیموریان]] است.<ref name="شهرداری فردوس">[http://www.e-ferdows.ir/ وب‌گاه شهرداری فردوس]</ref> گنبد این بنا، از دو پوستهٔ گسسته تشکیل شده و تنها گنبد تاریخی استان خراسان جنوبی است که با کاشی طرح‌دار تزئین شده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1388&month=4&day=25&id=364169| عنوان = قدیمی‌ترین گنبد کاشی‌کاری شده استان در فردوس مرمت می‌شود| تاریخ بازدید = ۲۹ تیر ۱۳۸۸| تاریخ = ۲۵ تیر ۱۳۸۸| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان| زبان = فارسی}}</ref>
=== قنات بلده ===
{{نوشتار اصلی|قنات بلده فردوس}}
[[قنات بلده]]، یک رشته قنات با قدمت تاریخی (مربوط به دورهٔ [[ساسانی]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1389&month=7&day=13&id=43749| عنوان = تنها ۲ رشته قنات استان ثبت آثار ملی است| تاریخ بازدید = ۵ مهر ۱۳۸۹| تاریخ = ۱۳ مهر ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان}}</ref>) و ثبت‌شده به‌عنوان [[میراث جهانی یونسکو]] است که بخش‌های عمده‌ای از زمین‌های کشاورزی نزدیک شهر فردوس را آبیاری می‌کند. خروجی این قنات در نزدیکی روستای [[باغستان علیا]] قرار دارد.
=== سنگ سوراخ ===
خط ۳۵۲:
=== صنایع دستی ===
*[[قالی فردوس]]، از مهمترین [[صنایع دستی]] شهرستان فردوس بوده و این شهرستان، یکی از مهمترین مناطق قالی‌بافی استان خراسان جنوبی است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1390&month=10&day=1&id=1300548| عنوان = تولید ۱۴۰ هزار مترمربع فرش از ابتدای امسال در استان| تاریخ بازدید = ۲۲ دی ۱۳۹۰| تاریخ = ۱ دی ۱۳۹۰| ناشر = روزنامهٔ خراسان}}</ref>
*[[تون بافی]]
*[[سفال‌گری]]
خط ۳۶۵:
==== انار ====
[[پرونده:انار شیشه گپ.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|انار شیشه گپ فردوس]]شهرستان فردوس، یکی از تولیدکنندگان انار در ایران است. میزان تولید سالانهٔ انار در این شهرستان، حدود ۳۰ هزار تن<ref name="Fars News">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13900713000067| عنوان = از امروز با حضور ۳۰۰ میهمان کشوری؛ همایش ملی انار در فردوس آغاز می‌شود| تاریخ بازدید = ۷ مهر ۱۳۹۰| تاریخ = ۱۳ مهر ۱۳۹۰| ناشر = خبرگزاری فارس}}</ref><ref name="SarzaminKhabar">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.sarzaminkhabar.ir/News.aspx?ID=2833&State=Tehran| عنوان = آغاز همایش ملی انار در فردوس| تاریخ بازدید = ۷ مهر ۱۳۹۰| تاریخ = ۱۳ مهر ۱۳۹۰| ناشر = سرزمین خبر}}</ref><ref name="FOODNA">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.foodna.ir/6162.html| عنوان =جشنواره ملی انار در فردوس خراسان جنوبی برگزار می‌شود | تاریخ بازدید = ۲۱ دی ۱۳۸۷| تاریخ = ۲۷ شهریور ۱۳۸۶| ناشر = وب‌گاه شبکه خبری صنایع غذایی ایران (FOODNA)| زبان = فارسی}}</ref> است که حدود ۴۰ درصد از تولیدات باغی [[استان خراسان جنوبی]] را تشکیل می‌دهد.
این مقدار انار از ۲٬۰۴۵ هکتار سطح زیر کشت بدست می‌آید.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/PhotoNews.aspx?id=211&type=4&year=1389&month=8&day=29| عنوان = یاقوتی در دل کویر| تاریخ بازدید = ۲ آبان ۱۳۸۹| تاریخ = ۲۹ آبان ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان}}</ref>
۸۰ درصد انار تولیدی شهرستان فردوس به کشورهای حاشیه [[خلیج فارس]]، [[کره جنوبی]] و دیگر کشورها صادر می‌شود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1390&month=7&day=14&id=1125218| عنوان = مدیرکل دفتر امور میوه‌های وزارت جهاد کشاورزی در همایش ملی انار مطرح کرد: پیشنهاد ایجاد کارگروه تولید انار ارگانیک در استان| تاریخ بازدید = ۷ مهر ۱۳۹۰| تاریخ = ۱۴ مهر ۱۳۹۰| ناشر = وب‌گاه رسمی [[روزنامه خراسان]]}}</ref><ref name="FerdowsAnar">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.ferdowskhabar.com/detail.php?nid=2638| عنوان = در نخستین روز همایش ملی انار در فردوس چه گذشت؟| تاریخ بازدید = ۷ مهر ۱۳۹۰| تاریخ = ۱۳ مهر ۱۳۹۰| ناشر = خبرگزاری فردوس}}</ref>
