رموم فارس: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز ویرایش بهوسیلهٔ ابرابزار: |
||
خط ۲:
== تاریخ ==
در دوره ساسانی، و قرون اولیه اسلامی، فارس به پنج ولایت (کوره) و پنج ناحیه عشایرنشین (رم) تقسیم میشد.
در این نواحی عشایری، یا «رَموم»، طوایفی میزیستند که مورخین قرون اولیه اسلامی از آنان با نام «اکراد پارس» یاد کردهاند. در آن دوران واژه «کرد» معنی امروزین را نداشت و همه عشایر و شبانکاره گان «کرد» خوانده میشدند.
==
استخری و سایر
* در غرب و شمال غربی فارس، رم جیلویه یا رمیجان قرار داشت. این رم از مشرق به کوره استخر، از مغرب به کوره ارجان، از جنوب به خوزستان، از جنوب شرقی به کوره شاپور و از شمال به اصفهان محدود بود
* در شرق رم جیلویه، رم بازنجان یا رم شهریار قرار داشت، که بخش مهمی از آن از اعمال اصفهان بود و بخشی از اعمال پارس
▲* در غرب و شمال غربی فارس، رم جیلویه یا رمیجان قرار داشت. این رم از مشرق به کوره استخر، از مغرب به کوره ارجان، از جنوب به خوزستان، از جنوب شرقی به کوره شاپور و از شمال به اصفهان محدود بود . این ناحیه [[استان کهکیلویه و بویراحمد]] کنونی را دربر میگیرد.
▲* در شرق رم جیلویه، رم بازنجان یا رم شهریار قرار داشت، که بخش مهمی از آن از اعمال اصفهان بود و بخشی از اعمال پارس . این رم، نواحی سر حد شش ناحیه و سرحد چهاردانگه امروزین (جنوب آباده تا سمیرم) را شامل میشود.
* رم دیوان یا رم حسین صالح، از سمت مشرق به [[کوره اردشیر]] خره (فیروآباد کنونی)، و از سه جهت دیگر به کوره شاپورخره (ناحیه کازرون کنونی) محدود میشد. با توجه به دادههای [[جغرافیای تاریخی]]، «رم دیوان» در منطقهای بود که امروزه به [[کوهمره سرخی]] شهرت دارد.
* رم لوالجان یا رم احمد لیث از سوی جنوب به خلیج فارس و از سه جانب دیگر به کوره اردشیر خره محدود بود. این رم، نواحی کوهنارو (جبل النارویه)، صیمکان، جهرم، قیر و کارزین، جویم و بیدشهر و لارستان الی [[استان هرمزگان]] کنونی را در بر میگیرد.▼
* رم کاریان یا رم احمد بن الحسن در شرق وشمال شرقی فارس قرار داشت، از شمال به ایالت کرمان، از شرق به «سیف آل صفار»
تعمق در نامهای بالا روشن میکند که رموم دوره ساسانی در قرنهای آغازین اسلامی به نام حکمرانان منطقه مربوط شهرت داشتند. برخی از این حکمرانان (مانند حسین بن صالح) عرب بودند و برخی (مانند جیلویه و شهریار) ایرانی.
▲* رم لوالجان یا رم احمد لیث از سوی جنوب به خلیج فارس و از سه جانب دیگر به کوره اردشیر خره محدود بود. این رم، نواحی کوهنارو(جبل النارویه)، صیمکان، جهرم، قیر و کارزین، جویم و بیدشهر و لارستان الی [[استان هرمزگان]] کنونی را در بر میگیرد.
▲* رم کاریان یا رم احمد بن الحسن در شرق وشمال شرقی فارس قرار داشت، از شمال به ایالت کرمان، از شرق به «سیف آل صفار» و دریای فارس، از غرب به رم بازنجان و از جنوب به کوره اردشیر خره محدود میشد. این رم نواحی ابرقو تا فسا تا بندرعباس کنونی را شامل میشود.سنتاً قشلاق این ایل در مناطق شمالی لارستان و ییلاقشان در بلوک مرودشت ،پاسارگاد و اقلید بودهاست.امروزه باصریها بیشتر در شهرهای مرودشت، سعادتشهر، شیراز، جهرم و سایر مناطق مرکزی فارس ساکن هستند.با توجه به شواهد بسیار این رم بازمانده قبیله پاسارگادیان در دوره هخامنشیان میباشد.بازماندگان این رم [[باصری|باصریها]] هستند که در همین ناحیه کوچ میکنند.
▲تعمق در نامهای بالا روشن میکند که رموم دوره ساسانی در قرنهای آغازین اسلامی به نام حکمرانان منطقه مربوط شهرت داشتند. برخی از این حکمرانان (مانند حسین بن صالح) عرب بودند و برخی (مانند جیلویه و شهریار) ایرانی.
=== بازماندگان ===
از طایفههای [[کردان فارس]]، که نام آنان در متون قرون اولیه اسلامی درج شده، برخی تاکنون پابرجا هستند. طایفههای ششگانه سرخی (سهری و سهرکیه مندرج در متون فوق) و مهرکی و [[بککی]]، که در منطقه [[کوهمره سرخی]] میزیند، بازماندگان «رم دیوان» عهد ساسانیاند.
همچنین بازماندگان «رم کاریان» در قرون معاصر، [[باصری
این نام در سدههای آغازین اسلامی نیز کاربرد داشت. رم کاریان در مقابل حملهٔ اعراب سخت مقاومت کرد و شهر کاریان چهار بار توسط اعراب محاصره و فتح شد و پس از مهاجرت تعدادی از قبایل اعراب به فارس امور حکومتی رم کاریان در اختیار اعراب قرار گرفت. بر طبق سخنان مسعودی مورخ قرن چهارم در سرزمین فارس طایفهای به نام پارسیان زندگی میکردهاند که بازماندگان همان رم کاریان بودهاند. آنها در زمان [[آلبویه]] به دو گروه پاساری و بساسیری تقسیم گشته و به ترتیب ضمیمهٔ [[عرب خمسه|ایل عرب خمسه]] و [[ایل قشقایی|ایل ترک]] گشتند. پاساریها و بساسیریها در زمان فتحعلیشاه قاجار دوباره با یکدیگر متحد شده و ایل باصری را تشکیل دادند که تا به امروز پابرجا
== منابع ==
۱- عبدالله شهبازی، «نگاهی دوباره به رموم پارس»، ''مقدمهای بر شناخت ایلات و عشایر''، تهران: نشر نی، ۱۳۶۹، صص
۲- یاقوت الحموی، ''المعجم البلدان''، ج ۳. [http://www.yasoob.com/books/htm1/m023/27/no2785.html]
۳- احسان یوسفی، «عشایر پارس٬ایل باصری»
[[رده:عشایر ایران]]
|