از نظر میزان تولید انار، شهرستان فردوس پس از شهرستان‌های [[شهرستان ساوه|ساوه]] و [[شهرستان نی‌ریز|نی‌ریز]]، سومین شهرستان تولیدکنندهٔ انار در ایران است.<ref name="FerdowsAnar" /><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.asreneyriz.ir/index.php/1388-10-08-21-38-17/1-1388-09-30-09-03-33/5132--50----| عنوان = خسارت ۵۰ درصدی باغات انار کشور بر اثر سرمازدگی| تاریخ بازدید = ۳ آبان ۱۳۹۰| تاریخ = ۲۴ مهر ۱۳۹۰| ناشر = هفته‌نامه عصر نی‌ریز}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13900804000133| عنوان = چهارمین فصل سفرنامه به سرزمین طلای سرخ؛ رئیس جمهور وارد شهرستان فردوس شد| تاریخ بازدید = ۳ آبان ۱۳۹۰| تاریخ = ۴ آبان ۱۳۹۰| ناشر = خبرگزاری فارس}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://sk-ferdos.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=1360:1390-07-14-05-54-57&catid=2:-| عنوان = در نخستین روز همایش ملی انار در فردوس چه گذشت؟| تاریخ بازدید = ۷ مهر ۱۳۹۰| تاریخ = ۱۴ مهر ۱۳۹۰| ناشر = وب‌گاه رسمی فرمانداری شهرستان فردوس}}</ref>
<!--<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://snn.ir/news-13900714089.aspx| عنوان = استاندار خراسان جنوبی بر کاشت محصولات منطبق با اقلیم استان تأکید کرد| تاریخ بازدید = ۷ مهر ۱۳۹۰| تاریخ = ۱۴ مهر ۱۳۹۰| ناشر = خبرگزاری دانشجو}}</ref>-->
با توجه به تولید زیاد انار در این شهرستان، صنایع مرتبط با انار هم در این شهرستان ایجاد شده‌اند که از آن جمله می‌توان کارخانه تولید [[کنسانتره]] انار، شرکت انارین، سردخانه ۵ هزار تنی انار، دو شرکت بسته‌بندی و سورتینگ برای صادرات و انسکتاریوم تولید زنبور تریکوگراما برای مبارزه با آفت ''کرم گلوگاه انار'' اشاره کرد.<ref name="Fars News" /><ref name="SarzaminKhabar" />
انواع مختلف انار فردوس شامل شیشه کَپ، شهوار، ملس، شلغم، پوست سیاه، شیرین، یزدی و باغی است که معروف‌ترین و با کیفیت‌ترین آنها، انار شیشه کپ است.<ref name="Fars News" /><ref name="SarzaminKhabar" /> انار شیشه‌کَپ فردوس، علاوه بر طعم دلچسب و لذیذ، خاصیت ماندگاری و انبارداری بسیار خوبی دارد که این ویژگی سبب شده‌است که انار فردوس بدون اینکه فاسد شود به دورترین نقاط جهان حمل شود و باغداران فردوس و روستاهای اطراف، انار مورد نیاز خود را بدون استفاده از سردخانه و به صورتی سنتی تا مدت چهار ماه به بهترین نحو نگهداری کنند.<ref name="Fars News" /><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.ferdowskhabar.com/detail.php?nid=2636| عنوان = برگزاری همایش ملی انار در فردوس | تاریخ بازدید = ۷ مهر ۱۳۹۰| تاریخ = ۱۳ مهر ۱۳۹۰| ناشر = خبرگزاری فردوس}}</ref>
==== زعفران ====
[[پرونده:Crocus sativus in Ferdows county.png|بندانگشتی|چپ|200px|مزارع زعفران در فردوس]]
شهرستان فردوس، یکی از قطب‌های تولید زعفران در ایران است. میزان تولید زعفران خشک این شهرستان در سال ۱۳۸۴، ۱۱ تن بوده‌است. سطح زیر کشت زعفران در شهرستان فردوس، ۳٬۲۰۰ هکتار است. محصول زعفران فردوس در مؤسسه تحقیقاتی خراسان، به عنوان ''مرغوب‌ترین زعفران از نظر عطر و رنگ‌دهی'' شناخته شده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/news.aspx?8_17419_S08_5599.XML| عنوان = برداشت زعفران در فردوس کاهش می‌یابد| تاریخ بازدید = ۲۳ آبان ۱۳۸۸| تاریخ = ۲۸ آبان ۱۳۸۸| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان| زبان = فارسی}}</ref>
==== پسته ====
تولید پسته در شهرستان فردوس در سال ۱۳۸۸ از ۳۱۰۰ هکتار سطح زیر کشت این محصول، حدود ۳۰۰۰ تن بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.ferdowskhabar.com/detail.php?nid=1630| عنوان = ۳ هزار تن پسته خشک از باغات فردوس برداشت می‌شود| تاریخ بازدید = ۱۱ مهر ۱۳۸۸| ناشر = خبرگزاری فردوس}}</ref>
==== محصولات گلخانه‌ای ====
این شهرستان با داشتن ۴۰ واحد گلخانه‌ای فعال به مساحت ۱۶۰ هزار [[متر مربع]]، رتبهٔ اول سطح زیرکشت گلخانه‌ای را در استان خراسان جنوبی دارد. از این سطح زیر کشت، سالانه ۲ هزار تن خیار تولید می‌شود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/news.aspx?1_17258_S06_48336.XML| عنوان = گلخانه‌داران فردوس نیازمند حمایت هستند| تاریخ بازدید = ۲۱ اردیبهشت ۱۳۸۸| تاریخ = ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۸| ناشر = وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان| زبان = فارسی}}</ref>
==== محصولات دامی ====
شهرستان فردوس، با داشتن ۲۳۰ هزار رأس دام سبک، ۹ هزار رأس دام سنگین و ۳۶۰ هزار واحد دامی، سالانه ۲۲ هزار تن شیر و ۳٬۵۰۰ تن [[گوشت قرمز]] تولید می‌کند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1390&month=9&day=21&id=1275052| عنوان = دامداری در فردوس، خرج بیشتر از دخل| تاریخ بازدید = ۲۲ دی ۱۳۹۰| تاریخ = ۲۱ آذر ۱۳۹۰| ناشر = روزنامهٔ خراسان}}</ref>
== ورزش ==
| |||